آیا قرآن کتاب علمی است و آیا همهی علوم بشری در قرآن وج

4/آیا قرآن کتاب علمی است و آیا همه‏ی علوم بشری در قرآن وجود دارد؟
دیدگاه سوم: دیدگاه تفصیل؛ یعنی از طرفی همه علوم بشری در ظواهر قرآن وجود ندارد و هدف اصلی قرآن نیز هدایت‏گری بشر به سوی خداست. و از طرفی دیگر قرآن کریم دعوت به تفکر و علم می‏کند و برخی از مثال‏ها و مطالب علمی صحیح و حق را بیان می‏کند که بیانگر اعجاز علمی قرآن است.
دلایل و شواهد: در اینجا دلایل این دیدگاه را همراه با ردّ دلایل دیدگاه اول بیان می‏کنیم:
1. قرآن کتاب هدایت، اخلاق، تربیت و دین است و انسان‏ها را به سوی فضیلت‏ها و خداشناسی هدایت می‏کند. بنا بر این ضرورتی ندارد که قرآن، همه‏ی‏ مسائل علوم تجربی، عقلی و نقلی را با تفصیلات و فرمول‏های آنها، بیان کند. هر چند این موارد گاهی اشارات حق و صادقی دارد.
این مطلب مورد تأکید مفسّران قدیمی‏ و صاحب‏نظران معاصر است.
2. ظهور آیاتی که می‏فرماید: «همه چیز در قرآن است» قابل اخذ نیست چرا که:
اوّلًا: این ظهور بر خلاف بداهت است و بسیاری از فرمول‏های شیمی و فیزیک در قرآن کریم نیست.
ثانیاً: ظهور این آیات مورد انکار صریح برخی از مفسّران قرار گرفته است و گفته‏اند که منظور وجود چیزهایی است که در هدایت انسان لازم است و اینها در قرآن وجود دارد. (کل شی‏ء/ امور دینی)
ثالثاً: لفظ «کتاب» در آیات مورد بحث‏ «نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ» (نحل/ 89) ممکن است به چند معنا باشد: «قرآن کریم، لوح محفوظ، اجل، علم خدا، امام مبین». پس نمی‏توان گفت: که حتماً مراد، قرآن است و همه چیز در آن است.
و همین اشکال در مورد روایاتی که مورد استناد واقع شده بود نیز وارد است.
رابعاً: این آیات با دلیل عقل (قرینه لبّی) تخصیص می‏خورد و محدود می‏شود. چون عقل انسان حکم می‏کند که قرآن در مورد هدف خود (هدایت معنوی انسان) بیان همه چیز باشد نه در اموری که خارج از حوزه‏ی هدف اوست.
3. آیاتی از قرآن که اشاراتی به علوم طبیعی دارد هدف آنها کشف فرمولهای هندسه و شیمی و ... نیست؛ بلکه این اشارات بطور استطرادی و حاشیه‏ای این مباحث را مطرح کرده است. یعنی صرفاً ذکر مثال (البته حق و واقعی) است و هدف آن، آموزش علوم نیست.
علاوه بر آنکه برخی از آیاتی که مورد استشهاد طرفداران دیدگاه اوّل قرار گرفت از لحاظ موازین تفسیری قابل نقد است برای مثال: آیه‏ «رَفِیعُ الدَّرَجاتِ» ربطی به درجات دایره ندارد. و حمل آیات بدون قرینه عقلی یا نقلی معتبر بر یک مطلب، موجب تفسیر به رأی می‏شود.
4. مسأله بطون قرآن و علم أئمه (ع) از مورد بحث ما خارج است. چون موضوع بحث این است که آیا همه‏ی علوم بشری را می‏توان از ظواهر قرآن استخراج کرد یا نه؟
جمع بندی و نتیجه گیری:
بنا بر آنچه بیان کردیم به این نتیجه می‏رسیم که ظاهر آیات قرآن، بر تمام علوم بشری (با تمام فرمول‏ها و جزئیات آن) دلالت ندارد.
بلی در قرآن، اشاراتی به بعضی از علوم و مطالب علمی شده است که استطرادی و عرضی است ولی همه‏ی علوم بالفعل در قرآن مذکور نیست و آیاتی که در این زمینه است (مثل آیه 89 سوره نحل و 38 و 59 سوره انعام) دلالت بر این دارد که تمام احتیاجات دینی و هدایتی مردم، در قرآن به طور تفصیل یا مجمل ذکر شده است.
منبع: کناب پرسش های قرآنی جوانان/محمدعلی رضائی
#قرآن#قرآن_کریم#نکته ها_و_پیام های_قرآنی#مصحف#استاد_قرائتی#اسلام#شیعه#تفسیر#تفسیر_نور#کتاب_خدا#أیات#آیه#سوره#پیام#پیام_قرآن#پرسش_قرآنی#