مشاهیر قوم لر
مشاهیر قوم لر
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺯَﻧﺪ ( ﺯﺍﺩﻩٔ ۱۱۱۹ ﻩ. ﻕ) ﻣﻮﺋﺴﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻠﺴﻠﻪ پاﺩﺷﺎﻫﯽ ﻟُﺮﺗﺒﺎﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﭘﺮﯼ ( ﭘﯿﺮﻭﺯ) ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﺯﻧﺪ ﻣﻼﯾﺮ
ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪٔ ۱۱۹۳ ﻫ . ﻕ ﺩﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ) ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺯ ۱۱۷۹ ﺗﺎ ۱۱۹۳ ﻩ . ﻕ ﻭ ﺑﻨﯿﺎﻥﮔﺬﺍﺭ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﺯﻧﺪﯾﻪ ﺑﻮﺩ . ﻭﯼ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻭﺝ
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﺎﺝﮔﺬﺍﺭﯼ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﻟﺮﻋﺎﯾﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪ . ﻭﯼ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺑﻪ
ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺭﺋﯿﺲ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺳﭙﺎﻩ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩ .
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﻭ ﺩﻭﺭﻩﺍﯼ ﺁﺭﺍﻡ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ . ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﺸﻮﺭ ، ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻌﺎﺭﯾﻒ ﻧﻮﯾﻦ ﻋﻠﻢ ﺳﯿﺎﺳﺖ ،
ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺕ ، ﻓﺪﺭﺍﻟﯿﺴﺖ ، ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﯼ ﺧﻮﺍﻩ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﻭﯼ ﺧﻮﺩﻣﺨﺘﺎﺭﯼ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ، ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﻠﯽ ﺩﺭ ﻭﻻﯾﺎﺕ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﯾﻐﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ
ﻣﺪﺍﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﯿﺮ ﻣﻬﻨﺎ ﻭ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﻠﯽ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ.
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﯽ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺍﻓﺸﺎﺭ، ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ، ﺷﻤﺎﻟﯽ، ﻏﺮﺑﯽ ﻭ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ . ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻭﯼ، ﺻﺎﺩﻕﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ، ﻧﯿﺰ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۱۸۹ ﻩ . ﻕ . ﺑﺼﺮﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺟﺪﺍ
ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ، ﻧﻔﻮﺫ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﺭﻭﻧﺪﺭﻭﺩ، ﺑﺤﺮﯾﻦ ﻭ ﺟﺰﺍﯾﺮ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻣﺴﻠﻢ
ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ.
ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﯽ
ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﯿﮑﻮﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ . ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺯﻧﺪ ﺑﻮﺩ. ﭘﺪﺭﺵ «ﺍﯾﻨﺎﻕ ﺧﺎﻥ » ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ
ﺭﺋﯿﺲ ﺍﯾﻞ ﺑﻮﺩ . ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺳﭙﺎﻩ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺍﻓﺸﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻧﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﯾﻠﺶ ﭘﯿﻮﺳﺖ . ﮐﻢ ﮐﻢ ﺑﺎ
ﺳﻮﺩ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺟﻮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﯾﺨﺘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻧﺎﺩﺭ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻧﯿﺮﻭﯾﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﯼ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺧﺎﻥ ﻟﺮ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ
ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ ﺧﺎﻥ ﻭ ﻋﻠﯿﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﮐﻪ ﻫﻤﺘﺒﺎﺭ ﺍﻭ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺍﺋﺘﻼﻓﯽ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻣﺎﺩﺭﯼ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ
ﺻﻔﻮﯼ ﻣﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺑﻮﺗﺮﺍﺏ ﻣﯿﺮﺯﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﯽ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻧﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻋﻠﯿﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﻧﺎﯾﺐﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ ﺧﺎﻥ
ﺣﺎﮐﻢ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺳﺮﺩﺳﺘﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﺑﻮﺩ . ﺍﻣﺎ ﭼﻨﺪﯼ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﻋﻠﯿﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ، ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢﺧﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﻤﺮﺍﻫﺶ
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻫﻢ ﺷﻮﺭﯾﺪ ﻭﻟﯽ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ ﺑﺎ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﭼﻨﺪﯼ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﺪﻋﯽ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻧﺶ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺮﯾﺰ ﺑﻮﺩ ﮐﺸﺘﻨﺪ . ﺍﻭ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﻓﻐﺎﻧﻬﺎﯼ ﺷﻮﺭﺷﯽ ﺭﺍ
ﻧﯿﺰ ﯾﺎ ﺗﺎﺭ ﻭ ﻣﺎﺭ ﮐﺮﺩ ﻭ ﯾﺎ ﺁﺭﺍﻡ ﻧﻤﻮﺩ . ﺳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﻟﻘﺐ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﻟﺮﻋﺎﯾﺎ ( ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ) ﺩﺭ ۱۷۵۰ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺍﺯ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﻮﻩ ﺍﻭ ﺷﺎﻫﺮﺥﻣﯿﺮﺯﺍ ﺑﺎﻗﯽ ﮔﺬﺍﺷﺖ .
