آیین های عاشورایی درفرهنگ بختیاری
آیین های عاشورایی درفرهنگ بختیاری
مراسم سوگواری در میان بختیاری ها اهمیت خاصی دارد و همراه با مراسم پر سوز و گدازی برگزار می شود که از یکسو نشانه انس و الفت آنها با اهل بیت (ع) و از دیگر سو نشانگر همبستگی اجتماعی آنها است که هم در عزاداری های مذهبی و هم در عزاداری های خصوصی قابل مشاهده است.
کد خبر: ۴۲۰
تاریخ انتشار: یکشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۲۰:۰۵
به گزارش هیجار با شروع ماه محرم، بختیاری ها نیز به مانند تمامی شیعیان دنیا , اسباب سوگ و عزاداری فراهم نموده , در عزای سرور و سالار شهیدان به ماتم می نشینند و با برگزاری آیین های ویژه در دهه اول محرم به عزاداری می پردازند.
قدمت سوگواری و مرثیه خوانی در بین بختیاری ها به زمانی باز می گردد که سادات و علویان در کوههای صعب العبور بختیاری پناه گرفتند و در این منطقه استقرار پیدا کردند و به دنبال آن بسیاری از بختیاری ها شیعه شدند و وقتی که آل بویه به قدرت رسیدند , سوگواری حضرت سید الشهداء در بین شیعیان عمومیت یافتو با وجود قرابتها و پیوندهای عمیقی که آل بویه و لرها داشتند, بدون تردید عزاداری شهدای کربلا نیز در بین لرها بیشتر متداول گردید.
آنچه که سالمندان بر اساس شنیده های خود روایت می کنند حکایت از آن دارد که نسل هاست که سوگواری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین در بین بختیاری ها مرسوم بوده است .
نوحه های و مرثیه های مورد استفاده نوحه خوانان قدمت زیادی دارد. شعرای نسل قدیم بختیاری بدون استثنا به واقعه عاشورا پرداخته اند. داستانهای زیادی از اعتکاف برخی از شخصیتهای آل بنجیر در عتبات عالیات و سوگواری آنان برای حضرت سید الشهداء و خیرات و اطعام فقیران نقل می شود.
در اشعار بزرگان خاندان سهامی مالمیری که در دستگاه حکومت صفوی جایگاه خاصی داشتند , نیز می توان تاثیر کربلا و عاشورا را دید. سرحدی , ملا زلفعلی کرونی , میرزای بختیاری , داراب افسر بختیاری و... نیز در سروده های خود از فرهنگ عاشورا الهام گرفته اند و به مقام شامخ شهدای کربلا عرض ارادت داشته اند.
عزداری،محرم،بختیاری،لر،آیین،عاشورا
در گذشته سوگواری شهدای والا مقام کربلا با عنوان و نام « حسن و حسین» شناخته می شد که اشاره مستقیم به برگزاری مجالس سوگ و مصیبت برای این دو امام همام داشته است. از دیگر دلایل این نام گذاری این بود که در نوحه خوانی عبارت « حسین و حسن» بیشتر بکار برده می شد یا تکرار می گردید و در ترجیح بندهای نوحه ها نیز «حسن – حسین» بیشتر بکار می رفت.
یکی دو روز قبل از آغاز دهه محرم ساکنان مالها و اهالی روستا تمهیدات لازم برای عزاداری فراهم می کردند.در فصل سرما کودکان و نوجوانان وظیفه داشتند از ساکنان مالها و روستا هیزم و سوخت مورد نیاز را جمع آوری کنند. آنان در قالب چند گروه به منازل اهالی مراجعه می کردند و با هم این شعر را می خواندند.« تل تله چو , مل مله چو , یا امام حسین , هونی یه چو». صاحب خانه نیز مقداری هیزم بصورت رایگان در اختیار آنان قرار می داد و به این طریق هیزم و سوخت مورد نیاز با کمک اهالی جمع آوری می شد.
