تفسیر قرآن

پیام‌های آیه 4 سوره ممتحنه

- در تربيت و تبليغ، ارائه نمونه ى عينى و عملى و الگو لازم است. «قد كانت لكم أسوة حسنة»
- هم انبيا الگو هستند و هم پيروان و تربيت شدگان آن بزرگواران. «أسوة حسنة فى ابراهيم و الّذين معه»
- گذشت زمان، نقش الگوهاى دينى و معنوى را كم رنگ نمى كند. حضرت ابراهيم مى تواند براى امروز ما الگو باشد. «كانت لكم أسوة حسنة فى ابراهيم»
- بستگانِ منحرفِ الگوها، دليلى بر ترك آنها نيست. (در قرآن، كلمه «اُسوة» براى پيامبر اسلام و حضرت ابراهيم به كار رفته است در حالى كه عموى هر دو نفر، ناخلف بوده اند).
- بعضى الگوها نيكو و بعضى زشت هستند. «أسوة حسنة»
- همگامى، همراهى و هماهنگى فكرى و عملى با رهبران الهى لازم است.
«و الّذين معه»
- صلابت و صراحت در اظهار برائت از مشركان، يك ارزش است. «اذ قالوا لقومهم انّا بُرءآؤا منكم»
- پرونده هاى قومى و روابط اجتماعى نبايد مانع اظهار حق شود. «قالوا لقومهم...»
- محور برائت، شرك و اسباب شرك و دورى از خداست. «برءآؤا منكم و ممّا تعبدون من دون اللّه»
- برائت بايد مكتبى و هدفدار باشد نه انتقامى. «بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء ابداً حتّى تؤمنوا»
- برائت تنها با لفظ نيست، «انّا بُرءآؤا» بلكه داراى مرحله لفظى، «كفرنا» مرحله قلبى و مرحله عملى است، «بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء»
- ايمان، بايد از هرگونه شرك، خالص باشد. «تؤمنوا باللّه وحده»
- جبهه گيرى و قاطعيّت در برابر كفر و شرك، به توكّل، نيايش و توجّه به معاد نياز دارد. «انّا برءآؤا... عليك توكّلنا»
- معناى توكّل گوشه گيرى و انفعال نيست، بلكه در كنار اعلام برائت صريح و موضع گيرى شديد نسبت به مشركان، توكّل معنا دارد. «انّا برءآؤا... كفرنا... توكّلنا»
- توكّل داروى رفع نگرانى هاست. چون اعلام برائت آن هم با قاطعيّت و صراحت ممكن است آثار سويى را در پى داشته باشد، توكّل لازم است. «انّا برءآؤا منكم... عليك توكّلنا»
- هر كجا سخنى مى گوييد و تصميمى از خود نشان مى دهيد، نفس خود را با ياد خدا مهار كنيد. «انّا برءآؤا... كفرنا بكم، بدا بيننا و بينكم... ربّنا عليك توكّلنا، و اليك انبنا، و اليك المصير»
- توكّل و انابه بايد تنها به درگاه خدا باشد. «عليك توكّلنا و اليك انبنا» (كلمه «عليك» و «اليك» مقدّم بر «توكّلنا» و «انبنا» نشانه انحصار است).
- اولياى خدا، خود را مالك چيزى نمى دانند و به خود اجازه نمى دهند قانون الهى را عوض كنند. «لا ستغفرّن لك و ما أملك لك من اللّه من شى ء»
- مسير تمام هستى و مسير ما به سوى اوست. «اليك انبنا و اليك المصير»

بر گرفته از کتاب الکترونیکی تفسير نور مرکز اطلاع رسانی غدیر