تاکید خداوند در کتاب خود بر خردمندان و اندیشمندان
✍قرآن، مبارك است. (تلاوت، تدّبر، تاریخ، استدلال، داستان، الگوهاى، معارف، اخبار غیبى، تشبیهات، اوامر و نواهى آن، همه و همه پر از راز و رمز است). «كتاب... مبارك»
- گرچه قرآن، مبارك است، امّا براى تدبّر است، نه فقط تبرّك جستن به ظاهر آن. (براى حفظ منزل، مسافر و عروس از خطرات) «كتاب... مبارك لیدبّروا»
- تدّبر در قرآن مقدّمه ى تذكّر است وگرنه چه بسا انسان اسرار و لطایف علمى قرآن را درك كند ولى مایه ى غرورش شود. «یدّبّروا - یتذكّر»
- تدّبر باید در همه ى آیات قرآن باشد نه تنها در آیات الاحكام. «لیدّبروا آیاته»
- شرط تدبّر و بهره گیرى و پندپذیرى، عقل و خرد است. «لیدّبروا... و لیتذكّر اولواالالباب»
- كسانى كه از قرآن متذكّر نمى شوند، بى خردند. «لیتذكّر اولواالالباب»
- قرآن، مطابق عقل و خرد است، لذا اهل خرد با تدبّر در آن به احكام و رموزش پى مى برند. «لیتذكّر اولوا الالباب» (در قرآن، امرى مخالف عقل یافت نمى شود)
- معارف قرآن پایان ناپذیر است. این كه به همه دستور تدبّر مى دهد نشان آن است كه هر كس تدبّر كند به نكته ى تازه اى مى رسد و اگر علما و دانشمندان گذشته همه ى اسرار قرآن را فهمیده باشند، تدّبر ما لغو است. «لیدبّروا آیاته»
«مبارك» به چیزى گفته مى شود كه فایده و خیر آن، رشد و فزونىِ زیاد و ثابت داشته باشد. قرآن از منبع مبارك است. «تبارك الّذى» در شب مبارك نازل شده است. «فى لیلة مباركه» در مكان مبارك نازل شده «ببكة مباركا» و خودش نیز مبارك است. «كتاب... مبارك»
سیماى قرآن در این آیه ترسیم شده است:
الف) متن آن نوشته شده است. «كتاب»
ب) از سرچشمه ى وحى و علم بى نهایت الهى است. «انزلناه»
ج) گیرنده ى آن شخص معصوم است. «الیك»
د) محتوایش پر بركت است. «مبارك»
ه) هدف از نزول، تدبّر در آن است. «لیدّبروا»
و) علم و آگاهى به نكات و معارف آن، مقدّمه ى حركت معنوى و قرب به خداست. «لیتذكّر»
ز) كسانى این توفیق را خواهند داشت كه خردمند باشند. «اولواالالباب»
اهمّیت قرآن و تدّبر در آن
* كسى كه در آیات قرآن تدبّر نكند سزاوار تحقیر الهى است. «أفلا یتدبّرون القرآن ام على قلوب اقفالها»(25)
* عالم ربانى كسى است كه سروكارش با تحصیل و تدریس قرآن باشد. «... كونوا ربانیین بما كنتم تعلمون الكتاب و بما كنتم تدرسون»(26)
* كتاب آسمانى را باید با جدّیت گرفت. «خذ الكتاب بقوّة»(27)
* كسانى كه قرآن را مهجور كردند، در قیامت مورد
* حضرت على علیه السلام فرمود: قرآن دریایى است كه هیچ كس به قعر آن نمى رسد. «بحراً لا یدرك قعره»(30)
* امام خمینى قدس سره به شدّت تأسّف مى خورد كه چرا تمام عمر خود را صرف تدّبر در قرآن نكرده است،(31) همان گونه كه مرحوم ملاّصدرا در تفسیر سوره ى واقعه
- گرچه قرآن، مبارك است، امّا براى تدبّر است، نه فقط تبرّك جستن به ظاهر آن. (براى حفظ منزل، مسافر و عروس از خطرات) «كتاب... مبارك لیدبّروا»
- تدّبر در قرآن مقدّمه ى تذكّر است وگرنه چه بسا انسان اسرار و لطایف علمى قرآن را درك كند ولى مایه ى غرورش شود. «یدّبّروا - یتذكّر»
- تدّبر باید در همه ى آیات قرآن باشد نه تنها در آیات الاحكام. «لیدّبروا آیاته»
- شرط تدبّر و بهره گیرى و پندپذیرى، عقل و خرد است. «لیدّبروا... و لیتذكّر اولواالالباب»
- كسانى كه از قرآن متذكّر نمى شوند، بى خردند. «لیتذكّر اولواالالباب»
- قرآن، مطابق عقل و خرد است، لذا اهل خرد با تدبّر در آن به احكام و رموزش پى مى برند. «لیتذكّر اولوا الالباب» (در قرآن، امرى مخالف عقل یافت نمى شود)
- معارف قرآن پایان ناپذیر است. این كه به همه دستور تدبّر مى دهد نشان آن است كه هر كس تدبّر كند به نكته ى تازه اى مى رسد و اگر علما و دانشمندان گذشته همه ى اسرار قرآن را فهمیده باشند، تدّبر ما لغو است. «لیدبّروا آیاته»
«مبارك» به چیزى گفته مى شود كه فایده و خیر آن، رشد و فزونىِ زیاد و ثابت داشته باشد. قرآن از منبع مبارك است. «تبارك الّذى» در شب مبارك نازل شده است. «فى لیلة مباركه» در مكان مبارك نازل شده «ببكة مباركا» و خودش نیز مبارك است. «كتاب... مبارك»
سیماى قرآن در این آیه ترسیم شده است:
الف) متن آن نوشته شده است. «كتاب»
ب) از سرچشمه ى وحى و علم بى نهایت الهى است. «انزلناه»
ج) گیرنده ى آن شخص معصوم است. «الیك»
د) محتوایش پر بركت است. «مبارك»
ه) هدف از نزول، تدبّر در آن است. «لیدّبروا»
و) علم و آگاهى به نكات و معارف آن، مقدّمه ى حركت معنوى و قرب به خداست. «لیتذكّر»
ز) كسانى این توفیق را خواهند داشت كه خردمند باشند. «اولواالالباب»
اهمّیت قرآن و تدّبر در آن
* كسى كه در آیات قرآن تدبّر نكند سزاوار تحقیر الهى است. «أفلا یتدبّرون القرآن ام على قلوب اقفالها»(25)
* عالم ربانى كسى است كه سروكارش با تحصیل و تدریس قرآن باشد. «... كونوا ربانیین بما كنتم تعلمون الكتاب و بما كنتم تدرسون»(26)
* كتاب آسمانى را باید با جدّیت گرفت. «خذ الكتاب بقوّة»(27)
* كسانى كه قرآن را مهجور كردند، در قیامت مورد
* حضرت على علیه السلام فرمود: قرآن دریایى است كه هیچ كس به قعر آن نمى رسد. «بحراً لا یدرك قعره»(30)
* امام خمینى قدس سره به شدّت تأسّف مى خورد كه چرا تمام عمر خود را صرف تدّبر در قرآن نكرده است،(31) همان گونه كه مرحوم ملاّصدرا در تفسیر سوره ى واقعه
۱.۱k
۰۸ مهر ۱۴۰۳