در فصل زمستان یکی از اهالی اتاق یا «لامردون» ( اتاق مخصوص پذیرایی از میهمانان) را به محل اجتماع مردم برای سوگواری اختصاص می داد. در بین عشایر نیزسیاه چادری برپا می شد. در فصل گرم , عزاداری در فضایی باز انجام می گرفت. روستاهایی که در جوار امامزاده ها قرار داشتند , اهالی در امامزاده به سوگواری می نشستند. هزینه های پذیرایی از میهمانان را نیز خود اهالی تقبل می کردند.
یکی از نشانه ها و نمادهای سوگواری در خیلی از مناطق بختیاری برپایی علم عزا و بیرق ماتم است. علم، نمادی از رشادت و جان فشانی پرچمدار بزرگ کربلا حضرت ابوالفضل(ع) است. ویژگی بارز علم های بختیاری در مقایسه با علم های دیگر مناطق کوتاهتر بودن آنهاست. علم ها با شالها , دستمالها و پارچه های رنگی که رنگ سیاه در آن غالب است , برافراشته می شود.
بستن شال و پارچه با نیت بر آورده شدن حاجت و آرزوهای فراوان توام است. در روزهای تاسوعا و به خصوص عاشورا علم ها به حرکت درمی آیند. اگر امامزاده ای در آن نزدیکی باشد , علم را به امامزاده می برند. افراد با نیت برآورده شدن حاجت و کسب ثواب به نوبت علم را بر دوش می کشند رایج ترین شکل سوگواری در بین مردم « سینه زنی» بوده. گاهی ستونهای زنجیرزنی نیز به راه می افتد.
بسیاری از مردم به نشانه سوگمندی , لباس سیاه بر تن می کنند به خصوص در تاسوعا و عاشورا پوشیدن لباس سیاه عمومیت بیشتری پیدا می کند حتی پرچمها و پارچه های سیاه نیز بر در خانه ها نصب می گردد. به گردن انداختن شال سیاه و مالیدن گل به سر و روی شانه نیز در برخی مناطق بختیاری دیده شده است.
بختیاری ها در روزهای تاسوعا و عاشورا دست از کار و فعالیت روزمره کشیده , همه ج
مراسم سوگواری در میان بختیاری ها اهمیت خاصی دارد و همراه با مراسم پر سوز و گدازی برگزار می شود که از یکسو نشانه انس و الفت آنها با اهل بیت (ع) و از دیگر سو نشانگر همبستگی اجتماعی آنها است که هم در عزاداری های مذهبی و هم در عزاداری های خصوصی قابل مشاهده است.
کد خبر: ۴۲۰
تاریخ انتشار: یکشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۲۰:۰۵
به گزارش هیجار با شروع ماه محرم، بختیاری ها نیز به مانند تمامی شیعیان دنیا , اسباب سوگ و عزاداری فراهم نموده , در عزای سرور و سالار شهیدان به ماتم می نشینند و با برگزاری آیین های ویژه در دهه اول محرم به عزاداری می پردازند.
قدمت سوگواری و مرثیه خوانی در بین بختیاری ها به زمانی باز می گردد که سادات و علویان در کوههای صعب العبور بختیاری پناه گرفتند و در این منطقه استقرار پیدا کردند و به دنبال آن بسیاری از بختیاری ها شیعه شدند و وقتی که آل بویه به قدرت رسیدند , سوگواری حضرت سید الشهداء در بین شیعیان عمومیت یافتو با وجود قرابتها و پیوندهای عمیقی که آل بویه و لرها داشتند, بدون تردید عزاداری شهدای کربلا نیز در بین لرها بیشتر متداول گردید.
آنچه که سالمندان بر اساس شنیده های خود روایت می کنند حکایت از آن دارد که نسل هاست که سوگواری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین در بین بختیاری ها مرسوم بوده است .
نوحه های و مرثیه های مورد استفاده نوحه خوانان قدمت زیادی دارد. شعرای نسل قدیم بختیاری بدون استثنا به واقعه عاشورا پرداخته اند. داستانهای زیادی از اعتکاف برخی از شخصیتهای آل بنجیر در عتبات عالیات و سوگواری آنان برای حضرت سید الشهداء و خیرات و اطعام فقیران نقل می شود.
