فسا حدود تنگستان را از جانب مشرق به نواح اهرم و خرموج

فسايى حدود تنگستان را از جانب مشرق به نواحى اهرم و خرموج و از شمال به نواحى برازجان و از سمت مغرب و جنوب منتهى به درياى فارس مى داند( حسينى فسايى ميرزا حسن / فارسنامه ناصرى ج2 ص 1330)

همه مورخين اهل تنگستان را به شجاعت و دلاورى ستوده اند.

اهل تنگستان به لهجه تنگسيرى که يکى از گوييش هاى #لرى است سخن مى گويند

گويش تنگسيرى مشابه گويش هاى دشتياتى , دشتستانى , بختيارى و کهگيلويه و بويراحمد , داراى واژگان و دستور زبان شبيه به هم مى باشد.( زکريا رستگار / تنگستان , تاريخ , سرزمين , فرهنگ ص 352)

تنگستان از بافت همگون #لر تبار برخوردار مى باشند .

محمد حسين رکن زاده آدميت مى نويسد :

مردم اين خطه از نژاد #لر و صحيح النسب خالصند.لهجه آنان بسيار شبيه به #لرها و بختيارى ها است و کلمات فرس قديم و پهلوى و درى در آن بسيار يافت مى شود. , ولى آنچه ظاهرا قطعى به نظر مى رسد , اين است که قبل از صفويه در تنگستان بوده اند.( جنوب در مبارزات ضد استعمارى ص 15)

تنگستان چند طايفه عمده و کثيرالجمعيت دارد و عده اى تيره و خاندان هاى مختلف و متفرق ( مشاهدات نگارنده)



جنرال جان گردون لوريمر سر قنسول انگليس در بوشهر, عصر قاجار , طوايف تنگستان را بصورت , " ميرو" , " گتو"، " جمالى"، "خذرو"، "پولادى"، "زنگنه"، "زنده بودى" نوشته است( ج .ج.لوريمر/ راهنماى خليج فارس ص226)

در عهدفتنه مغول , تيره هاى از طايفه لر بهى از لرستان به خاک دشتستان آمدند و بناى چند روستا در تنگستان و شهر برازجان را گذاشتند( به نقل از زار على رستگار از ريش سفيدان طايفه بهى )

محمدعلى خان سديد السلطنه مهاجرت طايفه فيلى و بهى را هم زمان و در عصر مغول مى داند , همچنين ضمن شمردن ماليات تنگستان بوميان تنگستان را الوار گفته است و از قبرستانى قديمى حوالى اهرم معروف به قبرستان لر خبر مى دهد( سرزمين هاى شمالى پيرامون خليج فارس و درياى عمان )

در اواخر عهد صفوى طايفه لر قايدان از ايل ممسنى وارد تنگستان شده و اهرم و خائيز که داراى چشمه هاى آب شيرين بود را تصاحب کردند و در عهد نادر شاه افشار به پاس خدماتشان , نادر شاه حکومت تنگستان را به قايدان بخشيد و تا دوره زنديه حاکم تنگستان بودند.( زکريا رستگار / تنگستان , تاريخ , سرزمين , فرهنگ ص 29)

کوروش تنگستانى که خود از بزرگان و سران طايفه #لر نژاد خذرو تنگستان و دشتستان مى باشد در کتاب از بختيارى تا تنگستان و دشتستان ضمن شرح و توضيح طايفه خدرى از بختيارى و ليراوى نهايتا طبق اسناد خريد ملک توسط روسا طايفه خدرى در تنگستان نشان مى دهد که طايفه خدرو ( خدرى ) قبل از دوره افشار ساکن تنگستان بوده اند. ( کورش تنگستانى / ازسرزمين بختيارى تا تنگستان و دشتستان ص 50)