بسم الله الرحمن الرحيم

بسم الله الرحمن الرحيم
علت سجده ملائکه بر آدم چیست؟
سجده بر غیر خداوند جایز نیست اما طبق آیه شریفه - وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ -(سوره بقره بخشی از آیه 34)
خداوند به ملائکه فرموده که بر انسان سجده کنند.حال سوال این است که علت سجده ملائکه بر آدم چیست؟
اولا انسان مظهر خداوند است و سجده به آدم به معنی سجده بر خداوند است تنها موجودی که در عالم هستی مظهر کامل خداوند است فقط انسان است. خداوند همیشه حاضر و محیط است و جانشین نمی خواهد اما خلیفه بودن یعنی کسی که مظهریت تام خداوند را دارد. حتی تعبیر به ظل الله بودن انسان هم داریم. ظل یعنی سایه خداوند جسم نیست که سایه داشته باشد، اما این تشبیه است؛ یعنی اگر بخواهیم ظلی برای خداوند فرض کنیم انسان آن ظل و سایه است. جانشین به معنی غارت بودن نیست.
پس چون انسان مظهر کامل خداوند است، سجده برانسان سجده بر خداوند است.
ثانیا: کسی که سجده بر چیزی می کند به این معنی است که آنچه بر آن سجده میشود، بالاتر از سجده کننده است. خداوند با این درخواست می خواهد برتری انسان بر فرشتگان را نشان بدهد. فرشتگان باید به آدم سجده کنند و آدم مسجود است. سجده کننده برتر است یا سجده شونده؟ به عبارتی انسان برتر است یا فرشته؟
انسان، نمونه عالَم کبیر است : حکمای الهی، انسان را نمونه ای از عالَم کبیر می دانند. به عبارتی آنچه در جهان بزرگتر بدان اشاره شده است را به منزله بخشی از خلقت انسان دانسته که خود جهان کوچکتر است.
بر این اساس، عقل را به منزله آدم، جسمانیت را به منزله حوّا، قوّه وَهم را به منزله ابلیس، قوّه شهوت را به منزله طاووس رنگارنگ، قوّه غضب را به منزله مار، ذئب (گرگ) را به منزله درختی که از آن نهی شده، خُلقیات نیکو را به منزله بهشت، و خُلقیات پست را به منزله جهنم دانسته اند. از این منظر، عقل همان خلیفه خداست که در برخی از روایات نیز بدان اشاره رفته است.