‍ جمال و جلال

‍ #جمال_و_جلال
#ملاصدرا
هر ممکنی از دو حقیقت و اصل آمیخته و بهره مند است.
از جهت جنبه #کمال و نوریتش از صفات جمالی حق تعالی که صفات نوری گویند، پدید آمده و سرچشمه گرفته است.
و از جهت جنبه نارسایی و ظلمانیتش، از صفات جلالی او که صفات قهری و ناری گویند، ظاهر گشته است.
لذا از این دو اصل، #نور_محمدی (ص) ، و آتش ابلیسی -لعنة الله- که در آسمان های ارواح و روحانیات، و زمین اجسام و جسمانیات، نافذ و در حرکت است، هویدا گردیده است.
و خداوند همه را به نور وجود جمال خود (نور محمدی) و به آتش قهر و جلال خویش (نار ابلیسی) روشن می گرداند.
چنان که بدان اشاره کرده و می فرماید:
الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور.
پس خداوند آسمانها و #زمین را به واسطه انوار ستارگان اسمای جمالی نوری خود، که در آسمان حقیقت ذات او پرتو افکن، و به واسطه شعله های آتش جواهر درخشان، که در کرانه های ملکوت و جبروت او نور پاشند، روشن و نورانی نموده،
پس موجودات در فرمان این دو صفت و در گردش میان دو انگشت اند.
پس #عرش و آنچه در آن است میان دو صفت از صفات خداوند سبحان،
و قلب و آنچه آرزو می کند، بین دو انگشت از انگشتان پروردگار رحمان است،
که عبارت از دو صفت لطف و قهر اند.
و در مرتبه دیگر دو جوهر #عقل و #نفس اند،
و در درجه دیگر دو حالت بسط و گشادگی، و قبض و گرفتگی هستند.
که سایه آن دو صفت(جلال و جمال؛ لطف و قهر)
در جهان خاکی: آسمان و زمین
در ستارگان: سعد و نحس
در آفاق: خاور و باختر
در حیوان: نر و ماده
در مزه ها: شیرینی و تلخی
در رنگ: سیاهی و سپید
در اندازه: به هم پیوسته و بریده
در مقدار: ثابت و غیر ثابت
در خط: راست و خمیده
در سطح: هموار و کج
در اعداد: منطق و أصم
در #مذهب و روش: هدایت و گمراهی
در اعتقاد: حق و باطل
در نفس : روی آوردن و پشت نمودن
در قلب: بینایی و کوری
در آخرت: #بهشت و دوزخ
در دنیا: نیک بختی و بدبختی
در باطن و درون: الهام و وسوسه
و غیر از این دو گانه هایی که درتمام موجودات برقرار و جاری است.
که از #آسمان وحدت و یگانگی به زمین عالم کثرت و هیولی فرود آمده است.
به همین جهت خداوند می فرماید:
و من کل شی خلقنا زوجین،
همه چیز را دو صنف آفریدیم (ذاریات،49).
صدر الدین شیرازی؛ ملاصدرا ( رضوان الله علیه )
کتاب تفسیر آیه نور، صفحه 24 و 25
ترجمه: مرحوم محمد خواجوی