متن کپی شده از پروفایل راضیه خانم مهربون
متن کپی شده از پروفایل راضیه خانم مهربون
یادش بخیر
http://www.wisgoon.com/pin/10814788/
شب یلدا
یلدا از کجا آمد؟ اجداد ما 7 هزار سال پیش به تقویم خورشیدی دست پیدا کردند و فکر نکنید به همین آسانی بود، کلی طول کشید بفهمند اولین شب زمستان...
شب میوههای رنگارنگ
اصلا چه کسی میگوید این شب هر سال که میگذرد کمرنگتر میشود؟ هیچ هم اینطور نیست. یک نگاهی به خیابانها بیندازید و بعد به پیشواز بروید که از یکی دو روز دیگر اساماسهایی دریافت خواهید کرد که حاوی تبریک و آرزو و شعر و جملات نغز و قصار در توصیف این شب خواهد بود. شب یلدا، بلندترین شب سال چند روز دیگر از راه میرسد. شب چله که حالا دیگر بهش میگوییم شب یلدا یکی از قدیمیترین جشنهایمان است. از همین حالا برق و چشمک هندوانهها و آجیلها و انارها شروع شده است. حیف که دیگر مثل قدیمها کرسیای نیست که دور آن بنشینیم و به ساعت نگاه کنیم و تعجب کنیم که چقدر دیر میگذرد. اما میتوانیم دوباره خانه پدربزرگ و مادربزرگ یا یکی از بزرگترهای فامیل جمع شویم و همه با هم باشیم و گل بگوییم و گل بشنویم و بلندترین شب سال را که بهانهای است برای جمع شدن دور هم پاس بداریم. میدانید که شب یلدا فقط چندثانیه بلندتر از شبهای قبل است. جوجه را آخر پاییز میشمارند. شب یلدا وقت شمردن جوجههای یک سال گذشته هم هست.
شب یلدا از زمان باستان در ایران جشن بزرگی بوده است. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر میشوند و تابش نور ایزدی بیشتر خواهد شد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید میدانستند و آن را جشن میگرفتند.
ایرانیهای دوران باستان، یلدا را شب تولد ایزد مهر «میترا» میدانستند و در این شب دور آتش جمع میشدند و سفره گسترده پهن میکردند که البته سفرههای یلدای آنها طبیعی است که با سفرهای که ما پهن میکنیم متفاوت و بیشتر نمادین بود تا خوشمزه!
به خودمان نگاه نکنید که وقتی آجیل و هندوانه و شام مفصل شب یلدا را خوردیم دیگر این شب برایمان تمام شده و سریع به رختخواب میرویم. قدیمها این طوری نبود. باید تا دمیدن اولین پرتوهای خورشید بیدار میماندی و تولد خورشید را تماشا م
یکردی. برخی در مهرابهها (نیایشگاههای پیروان آیین مهر) به نیایش مشغول میشدند تا پیروزی مهر و شکست اهریمن را از خداوند بخواهند و در شب، دعایی به نام «نی ید» میخوانند که در حقیقت شکرگزاری نعمت کرده باشند. روز بعد از شب یلدا یعنی اول دی را خورروز (روز خورشید) و دیگان میخواندند و استراحت میکردند و تعطیل عمومی بود. چه کیفی میداد اگر حالا هم تعطیل عمومی بود و بعد از یک شب پرخوری تا ظهر میخوابیدیم، نه؟!
خوراکیهای شب چله
اجداد ما سر سفرههایشان در شب یلدا میوههایی چون هندوانه، خربزه، انار، سیب، خرمالو و به میگذاشتند و بیشتر این میوهها را نمادی از خورشید میدانستند. هندوانه که قاچهای مدور میخورد مثل خورشید، یادآور گرمای تابستان و فرونشاندن عطش است.
مردم تالش به جز خوردن هندوانه در شب یلدا، با پوست آن فال هم میگیرند. برای این کار پوست هندوانههای شب یلدا را برش میدهند، آن را چهار قسمت کرده، چهار تکه را به دست گرفته و نیت میکنند. بعد از اینکه نیت کردند پوست هندوانه را از جلو به پشت سر میاندازند.
