ذَلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَن

ذَلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ

(این همان چیزی است که خداوند آن گروه از بندگانش را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند به آنان نوید می دهد. ای رسول ما بگو: «من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی کنم جز دوست داشتن نزدیکانم (اهل بیتم) و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی اش می افزاییم، چرا که خداوند آمرزنده و سپاسگزار است.) (سوره شوری/ آیه 23)


شأن نزول آیه مودّت
ابن بابویه از حضرت رضا (علیه السلام) سبب نزول آیه را این چنین نقل می کند: چون رسول اکرم (صلی الله علیه واله وسلم) در مدینه منوره مال و ثروتی نداشت، حال آن که در حوادث فراروی که احتیاج به مال داشت؛ انصار و اصحاب با خود گفتند خدای تعالی ما را به دست پیامبر خاتم (صلی الله علیه واله وسلم) هدایت و رهبری فرموده است لذا نیکوست که برای رفع آن نیازها، برای او مالی جمع کنیم.
آن ها به حضور پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) رفتند و عرضه داشتند: ای رسول خدا، تن و جان و مال ما فدای تو باد. می خواهیم قسمتی از اموال خود را حضورتان تقدیم بداریم و شما را مستغنی و بی نیاز کنیم. پروردگار آیه فوق را نازل نمود و فرمود:
ای محمد به این مردم بگو من از شما مزد رسالت طلب نمی‌کنم مگر آنکه دوستی مرا در حق اهل بیت و ذریّه‌ام منظور داشته و دوستدار و علاقمند به آل عصمت و طهارت باشید که این نیز به نفع شماست. زیرا وسیله هدایت یافتن شماست.[1]
انصار از خدمت حضرت بیرون رفتند در حالی که تسلیم فرمان او بودند.
منافقین داخل امّت گفتند: این آیه از قرآن نبود و محمد آن را در همان مجلس جعل کرد و منظورش آن است که پس از خودش ما زیردست نزدیکانش قرار دهد؛ لذا این آیه نازل شد:
(أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَی عَلَی اللَّهِ کَذِبًا)[2]
«یا (مردم نادان) خواهند گفت که محمد (صلی الله علیه واله وسلم) بر خدا دروغ می بندد.»
حضرت به سراغ آنان فرستاد و آیه را بر آنان تلاوت فرمود. انصار که سخن قبلی پیامبر (صلی الله علیه واله وسلم) در مورد مودّت اهل بیت(علیهم السلام) و گفتار منافقین را شنیده بودند از سر شوق به گریه افتادند. به دنبال آن، آیه ی «وَهُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ»[3] نازل گردید.
حضرت به سراغ انصار فرستاد و به آنان بشارت داد که خداوند دعای مومنان را اجابت می کند (و یستجیب الذین آمنوا) و مومنان همان افرادی بودند که تسلیم گفتار حضرتش شدند. [4]
مزد رسالت چیست؟
پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه واله وسلم) در راه ترویج و گسترش دین خدا، سختی های زیادی را تحمل کرد و در طول بیست و سه سال فعالیت پی گیر در مکه و مدینه تنها یک هدف داشت و آن نیز حاکمیت اسلام بر قلب های انسان ها بود. پیامبری که با خرده های شیشه پایش را زخمی کردند و در طائف به سویش سنگ انداختند و در جنگ دندانش را شکستند، فقط یک آرزو داشت که همان پیروزی الله بر تمامی طاغوت ها بود. آنقدر پیامبر در راه رسالتش دلسوزی و فداکاری می نمود که بالاخره آیه قرآن نازل شد که:
(طه، مَا أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَی)
(ای پیامبر! ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را به زحمت اندازی[5]
از طرفی خود قرآن نیز، بارها از قول پیامبر (صلی الله علیه واله وسلم) بیان می کند که:
(وَمَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَی رَبِّ الْعَالَمِینَ)
(من از شما در برابر رسالتم مزدی نمی خواهم، همانا اجر من بر پروردگار جهانیان است.)[6]
و یا در جای دیگر در مورد شخص پیامبر اسلام (صلی الله علیه واله وسلم) می فرماید:
(قُلْ مَا سَأَلْتُکُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَی اللَّهِ وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ)
(بگو پاداشی را که از شما خواستم تنها به سود شما است. اجر و پاداش من فقط بر خداوند است.)[7]
و در جای دیگر می خوانیم:
(قُلْ مَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاء أَن یَتَّخِذَ إِلَی رَبِّهِ سَبِیلًا)
(بگو من در برابر ابلاغ رسالت هیچ گونه پاداشی از شما مطالبه نمی کنم، مگر کسانی که بخواهند راهی به سوی پروردگارشان برگزینند.)[8]
و یا در جای دیگر از قول پیامبر (صلی الله علیه واله وسلم) می فرماید:
(قُلْ مَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ)
(بگو من از شما پاداشی نمی طلبم و چیزی بر شما تحمیل نمی کنم.)[9]
اگر تعمقی کوتاه در محتوای این آیات داشته باشیم، نتیجه گیری کردن از آن ها آسان می باشد.
در یک جا اجر و مزد رسالت را به کلی نفی می