اسلام ایرانیان ۲۶

اسلام ایرانیان ۲۶
آذین می‏بسته‏اند و در عیدهای نوروز و مهرگان، مردم شهر در سرور و شادی با ایشان هماهنگ می‏شده‏اند. مقدسی در صفحه 323 احسن التقاسیم راجع به مذهب اهل خراسان می‏گوید: «در آنجا یهودی بسیار است و مسیحی کم و اصنافی از مجوس در آنجا هستند». مسعودی مورخ اسلامی متوفّی‏ در نیمه اول قرن چهارم که او نیز به ایران مسافرت کرده است و با اینکه ایرانی نیست به تاریخ ایران و آثار ایران علاقه خاصی نشان می‏دهد در کتاب التنبیه و الاشراف صفحات 91 و 92 از خاندان محترمی از مردم اصطخر نام می‏برد که کتاب تاریخ جامعی از دوره ساسانیان در دست داشته‏اند و مسعودی از آن کتاب استفاده کرده است. مسعودی حتی نام موبد زمان خود را می‏برد. معلوم می‏شود موبد زردشتیان به اعتبار عده فراوان زردشتی شخصیت ممتازی به شمار می‏آمده است. مسعودی در جلد اول مروج الذهب صفحه 382 تحت عنوان «فی ذکر الاخبار عن بیوت النیران و غیرها» از آتشکده‏های زردشت یاد می‏کند. از آن جمله از آتشکده‏ای در «دارابجرد» نام می‏برد و می‏گوید: در این تاریخ که سال 332 هجری است، آن آتشکده موجود است و مجوس آن اندازه که به آتش آن آتشکده احترام می‏گزارند و آن را تعظیم و تقدیس می‏کنند، آتش هیچ آتشکده دیگر را چنین تعظیم نمی‏کنند. اینها همه می‏رساند که- چنانکه گفتیم- ایرانیان تدریجاً اسلام را پذیرفته‏اند و اسلام تدریجاً و مخصوصاً در دوره‏های استقلال سیاسی ایران بر کیش زرتشتی غلبه کرده است. عجیب این است که زرتشتیان در صدر اسلام که دوره سیادت سیاسی عرب است، آزادی و احترام بیشتری داشته‏اند از دوره‏های متأخرتر که خود ایرانیان حکومت را به دست گرفته‏اند. هر اندازه که ایرانیان مسلمان می‏شدند اقلیت زردشتی وضع نامناسبتری پیدا می‏کرد، و ایرانیان مسلمان از اعراب مسلمان تعصب بیشتری علیه زردشتی‏گری ابراز می‏داشتند و ظاهراً همین تعصبات ایرانیان تازه مسلمان سبب شد که عده‏ای از زرتشتیان از ایران به هند مهاجرت کردند و اقلیت پارسیان هند را تشکیل دادند. در اینجا بد نیست سخن مستر فرای، نویسنده کتاب میراث باستانی ایران را از صفحه 396 آن کتاب نقل کنیم. او می‏گوید: «از منابع اسلامی چنین برمی‏آید که استخر در فارس که یکی از دو کانون‏