طبق رسم تالشیها، اگر دو قطعه سبز و دو قطعه سفید بیفتد، خوب است. یک قطعه سبز و سه قطعه سفید، باطل است و هر چهار قطعه سبز یعنی اینکه کسی که نیت کرده خیلی خوش شانس است.
انار یکی دیگر از میوههای یلداست که نماد نسل و زایش است. آن را دانه کنید و در ظرف سفالی رنگی بریزید. میتوانید انار را با گلپر بخورید. گلپر علاوه بر خاصیتهایی که دارد اگر با انار همراه شود از سرماخوردگی پیشگیری میکند.
در شب یلدا و براساس رسوم و باورهای قدیمی، مردم با خوردن میوههای تابستانی با آنها خداحافظی میکنند تا سال بعد و با خوردن آجیل و تنقلات به استقبال زمستان میروند و شب چله را جشن میگیرند. پس میخوریم تا با سرما، ناباروری، پژمردگی و مرگ مبارزه کرده باشیم و میخوریم تا یادمان به فصل گرما، روشنایی، باروری، سبزی و زندگی باشد!
آجیل شب چله قدیمها شامل دانههایی چون گندم و نخود برشته، تخم هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، کشمش، انجیر و توت خشک بود و حالا با انواع برگهای خشک شده مثل برگه هلو و آلو همراه است و در آن از تخم هندوانه و گندم خبری نیست. اما برعکس شب عید که پلو و ماهی غذای مخصوص آن است، شب یلدا غذای مخصوصی ندارد.
هر یک از خوردنیهای شب چله علاوه بر اینکه نماد چیزی هستند، خاصیت درمانی و طبیعی دارند. جعفر شهری در کتاب «طهران قدیم» در رابطه با خواص مواد غذایی که در این شب خورده میشود، نوشته است: «مردم
یادش بخیر
http://www.wisgoon.com/pin/10814788/
شب یلدا
یلدا از کجا آمد؟ اجداد ما 7 هزار سال پیش به تقویم خورشیدی دست پیدا کردند و فکر نکنید به همین آسانی بود، کلی طول کشید بفهمند اولین شب زمستان...
شب میوههای رنگارنگ
اصلا چه کسی میگوید این شب هر سال که میگذرد کمرنگتر میشود؟ هیچ هم اینطور نیست. یک نگاهی به خیابانها بیندازید و بعد به پیشواز بروید که از یکی دو روز دیگر اساماسهایی دریافت خواهید کرد که حاوی تبریک و آرزو و شعر و جملات نغز و قصار در توصیف این شب خواهد بود. شب یلدا، بلندترین شب سال چند روز دیگر از راه میرسد. شب چله که حالا دیگر بهش میگوییم شب یلدا یکی از قدیمیترین جشنهایمان است. از همین حالا برق و چشمک هندوانهها و آجیلها و انارها شروع شده است. حیف که دیگر مثل قدیمها کرسیای نیست که دور آن بنشینیم و به ساعت نگاه کنیم و تعجب کنیم که چقدر دیر میگذرد. اما میتوانیم دوباره خانه پدربزرگ و مادربزرگ یا یکی از بزرگترهای فامیل جمع شویم و همه با هم باشیم و گل بگوییم و گل بشنویم و بلندترین شب سال را که بهانهای است برای جمع شدن دور هم پاس بداریم. میدانید که شب یلدا فقط چندثانیه بلندتر از شبهای قبل است. جوجه را آخر پاییز میشمارند. شب یلدا وقت شمردن جوجههای یک سال گذشته هم هست.
شب یلدا از زمان باستان در ایران جشن بزرگی بوده است. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر میشوند و تابش نور ایزدی بیشتر خواهد شد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید میدانستند و آن را جشن میگرفتند.