در اشعار بزرگان خاندان سهامی مالمیری که در دستگاه حکومت صفوی جایگاه خاصی داشتند , نیز می توان تاثیر کربلا و عاشورا را دید. سرحدی , ملا زلفعلی کرونی , میرزای بختیاری , داراب افسر بختیاری و... نیز در سروده های خود از فرهنگ عاشورا الهام گرفته اند و به مقام شامخ شهدای کربلا عرض ارادت داشته اند.
عزداری،محرم،بختیاری،لر،آیین،عاشورا
در گذشته سوگواری شهدای والا مقام کربلا با عنوان و نام « حسن و حسین» شناخته می شد که اشاره مستقیم به برگزاری مجالس سوگ و مصیبت برای این دو امام همام داشته است. از دیگر دلایل این نام گذاری این بود که در نوحه خوانی عبارت « حسین و حسن» بیشتر بکار برده می شد یا تکرار می گردید و در ترجیح بندهای نوحه ها نیز «حسن – حسین» بیشتر بکار می رفت.
یکی دو روز قبل از آغاز دهه محرم ساکنان مالها و اهالی روستا تمهیدات لازم برای عزاداری فراهم می کردند.در فصل سرما کودکان و نوجوانان وظیفه داشتند از ساکنان مالها و روستا هیزم و سوخت مورد نیاز را جمع آوری کنند. آنان در قالب چند گروه به منازل اهالی مراجعه می کردند و با هم این شعر را می خواندند.« تل تله چو , مل مله چو , یا امام حسین , هونی یه چو». صاحب خانه نیز مقداری هیزم بصورت رایگان در اختیار آنان قرار می داد و به این طریق هیزم و سوخت مورد نیاز با کمک اهالی جمع آوری می شد.
در فصل زمستان یکی از اهالی اتاق یا «لامردون» ( اتاق مخصوص پذیرایی از میهمانان) را به محل اجتماع مردم برای سوگواری اختصاص می داد. در بین عشایر نیزسیاه چادری برپا می شد. در فصل گرم , عزاداری در فضایی باز انجام می گرفت. روستاهایی که در جوار امامزاده ها قرار داشتند , اهالی در امامزاده به سوگواری می نشستند. هزینه های پذیرایی از میهمانان را نیز خود اهالی تقبل می کردند.
یکی از نشانه ها و نمادهای سوگواری در خیلی از مناطق بختیاری برپایی علم عزا و بیرق ماتم است. علم، نمادی از رشادت و جان فشانی پرچمدار بزرگ کربلا حضرت ابوالفضل(ع) است. ویژگی بارز علم های بختیاری در مقایسه با علم های دیگر مناطق کوتاهتر بودن آنهاست. علم ها با شالها , دستمالها و پارچه های رنگی که رنگ سیاه در آن غالب است , برافراشته می شود.
بستن شال و پارچه با نیت بر آورده شدن حاجت و آرزوهای فراوان توام است. در روزهای تاسوعا و به خصوص عاشورا علم ها به حرکت درمی آیند. اگر امامزاده ای در آن نزدیکی باشد , علم را به امامزاده می برند. افراد با نیت برآورده شدن حاجت و کسب ثواب به نوبت علم را بر دوش می کشند رایج ترین شکل سوگواری در بین مردم « سینه زنی» بوده. گاهی ستونهای زنجیرزنی نیز به راه می افتد.
بسیاری از مردم به نشانه سوگمندی , لباس سیاه بر تن می کنند به خصوص در تاسوعا و عاشورا پوشیدن لباس سیاه عمومیت بیشتری پیدا می کند حتی پرچمها و پارچه های سیاه نیز بر در خانه ها نصب می گردد. به گردن انداختن شال سیاه و مالیدن گل به سر و روی شانه نیز در برخی مناطق بختیاری دیده شده است.
بختیاری ها در روزهای تاسوعا و عاشورا دست از کار و فعالیت روزمره کشیده , همه ج
۱۱.۴k
۱۴ مهر ۱۳۹۵
دیدگاه ها (۱)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.