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺗﺪﺑﯿﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺍﺭﺝ ﻣﯽﮔﺬﺍﺷﺖ . ﻭﯼ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯼ
ﭼﯿﻨﯽﺳﺎﺯﯼ ﻭ ﺷﯿﺸﻪﮔﺮﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﮐﺮﺩ . ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻭﯼ ﺭﻭﻧﻖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﯾﺎﻓﺖ . ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻏﺮﺑﯿﺎﻥ ﻭﯼ ﺭﺍ
« ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺑﺰﺭﮒ » ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﯼ ﺍﻭ ﺑﻪﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ ﺍﺩﻋﺎﯾﯽ
ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﻟﺮﻋﺎﯾﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪ . ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﻪﺍﺵ ﮐﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﯾﻞ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺷﻨﺎ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺳﭙﺎﻫﯽﮔﺮﯼ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺶ ﻧﺎﺩﺭﯼ، ﮐﻪ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺟﻨﮕﻬﺎﯼ ﭘﯿﺎﭘﯽ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺑﺎﺭ ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﭘﯿﺎﭘﯽ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ
ﺧﺮﺍﺝ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ؛ ﭘﺲ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﻧﮑﺮﺩﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺭﮔﯿﺮﯼﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﯽﭘﺴﻨﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﯾﺎ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ
ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺳﯿﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .
ﺟﻨﮓ ﺧﺎﺭﺟﯽ
ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﮓ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ، ﺟﻨﮓ ﺑﺼﺮﻩ ﻭ ﺳﺘﺎﻧﺪﻥ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺑﺪﺭﻓﺘﺎﺭﯼﻫﺎ ﻭ
ﺍﺧﺎﺫﯼ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺼﺮﻩ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺷﺪ . ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺑﻨﺪﺭ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺷﺪ . ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺍﺯ
ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽﻫﺎ ﺩﻝ ﺧﻮﺷﯽ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽﻫﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺪ ﮐﻨﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺑﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ
ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﻫﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﯽ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .
ﺳﺮﻟﺸﮑﺮﯼ
ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﻧﺒﺮﺩﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺳﭙﺎﻩ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ : ﻧﺒﺮﺩ ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ - ﺁﺯﺍﺩ ﺧﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻥ
ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﭼﻨﺪ ﺁﺷﻮﺏ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻃﻐﯿﺎﻥ ﻣﯿﺮﻣﻬﻨﺎ ﺩﺯﺩﺩﺭﯾﺎﯾﯽ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺷﻮﺭﺵ ﺣﺴﯿﻨﻘﻠﯽ ﺧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﺴﻮﺯ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﮐﻞ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﻭﯼ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﯾﺪﻧﺪ .
ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻧﯽ
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﺷﻬﺮ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻨﺎﻫﺎﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺯﯾﺒﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﯾﺎﺩﮔﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ
ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﻭﮐﯿﻞ، ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭﮐﯿﻞ، ﺍﺭﮒ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺠﺪ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ .
