تفسیر قرآن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

هر روز آیاتی از قرآن کریم را با تأمل و دقت مطالعه کنیم.

ترجمه و تفسیر آیه به آيه سوره غافر

ثواب قرائت سوره غافر

امام محمد باقر علیه السلام فرمود: هر كس حم (سوره غافر) را هر شب بخواند، خداوند گناهان پیشین و پسین او را خواهد آمرزید و او را از پرهیزگاران قرار خواهد داد و آخرت را برایش بهتر از دنیا قرار خواهد داد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
حم (1)
تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ (2)
غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ (3)

ترجمه :

حا، ميم.

نزول كتاب از طرف خداوند عزيز عليم است.

آمرزنده گناه، پذيرنده توبه، سخت كيفر و صاحب عطاى فراوان. هيچ معبودى جز او نيست. بازگشت (همه) به سوى اوست.

نکته ها:

بر اساس برخى روايات، حروف مقطّعه تأويلى دارد كه جز خداوند كسى نمى داند.(2) امّا بر اساس برخى ديگر از روايات، (با توجّه به آياتِ بعد از اين حروف كه مربوط به نزول قرآن است) خداوند با مخالفانش احتجاج مى كند كه من قرآن را از همين حروف الفبا كه در اختيار شماست، تأليف كردم، شما نيز اگر مى توانيد مثل آن را بياوريد.
«ذى الطول» دو معنا دارد: صاحب فضل و عطا كه رمز مهر الهى است و صاحب قدرت كه رمز قهر الهى است.
آياتى كه با «تنزيل الكتاب» آغاز گشته، نام خدا را همراه با اوصافى ذكر كرده است از جمله:
«تنزيل الكتاب من اللّه العزيز الحكيم»(3)
«تنزيل الكتاب من اللّه العزيز العليم»(4)
«تنزيل الكتاب من الرّحمن الرّحيم»(5)
«تنزيل العزيز الرّحيم»(6)
«تنزيل من حكيم حميد»(7)
«تنزيل من ربّ العالمين»(8)
بنابراين، سرچشمه وحى، صاحب قدرت، حكمت، رحمت، ربوبيّت و شايسته حمد و ستايش است.
مغفرت در قرآن
در قرآن كريم عواملى براى مغفرت بيان شده است از جمله:
ايمان. «آمنّا بربّنا ليغفر لنا»(9)
تقوى. «اِن تتّقوا اللّه... يغفر لكم»(10)
پيروى از انبيا. «فاتّبعونى... يغفر لكم»(11)
عفو و گذشت از مردم. «و ليعفوا.... يغفراللّه لكم»(12)
انفاق به مردم. «ان تقرضوا اللّه... يغفر لكم»(13)
جهاد. «تجاهدون فى سبيل اللّه... يغفر لكم»(14)
عبادت. «أنِ اعبدوا اللّه... يغفر لكم»(15)
پرهيز از گناهان كبيره. «اِن تجتنبوا كبائر.... نكفّر عنكم سيّئاتكم»(16)
دعا و استغفار و انابه خود انسان. «ظلمتُ نفسى... فغفر له»(17)
دعاى اولياى خدا براى انسان. «يا أبانا استغفر لنا...»(18)

2) تفسير مجمع البيان.
3) زمر، 1.
4) غافر، 2.
5) فصّلت، 3.
6) يس، 5.
7) فصّلت، 42.
8) واقعه، 80.
9) طه، 73.
10) انفال، 29.
11) آل عمران، 31.
12) نور، 22.
13) تغابن، 17.
14) صف، 11 - 12.
15) نوح، 3 - 4.
16) نساء، 31.
17) قصص، 16.
18) يوسف، 97.

بر گرفته از کتاب الکترونیکی تفسير نور مرکز اطلاع