ایرانیهای دوران باستان، یلدا را شب تولد ایزد مهر «میترا» میدانستند و در این شب دور آتش جمع میشدند و سفره گسترده پهن میکردند که البته سفرههای یلدای آنها طبیعی است که با سفرهای که ما پهن میکنیم متفاوت و بیشتر نمادین بود تا خوشمزه!
به خودمان نگاه نکنید که وقتی آجیل و هندوانه و شام مفصل شب یلدا را خوردیم دیگر این شب برایمان تمام شده و سریع به رختخواب میرویم. قدیمها این طوری نبود. باید تا دمیدن اولین پرتوهای خورشید بیدار میماندی و تولد خورشید را تماشا م
یکردی. برخی در مهرابهها (نیایشگاههای پیروان آیین مهر) به نیایش مشغول میشدند تا پیروزی مهر و شکست اهریمن را از خداوند بخواهند و در شب، دعایی به نام «نی ید» میخوانند که در حقیقت شکرگزاری نعمت کرده باشند. روز بعد از شب یلدا یعنی اول دی را خورروز (روز خورشید) و دیگان میخواندند و استراحت میکردند و تعطیل عمومی بود. چه کیفی میداد اگر حالا هم تعطیل عمومی بود و بعد از یک شب پرخوری تا ظهر میخوابیدیم، نه؟!
خوراکیهای شب چله
اجداد ما سر سفرههایشان در شب یلدا میوههایی چون هندوانه، خربزه، انار، سیب، خرمالو و به میگذاشتند و بیشتر این میوهها را نمادی از خورشید میدانستند. هندوانه که قاچهای مدور میخورد مثل خورشید، یادآور گرمای تابستان و فرونشاندن عطش است.
مردم تالش به جز خوردن هندوانه در شب یلدا، با پوست آن فال هم میگیرند. برای این کار پوست هندوانههای شب یلدا را برش میدهند، آن را چهار قسمت کرده، چهار تکه را به دست گرفته و نیت میکنند. بعد از اینکه نیت کردند پوست هندوانه را از جلو به پشت سر میاندازند.
طبق رسم تالشیها، اگر دو قطعه سبز و دو قطعه سفید بیفتد، خوب است. یک قطعه سبز و سه قطعه سفید، باطل است و هر چهار قطعه سبز یعنی اینکه کسی که نیت کرده خیلی خوش شانس است.
انار یکی دیگر از میوههای یلداست که نماد نسل و زایش است. آن را دانه کنید و در ظرف سفالی رنگی بریزید. میتوانید انار را با گلپر بخورید. گلپر علاوه بر خاصیتهایی که دارد اگر با انار همراه شود از سرماخوردگی پیشگیری میکند.
در شب یلدا و براساس رسوم و باورهای قدیمی، مردم با خوردن میوههای تابستانی با آنها خداحافظی میکنند تا سال بعد و با خوردن آجیل و تنقلات به استقبال زمستان میروند و شب چله را جشن میگیرند. پس میخوریم تا با سرما، ناباروری، پژمردگی و مرگ مبارزه کرده باشیم و میخوریم تا یادمان به فصل گرما، روشنایی، باروری، سبزی و زندگی باشد!
آجیل شب چله قدیمها شامل دانههایی چون گندم و نخود برشته، تخم هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، کشمش، انجیر و توت خشک بود و حالا با انواع برگهای خشک شده مثل برگه هلو و آلو همراه است و در آن از تخم هندوانه و گندم خبری نیست. اما برعکس شب عید که پلو و ماهی غذای مخصوص آن است، شب یلدا غذای مخصوصی ندارد.
هر یک از خوردنیهای شب چله علاوه بر اینکه نماد چیزی هستند، خاصیت درمانی و طبیعی دارند. جعفر شهری در کتاب «طهران قدیم» در رابطه با خواص مواد غذایی که در این شب خورده میشود، نوشته است: «مردم
۱۱.۷k
۲۳ آذر ۱۳۹۵
دیدگاه ها (۹)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.