ﻣﺮﮒ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻭ ﻧﺴﻞ ﺍﻭ
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺩﺭ ۱۱۹۳ ﻫﺠﺮﯼ ﻗﻤﺮﯼ ( ۱۷۹۹ ﻣﯿﻼﺩﯼ ) ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ . ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭ ﻫﻔﺖ ﺗﻦ، ﭼﻬﺎﺭ ﭘﺴﺮ ﻭ ﺳﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺯَﻧﺪ ( ﺯﺍﺩﻩٔ ۱۱۱۹ ﻩ. ﻕ) ﻣﻮﺋﺴﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻠﺴﻠﻪ پاﺩﺷﺎﻫﯽ ﻟُﺮﺗﺒﺎﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﭘﺮﯼ ( ﭘﯿﺮﻭﺯ) ﺍﺯ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﺯﻧﺪ ﻣﻼﯾﺮ
ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪٔ ۱۱۹۳ ﻫ . ﻕ ﺩﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ) ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺯ ۱۱۷۹ ﺗﺎ ۱۱۹۳ ﻩ . ﻕ ﻭ ﺑﻨﯿﺎﻥﮔﺬﺍﺭ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﺯﻧﺪﯾﻪ ﺑﻮﺩ . ﻭﯼ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻭﺝ
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﺎﺝﮔﺬﺍﺭﯼ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﻟﺮﻋﺎﯾﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪ . ﻭﯼ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺑﻪ
ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺭﺋﯿﺲ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺳﭙﺎﻩ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩ .
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﻭ ﺩﻭﺭﻩﺍﯼ ﺁﺭﺍﻡ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ . ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﺸﻮﺭ ، ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻌﺎﺭﯾﻒ ﻧﻮﯾﻦ ﻋﻠﻢ ﺳﯿﺎﺳﺖ ،
ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺕ ، ﻓﺪﺭﺍﻟﯿﺴﺖ ، ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﺟﻤﻬﻮﺭﯼ ﺧﻮﺍﻩ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﻭﯼ ﺧﻮﺩﻣﺨﺘﺎﺭﯼ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ، ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﻠﯽ ﺩﺭ ﻭﻻﯾﺎﺕ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﯾﻐﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ
ﻣﺪﺍﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﯿﺮ ﻣﻬﻨﺎ ﻭ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﻠﯽ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ.
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﯽ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺍﻓﺸﺎﺭ، ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ، ﺷﻤﺎﻟﯽ، ﻏﺮﺑﯽ ﻭ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ . ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻭﯼ، ﺻﺎﺩﻕﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ، ﻧﯿﺰ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۱۸۹ ﻩ . ﻕ . ﺑﺼﺮﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺟﺪﺍ
ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ، ﻧﻔﻮﺫ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﺭﻭﻧﺪﺭﻭﺩ، ﺑﺤﺮﯾﻦ ﻭ ﺟﺰﺍﯾﺮ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻣﺴﻠﻢ
ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ.
ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﯽ
ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﯿﮑﻮﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ . ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺯﻧﺪ ﺑﻮﺩ. ﭘﺪﺭﺵ «ﺍﯾﻨﺎﻕ ﺧﺎﻥ » ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ
ﺭﺋﯿﺲ ﺍﯾﻞ ﺑﻮﺩ . ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺳﭙﺎﻩ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺍﻓﺸﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻧﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﯾﻠﺶ ﭘﯿﻮﺳﺖ . ﮐﻢ ﮐﻢ ﺑﺎ
ﺳﻮﺩ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺟﻮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﯾﺨﺘﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻧﺎﺩﺭ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻧﯿﺮﻭﯾﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﯼ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺧﺎﻥ ﻟﺮ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ
ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ ﺧﺎﻥ ﻭ ﻋﻠﯿﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﮐﻪ ﻫﻤﺘﺒﺎﺭ ﺍﻭ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺍﺋﺘﻼﻓﯽ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻣﺎﺩﺭﯼ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ
ﺻﻔﻮﯼ ﻣﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺑﻮﺗﺮﺍﺏ ﻣﯿﺮﺯﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﯽ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻧﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻋﻠﯿﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﻧﺎﯾﺐﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢ ﺧﺎﻥ
ﺣﺎﮐﻢ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺳﺮﺩﺳﺘﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﺑﻮﺩ . ﺍﻣﺎ ﭼﻨﺪﯼ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﻋﻠﯿﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ، ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﺘﺢﺧﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﻤﺮﺍﻫﺶ
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻫﻢ ﺷﻮﺭﯾﺪ ﻭﻟﯽ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ ﺑﺎ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﭼﻨﺪﯼ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﺪﻋﯽ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻧﺶ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﮔﺮﯾﺰ ﺑﻮﺩ ﮐﺸﺘﻨﺪ . ﺍﻭ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﻓﻐﺎﻧﻬﺎﯼ ﺷﻮﺭﺷﯽ ﺭﺍ
ﻧﯿﺰ ﯾﺎ ﺗﺎﺭ ﻭ ﻣﺎﺭ ﮐﺮﺩ ﻭ ﯾﺎ ﺁﺭﺍﻡ ﻧﻤﻮﺩ . ﺳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﻟﻘﺐ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﻟﺮﻋﺎﯾﺎ ( ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﻩ ﻣﺮﺩﻡ) ﺩﺭ ۱۷۵۰ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺍﺯ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﻮﻩ ﺍﻭ ﺷﺎﻫﺮﺥﻣﯿﺮﺯﺍ ﺑﺎﻗﯽ ﮔﺬﺍﺷﺖ .
