آیه مهربانی

آیه مهربانی

 

بگو: «اى بندگان من كه بر نفس خویش اسراف (و ستم) كرده‏اید! از رحمت خداوند مأیوس نشوید، همانا خداوند همه‏ى گناهان را مى‏بخشد، زیرا كه او بسیار آمرزنده و مهربان است. (سوره زمر؛ آیه 53)

 

اگر فکرمی کنید زبانم لال! دامن خود را به گناهانی آلوده و پالوده اید که دیگر در دستگاه خداوند مثقالی آبرو برایتان نمانده است، از همین الان بگویم که سخت در اشتباهید.

گناه شما هر چقدر هم که بزرگ باشد از رحمت خداوند که بزرگتر نیست؟ دامنه رحمت خداوند آنقدر فراگیر است که حتی مشرکان و کفار را هم در بر می گیرد.

شما که بحمد الله مسلمانید و نگین پرافتخار شیعه بر پیشانیتان می درخشد.

باری!

امروز کلید و آدرس آیه ای را به دستتان خواهم سپرد که به تعبیر کثیری از مفسران، امیدبخش ترین آیه قران کریم است.

آیه ای که در پیشانی قاب این پنجره نشسته و بر آبشار نگاهتان همچنان جاری است، شاید تنها آیه ای است که با هر کلمه اش روزنه ای از رحمت، مهر و امید گشوده شده است.

البته کلام الهی سراسر نور و رحمت است اما آیه یاد شده به دلایلی که ذیلا خواهم آورد یکی از غرر آیات رحمت ربانی است:

1. کلمه "قل ...": شگفت نیست که پیام بشارت خداوند را کسی اعلام می کند که به تعبیر قرآن «رحمة للعالمین» است.(انبیاء/107) 

2.حرف ندای "یا": در این آیه، انسان این بها و منزلت را یافته که طرف خطاب مستقیم خداوند رحمن قرار بگیرد.

3. تعبیر"عبادی": در خطاب فوق همه انسانها اعم از مومن و کافر، مسلمان و مشرک، با وصف شرافت آفرین «عبادی" مخاطب اند.

4. "اسرفوا": اسراف به معنای خروج از جاده اعتدال و تجاوز از حد هر چیزاست هرچنداغلب درخرج کردن اموال کاربرد یافته است. تعبیر به اسراف به جای ظلم، جنایت و گناه، نشان از لطف دیگر الهی است.

5. "علی انفسهم": آوردن این عبارت به این معناست که گرد هیچ از یک از گناهان انسان بر دامن خدا نخواهد نشست، به عبارت دقیقتر، معصیت آدمی ضرر و زیانی به شأن و منزلت خداوندی نمی زند، بلکه دود آن به چشم خود انسان خواهد رفت. حق تعالی با این عبارت نصیحت آمیز، نگرانه و دلسوزانه آدمی را از سقوط در دره تباهی و گناه هشدار می دهد.

5. "لا تقنطوا": قنوط در اصل به معنای یأس از خیر است. در آیه مورد بحث ناامیدی از رحمت خدا با عبارت"لا تقنطوا" مؤکّدا نهی شده است.

6."رحمة الله": اسم "الله"جامع جمیع صفات و اسمای حسنای الهی است؛ اضافه شدن جامعترین اسم خدا به "رحمة" او  بر گستره فراگیر رحمت حق تعالی دلالتی چند باره دارد.

7. "انّ": با کلمه "اِن" که دلالت بر قطعیت می کند، اطمینان خاطر بندگان را نسبت به حتمی بودن رحمت خداوند فراهم می آورد.

8."یغفر": کلمه"یغفر" فعل مضارع است و چنانکه علمای علم نحو گفته اند.این فعل در جایی کاربرد می یابد که عملی به استمرار انجام شود، بر مبنای آیه شریفه، بخشش و مغفرت الهی امروز و فردا ندارد بلکه دائمی و همیشگی است.

9."الذنوب": کلمه ذنوب جمع ذنب به معنای گناه است. از طرفی الف و لام استغراق نیز بر سر آن آمده است و این هر دو دلالت دارد بر اینکه هر گناهی حتی شرک و ...نیز اگر با شرایط خاص مغفرت همراه باشد بخشیده می شود، شرط آن نیز چنانکه در آیات سپس تر آمده است توبه و پشیمانی است.

10."جمیعا": علاوه بردو مورد پیشین که در بند 9گفته شد، آورددن کلمه"جمیعا" به منزله تاکید دوباره ای است بر بخشش همه گناهان.

11. عبارت پایانی آیه یاد شده مشتمل بر دو صفت از اسماء حسنای الهی است که نشان از رحمت و غفران حضرت باریتعالی دارد؛ آری  «انه هو الغفور الرحیم».

 

اکنون آیا با وجود چنین خدای رحمت گستر مهربانی باز شایسته است که کسی به بهانه ارتکاب معاصی کبیره روی از خالق خود برگیرد و به آفتاب هستی بخش بنده پذیر پشت کند؟!!