تنبیه یا تشویق از جمله الگوهای تربیتی است که برای آگاه کر
تنبیه یا تشویق از جمله الگوهای تربیتی است که برای آگاه کردن فرد نسبت به کارهای منفی یا مثبت اش انجام می شود و در شکل گیری هنجارها نقش مهمی دارد.
بسیاری از والدین برای تربیت کودکانشان راههای مختلفی را امتحان می کنند، از کتک زدن کودک گرفته تا محروم کردن، اخم کردن و گفتن جملاتی از قبیل دیگه دوستت ندارم و… از طرف دیگر والدینی هستند که اعتقادی به تنبیه کودکان ندارند و سعی می کنند با تشویق کودکشان را تربیت کنند به نظر شما کدام روش مناسب تر است: فقط تنبیه؟ فقط تشویق؟ یا تنبیه و تشویق در کنار هم؟
در میان اصول تربیتی تنبیه و تشویق جایگاه ویژه ای دارد. همه ی ما چه به عنوان والدین و چه به عنوان فرزند، این دو را تجربه کرده ایم. بسیاری از والدین این دو ابزار تربیتی را طبق آنچه از بزرگترها تجربه کرده یا دیده اند، برای فرزندان خود به کار می گیرند و تصور می کنند به کسب اطلاعات و افزایش آگاهی در این باره نیازی ندارند، غافل از این که نادیده گرفتن اصول این دو شیوه تربیتی تبعاتی دارد و باعث می شود والدین در موارد بسیاری سرخورده و ناامید شوند. آن ها اغلب شکایت می کنند که بچه های این دوره و زمونه فرق کرده اند غافل از این که بچه ها فرق نکرده اند و این والدین هستند که باید شیوه های برخورد صحیح با کودکان را بیاموزند. آن چه بسیاری از والدین نمی دانند این است که تنبیه و تشویق باید طبق اصول انجام شود تا اثر بخش باشد.
اصول تشویق و تنبیه
شیوه تشویق:
تشویق کردن، نه تنها موجب تقویت و پرورش رفتارهای مثبت می شود بلکه آرامش و نشاط کودک را درپی خواهد داشت.
تشویق گاهی زبانی است که والدین با دلجویی و بیان جملات محبت آمیز، رفتار و گفتار کودک را مورد تشویق قرار می دهد و کودک را دلگرم و امیدوار میکنند و گاهی والدین با به آغوش گرفتن کودک، نوازش او، نگاه توأم با لبخند ، خرید شکلات، اسباب بازی، لباس ، گردش و… او را به خاطر عملی که انجام داده است، می ستاید.
تشویق به جا و به موقع باعث رشد اعتماد به نفس در کودکان می شود. تشویق بر خلاف تنبیه از عوامل باز دارنده می باشد و از عواملی است که به کودکان نیرو می دهد. کودکی که تشویق می شود از کار خود احساس رضایت می کند. اصولا تشویق در نهاد کودک تاثیر فوق العاده ای دارد و او را به انجام کارهای نیکوتر و بهتر سوق می دهد. اگر کودک با انجام دادن کارهای خوب مورد تحسین قرار گیرد به آن کارها متمایل می شود و بر عکس.
اما چند نکته تشویق: ۱ – علت تشویق باید برای کودک مشخص باشد. یعنی کودک شما باید بفهمد که به چه علت مورد تحسین والدین قرار گرفته است.
۲ – تشویق باید هر چند وقت یکبار و در برابر کارهای برجسته ی کودک باشد، نه به صورت همیشگی و برای هر کاری. زیرا در این صورت تاثیر خود را از دست می دهد و برای کودک مثل رشوه گرفتن است نه پاداش.
۳ – به استعداد های کودکتان توجه کنید اگر کودکتان در زمینه ی خاصی توانایی دارد حتما آن را شناسایی کنید و با تشویق آن باعث ایجاد پشتکار و میل به تمرین بیشتر او شوید.
۴ – باید عمل یا اخلاق نیک کودک را تحسین کرد نه خود او را. او باید بفهمد که کارش ارزش دارد و او جدای از کارش ارزنده نیست.