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺗﺪﺑﯿﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺍﺭﺝ ﻣﯽﮔﺬﺍﺷﺖ . ﻭﯼ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯼ
ﭼﯿﻨﯽﺳﺎﺯﯼ ﻭ ﺷﯿﺸﻪﮔﺮﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﮐﺮﺩ . ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻭﯼ ﺭﻭﻧﻖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﯾﺎﻓﺖ . ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻏﺮﺑﯿﺎﻥ ﻭﯼ ﺭﺍ
« ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺑﺰﺭﮒ » ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﯼ ﺍﻭ ﺑﻪﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ ﺍﺩﻋﺎﯾﯽ
ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﻟﺮﻋﺎﯾﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪ . ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﻪﺍﺵ ﮐﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﯾﻞ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺷﻨﺎ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺳﭙﺎﻫﯽﮔﺮﯼ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺶ ﻧﺎﺩﺭﯼ، ﮐﻪ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺟﻨﮕﻬﺎﯼ ﭘﯿﺎﭘﯽ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺑﺎﺭ ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﭘﯿﺎﭘﯽ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ
ﺧﺮﺍﺝ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ؛ ﭘﺲ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﻧﮑﺮﺩﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺭﮔﯿﺮﯼﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﯽﭘﺴﻨﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﯾﺎ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ
ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺳﯿﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .
ﺟﻨﮓ ﺧﺎﺭﺟﯽ
ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﮓ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ، ﺟﻨﮓ ﺑﺼﺮﻩ ﻭ ﺳﺘﺎﻧﺪﻥ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺑﺪﺭﻓﺘﺎﺭﯼﻫﺎ ﻭ
ﺍﺧﺎﺫﯼ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺼﺮﻩ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺷﺪ . ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺑﻨﺪﺭ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺷﺪ . ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺍﺯ
ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽﻫﺎ ﺩﻝ ﺧﻮﺷﯽ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽﻫﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺪ ﮐﻨﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺑﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ
ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﻫﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﯽ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .
ﺳﺮﻟﺸﮑﺮﯼ
ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﻧﺒﺮﺩﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺳﭙﺎﻩ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ : ﻧﺒﺮﺩ ﮐﺮﯾﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ - ﺁﺯﺍﺩ ﺧﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻥ
ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﭼﻨﺪ ﺁﺷﻮﺏ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻃﻐﯿﺎﻥ ﻣﯿﺮﻣﻬﻨﺎ ﺩﺯﺩﺩﺭﯾﺎﯾﯽ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺷﻮﺭﺵ ﺣﺴﯿﻨﻘﻠﯽ ﺧﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﺴﻮﺯ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ
ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﮐﻞ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﻭﯼ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﯾﺪﻧﺪ .
ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻧﯽ
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﺷﻬﺮ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻨﺎﻫﺎﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺯﯾﺒﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﯾﺎﺩﮔﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ
ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﻭﮐﯿﻞ، ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭﮐﯿﻞ، ﺍﺭﮒ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺠﺪ ﻭﮐﯿﻞ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ .
ﻣﺮﮒ ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﻭ ﻧﺴﻞ ﺍﻭ
ﮐﺮﯾﻢﺧﺎﻥ ﺩﺭ ۱۱۹۳ ﻫﺠﺮﯼ ﻗﻤﺮﯼ ( ۱۷۹۹ ﻣﯿﻼﺩﯼ ) ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ . ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭ ﻫﻔﺖ ﺗﻦ، ﭼﻬﺎﺭ ﭘﺴﺮ ﻭ ﺳﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .
۵.۴k
۲۷ تیر ۱۳۹۳
دیدگاه ها (۲)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.