دکتر سيد جعفر شهيدي

دکتر سيد جعفر شهيدي
سيد جعفر شهيدي فرزند سيد محمد سجادي در سال 1306 هجري شمسي در شهر بروجرد به دنيا آمد. سيد جعفر شهيدي از دانشمندان و مفاخر بزرگ ادبي ايران بشمار مي رود. دوران تحصيل ابتدائي و اندكي از متوسطه را در بروجرد و سپس ادامه آن را در تهران بسامان رسانيد. استاد شهيدي قبلا بنام سجادي معروف بود كه بعدها تغيير شهرت داده و با نام شهيدي در مراكز علمي و دانشگاهي شهرت پيدا كرد.
دكتر شهيدي چند سالي را در عوالم طلبگي در قم سپري و محضر آيت الله بروجردي و بسياري از مراجع و بزرگان ديني را درك كرده بود. برخورد با شادروان دكتر محمد معين باب آشنائي و معرفي وي را به حضور استاد علامه، مرحوم دهخدا فراهم نمود و بعد از تشكيل سازمان لغت نامه دهخدا، معاونت سازمان رابعهده گرفت. اخذ درجه دكتري با امتياز والا و استادي دانشكده ادبيات در فاصله سالهاي 1340 به بعد جزء مرحله دوم زندگاني استاد شهيدي است.
بعد از مرگ مرحوم دكتر محمد معين، استاد شهيدي مسئوليت اداره سازمان لغت نامه دهخدا را به عهده گرفت. او در زمينه هاي ادب عرب و فارسي استادي بنام است و درك محضر و مجالست با اساتيدي نظير بديع الزمان فروزانفر، دهخدا، جلال همائي و دكتر محمد معين اعتبار علمي و معنوي او را دو چندان كرده است.
تأليفات و مقالات علمي و ادبي اين استاد بزرگ فراوان است كه از جمله آنان ميشود به اين آثار اشاره كرد:
زندگينامه ابوذر غفاري، انقلاب بزرگ، زندگي حضرت سجاد (ع)، زندگاني حضرت فاطمه (س)، زينب (س) شيرزن كربلا، محدوديت در اسلام، جنايتكاران چه مي انديشند، تصحيح و حاشيه بر كتاب دره نادره، ميرزا محمد خان استر آبادي كه از نثر هاي مصنوع متكلف است و تعليقات دكتر شهيدي بر آن و بررسي دقائق و مشكلات تنها با خامه قدرتمند ايشان توانسته است مقبوليت عامه پيدا كرد.
آخرين و بارزترين كار دكتر شهيدي ترجمه بسيار اديبانه و آگاهانه ای از كتاب نهج البلاغه علي (ع) ميباشد. اين ترجمه در سال 1369 بعنوان كتاب سال شناخته شد.
سمت‌ها
معاون مؤسسه لغت نامه دهخدا ۱۳۴۲
رئیس مؤسسه لغت نامه دهخدا
رئیس مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی ۱۳۶۸
همکاری با دکتر محمد معین در تهیه فرهنگ فارسی معین
تألیف‌ها
مهدویت واسلام ۱۳۲۴
جنایات تاریخ، جلد اول و دوم، تهران، شهریور ۱۳۲۷
جنایات تاریخ، جلد سوم، دفتر نامة فروغ علم، تهران ۱۳۲۹
چراغ روشن در دنیای تاریک (یا زندگانی امام سجاد) تهران،
تصحیح براهین العجم اثر مورخ الدوله سپهر
تصحیح دره نادره و تلخیص آن
در راه خانة خدا، دانش نو، تهران ۱۳۵۶
پس از پنجاه سال، پژوهشی تازه پیرامون قیام امام حسین، چاپ اول، امیر کبیر ۱۳۵۸، چاپ شانزدهم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۱۳۷۲
شرح لغات و مشکلات دیوان انوری، چاپ اول انجمن آثار ملی ۱۳۵۸، چاپ دوم انتشارات علمی و فرهنگی ۱۳۶۴
تاریخ تحلیلی اسلام، تاریخ تحلیلی اسلام تا پایان امویان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی ۱۳۶۲
زندگانی حضرت فاطمه، چاپ اول تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۱۳۶۰، چاپ هجدهم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۱۳۷۳
آشنایی با زندگانی امام صادق، جامعة الامام الصادق، تهران ۱۳۶۲
زندگانی علی بن الحسین، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۱۳۶۵، چاپ پنجم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۱۳۷۲
ستایش و سوگ امام هشتم در شعر فارسی ۱۳۶۵
عرشیان، نشر مشعر، قم ۱۳۷۱
شرح مثنوی شریف، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۳، از جزو دوم دفتر اول تا پایان دفتر ششم (دنبالة کار مرحوم فروزانفر)
از دیروز تا امروز، مجموعة مقاله‌هاو سفرنامه‌ها، به کوشش هرمز ریاحی و شکوفه شهیدی، تهران، انتشارات قطره ۱۳۷۳
علی از زبان علی، شرح زندگانی امیر مؤمنان، تهران، دفتر نشر ۱۳۷۶
شرح مثنوی دفتر چهارم، پنجم و ششم ؛ ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۰
ترجمه‌ها
نهج البلاغه
" شیر زن کربلاً
برخی از آثار ایشان به زبان‌های عربی، ترکی، آلمانی و یونانی ترچمه شده‌است از جمله:
علی بلسان علی (ع)
ثوره الحسین (ع)
حیات فاطمه (س)
حیاة الامام الصادق جعفر بن محمد (ع)