شیوه تنبیه:
تنبیه در لغت به معنی آگاه کردن و در اصطلاح نوعی تحریک عاطفی از غیر راه مهرورزی و گاهی با خشونت و امری قابل تشویق است. این تحریک که صورت هشدار و در نهایت نتیجه بازدارندگی از انجام و ادامه یک عمل را دارد ممکن است بصورت: نشان دادن حالت نارضایتی و غم و اندوه و تأسف از عمل باشد و یا بصورت وارد آوردن ضربه بر بدن با دست یا با وسیله‌ای دیگر. همچنین ممکن است به صورت اجرای برنامه‌ای آزاردهنده باشد بدین گونه که او را از شیئی مورد علاقه‌اش محروم کرده و از دستیابی به هدف دوست داشتنی او را باز دارند. کودک تنبیه را برای خود، برخوردی ناروا می‌شناسد و آن را برای خود هشدار یا خطری بحساب می‌آورد.
تنبیه همه گاه بدنی نیست در موارد بسیار می‌تواند صورت اخلاقی، روانی و عاطفی داشته باشد، این سخن بدان خاطر است که برخی از والدین و مربیان تصور دارند که تنها با چوب و فلک و شلاق باید کودک پیش رفت کند و کودک حتماً باید کتک بخورد تا آن کار تنبیه بحساب آید.
باید توجه داشته باشید که تنبیه‌های قهری و راهنمایی به دور از نصیحت، از بهترین روش‌های تربیتی کودک هستند. برای مثال اگر کودکی رفتار ضد ارزشی از خود نشان داد، والدین بدون اینکه از تنبیه بدنی استفاده کنند می‌توانند با روش‌های قهری مانند محرومیت کودک از چیزهایی که به آن علاقه دارد استفاده کنند. در نوجوانان نیز بهترین روش برقراری رابطه دوستانه است طوری که فضایی آماده باشد تا فرزند مشکلات خود را به والدین بگوید و پدر و مادر با مشارکت فرزند و بدون تحمیل نظر خودشان راه‌هایی برای رفع
بسیاری از والدین برای تربیت کودکانشان راههای مختلفی را امتحان می کنند، از کتک زدن کودک گرفته تا محروم کردن، اخم کردن و گفتن جملاتی از قبیل دیگه دوستت ندارم و… از طرف دیگر والدینی هستند که اعتقادی به تنبیه کودکان ندارند و سعی می کنند با تشویق کودکشان را تربیت کنند به نظر شما کدام روش مناسب تر است: فقط تنبیه؟ فقط تشویق؟ یا تنبیه و تشویق در کنار هم؟
در میان اصول تربیتی تنبیه و تشویق جایگاه ویژه ای دارد. همه ی ما چه به عنوان والدین و چه به عنوان فرزند، این دو را تجربه کرده ایم. بسیاری از والدین این دو ابزار تربیتی را طبق آنچه از بزرگترها تجربه کرده یا دیده اند، برای فرزندان خود به کار می گیرند و تصور می کنند به کسب اطلاعات و افزایش آگاهی در این باره نیازی ندارند، غافل از این که نادیده گرفتن اصول این دو شیوه تربیتی تبعاتی دارد و باعث می شود والدین در موارد بسیاری سرخورده و ناامید شوند. آن ها اغلب شکایت می کنند که بچه های این دوره و زمونه فرق کرده اند غافل از این که بچه ها فرق نکرده اند و این والدین هستند که باید شیوه های برخورد صحیح با کودکان را بیاموزند. آن چه بسیاری از والدین نمی دانند این است که تنبیه و تشویق باید طبق اصول انجام شود تا اثر بخش باشد.
اصول تشویق و تنبیه
شیوه تشویق:
تشویق کردن، نه تنها موجب تقویت و پرورش رفتارهای مثبت می شود بلکه آرامش و نشاط کودک را درپی خواهد داشت.
