شاهان اشکانی

شاهان اشکانی

اشک یکم (سلطنت از ۲۵۰ پ. م. تا ۲۴۷ پ.م.) نام بنیان‌گذار شاهنشاهی ایرانی اشکانیاناست. آریان مورخ یونانی‌نژاد رومی (زادهٔ ۸۶ میلادی)، آورده‌است که اشک یکم و برادرش تیرداد یکم، هر دو از تبار اردشیر دوم هخامنشی شاهنشاه ایران هستند.

اشک یکم پادشاه اشکانی سکایی‌تبار
 (در نوشتارهای آشوری:اشکوز=اشکاها، سکاها) بود از طایفهٔ آریایی پرنی[نیازمند منبع] و این طایفه هم از قوم داهای سکائی که در همسایگی گرگان سکنی داشت، به شمار می‌رفت.
ارشک با طایفهٔ خود در وادیاترک میزیست
و بعد از اینکه شنید دیودوت در باختر اعلان استقلال کرده و سکه به اسم خود زده یعنی از دولت سلوکی جدا شده، این شخص با طایفهٔ خود پرنی همدست شد و در سال ۲۵۶ پ. م. پرچم مخالفت با سلوکی‌ها بیفراشت و جنگهای متعدد با آنها نمود، در نتیجه غلبه یافت و دولت پارت را تأسیس کرد (۲۵۰ پ.م. بعضی ها هم ۲۴۹ پ.م. نوشته‌اند). پس از این فتح، عزیمت باختر نمود و با این مملکت که آن نیز مستقل شده بود، جنگ کرد. او در حین جنگ از دست نیزه‌دارش زخمی برداشت و بر اثر آن درگذشت (۲۴۷ پ.م.).

چون ارشک بانی سلطنت اشکانی بود، شاهان دیگر اشکانی او را تقدیس می‌کردند، چنان که به او لقب اپی فانس (به زبان یونانی به معنی نامی و پر افتخار) دادند و به یاد بود اینکه او سرسلسله حکومت اشکانی است، به اسم خود کلمه ارشک (اشک را یونانی‌ها «آرزاکس» نوشته‌اند که یونانی شده ارشک است) را افزودند (ارشک بعدها اشک شد). مورخین و تاریخدانان هم این نکته را رعایت کردند.

روی سکه به یونانی نوشنه شده: ΑΡΣΑΚ ارشک و دست راست نوشته‌ای آرامی است.

در سال ۲۴۷ پیش از میلاد سلسله اشکانیان (پارتیان) توسط ارشک یکم بنیان نهاده می‌شود