✍ نه تنها انجام گناه حرام است، بلكه شركت در جلسه ى گناه و

✍ نه تنها انجام گناه حرام است، بلكه شركت در جلسه ى گناه و شاهد بودن بر گناه نیز ممنوع است. «لا یشهدون الزور»

- هر نوع آگاهى و اطلاع و حضور در صحنه اى، ارزش نیست. «لا یشهدون الزور» (گاهى انزوا و گوشه گیرى از اجتماع، ارزش است)

- حاضر نشدن در مجلس گناه و بى اعتنایى به گناهكاران، نوعى نهى از منكر است. «لایشهدون... مرّوا كراما»

- شركت در مجالس فاسد، حتّى در بندگان واقعى خدا اثر مى كند. «لا یشهدون»

- هرگونه لغو در كلام، عمل وآرزو ممنوع است. «مرّوا باللغو» (بندگان خدا، هدف معقول و مفیدى دارند و عمر خود را صرف امور بیهوده نمى كنند)

- در شیوه ى نهى از منكر، همه جا خشونت لازم نیست. «لا یشهدون... مرّوا»

- نگذاریم فكر بد در روح ما مستقر شود. «مرّوا كراما»
كلمه «شَهِد» دو معنا دارد؛ یكى حضور یافتن است و دیگرى خبر و گواهى دادن. در این آیه هر دو معنا را مى توان استفاده كرد. یعنى آنان نه در مجالس بد حاضر مى شوند و نه بر باطل گواهى مى دهند. كلمه ى «زور» به معناى كار باطلى است كه در قالب حقّ باشد و در تفاسیر به معناى گواهى باطل، دروغ و غنا آمده است.

در روایتى از امام صادق علیه السلام مراد از «زور» در «لایشهدون الزور» غنا شمرده شده است. [359]

در تفسیر «مجمع البیان» مى خوانیم: مرور با كرامت، آن است كه هرگاه ناچار شدند نام چیز زشتى را ببرند، با كنایه نام مى برند. چنانكه در روایتى از امام باقرعلیه السلام مى خوانیم: آنان هرگاه خواستند نام عورت را ببرند، با كنایه از آن نام مى برند. البتّه این، یكى از مصادیق رفتار كریمانه است.

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند بر گوش واجب نمود كه از شنیدن هرچه حرام است دورى نماید، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: «واذا مرّوا باللغو مرّوا كراما» [360]

-----

359) كافى، ج 6،ص 433.

360) تفسیر نورالثقلین.