تشویق گاهی زبانی است که والدین با دلجویی و بیان جملات محبت آمیز، رفتار و گفتار کودک را مورد تشویق قرار می دهد و کودک را دلگرم و امیدوار میکنند و گاهی والدین با به آغوش گرفتن کودک، نوازش او، نگاه توأم با لبخند ، خرید شکلات، اسباب بازی، لباس ، گردش و… او را به خاطر عملی که انجام داده است، می ستاید.
تشویق به جا و به موقع باعث رشد اعتماد به نفس در کودکان می شود. تشویق بر خلاف تنبیه از عوامل باز دارنده می باشد و از عواملی است که به کودکان نیرو می دهد. کودکی که تشویق می شود از کار خود احساس رضایت می کند. اصولا تشویق در نهاد کودک تاثیر فوق العاده ای دارد و او را به انجام کارهای نیکوتر و بهتر سوق می دهد. اگر کودک با انجام دادن کارهای خوب مورد تحسین قرار گیرد به آن کارها متمایل می شود و بر عکس.
اما چند نکته تشویق: ۱ – علت تشویق باید برای کودک مشخص باشد. یعنی کودک شما باید بفهمد که به چه علت مورد تحسین والدین قرار گرفته است.
۲ – تشویق باید هر چند وقت یکبار و در برابر کارهای برجسته ی کودک باشد، نه به صورت همیشگی و برای هر کاری. زیرا در این صورت تاثیر خود را از دست می دهد و برای کودک مثل رشوه گرفتن است نه پاداش.
۳ – به استعداد های کودکتان توجه کنید اگر کودکتان در زمینه ی خاصی توانایی دارد حتما آن را شناسایی کنید و با تشویق آن باعث ایجاد پشتکار و میل به تمرین بیشتر او شوید.
۴ – باید عمل یا اخلاق نیک کودک را تحسین کرد نه خود او را. او باید بفهمد که کارش ارزش دارد و او جدای از کارش ارزنده نیست.
شیوه تنبیه:
تنبیه در لغت به معنی آگاه کردن و در اصطلاح نوعی تحریک عاطفی از غیر راه مهرورزی و گاهی با خشونت و امری قابل تشویق است. این تحریک که صورت هشدار و در نهایت نتیجه بازدارندگی از انجام و ادامه یک عمل را دارد ممکن است بصورت: نشان دادن حالت نارضایتی و غم و اندوه و تأسف از عمل باشد و یا بصورت وارد آوردن ضربه بر بدن با دست یا با وسیله‌ای دیگر. همچنین ممکن است به صورت اجرای برنامه‌ای آزاردهنده باشد بدین گونه که او را از شیئی مورد علاقه‌اش محروم کرده و از دستیابی به هدف دوست داشتنی او را باز دارند. کودک تنبیه را برای خود، برخوردی ناروا می‌شناسد و آن را برای خود هشدار یا خطری بحساب می‌آورد.
تنبیه همه گاه بدنی نیست در موارد بسیار می‌تواند صورت اخلاقی، روانی و عاطفی داشته باشد، این سخن بدان خاطر است که برخی از والدین و مربیان تصور دارند که تنها با چوب و فلک و شلاق باید کودک پیش رفت کند و کودک حتماً باید کتک بخورد تا آن کار تنبیه بحساب آید.
باید توجه داشته باشید که تنبیه‌های قهری و راهنمایی به دور از نصیحت، از بهترین روش‌های تربیتی کودک هستند. برای مثال اگر کودکی رفتار ضد ارزشی از خود نشان داد، والدین بدون اینکه از تنبیه بدنی استفاده کنند می‌توانند با روش‌های قهری مانند محرومیت کودک از چیزهایی که به آن علاقه دارد استفاده کنند. در نوجوانان نیز بهترین روش برقراری رابطه دوستانه است طوری که فضایی آماده باشد تا فرزند مشکلات خود را به والدین بگوید و پدر و مادر با مشارکت فرزند و بدون تحمیل نظر خودشان راه‌هایی برای رفع
۱۷.۸k
۰۲ خرداد ۱۳۹۴
دیدگاه ها (۱)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.