تفکر در کلام حق

- كسى كه قیامت را نپذیرد، هستى خود را با دنیاى فانى معامله كرده و این بزرگ ترین خسارت است. «قد خسر»

- قیامت، ناگهانى فرا مى رسد و كسى از زمان آن آگاه نیست، پس باید همیشه آماده بود. «جاءتهم الساعة بغتة»

- روز قیامت، روز حسرت است. «یا حسرتنا»

- اعتراف و حسرت، نشانه ى آزادى انسان در عمل است زیرا مى توانست خوب عمل كند و نكرد. «یا حسرتنا»

- قیامت روز حست و افسوس خوردن است، امّا حسرت ها در آن روز بى نتیجه است. «قالوا یا حسرتنا... و هم یحملون...»

- گناهان، در قیامت تجسّم یافته و بر انسان بار مى شوند. «یحملون أوزارهم»

- تكذیب یا فراموشى قیامت، سبب ارتكاب گناهانى است كه در قیامت، وزر و وبال انسان مى گردد. «كذّبوا أوزارهم»
مراد از «لقاءاللَّه»، ملاقات معنوى و شهود باطنى در قیامت است، چون در قیامت همه ى وابستگى هاى انسان به مال و مقام و بستگان قطع مى شود و با روبرو شدن با پاداش و كیفر الهى، حاكمیّت مطلقه ى الهى را درك مى كند.

حسرت، براى از دست دادن منافع است و ندامت براى پیش آمدن ضررها. (297)

به قیامت، «ساعت» مى گویند، چون در ساعتى و لحظه اى برق آسا ایجاد مى شود. (در آیه ى 77 سوره نحل آمده است: «وما أمر الساعة الاّ كلَمح البصر أو هو اقرب»، برپایى قیامت، مانند چشم به هم زدن یا نزدیك تر از آن است).

در حدیثى از پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله آمده است: اهل آتش، جایگاه خود (آن جایگاهى كه خداوند براى هر شخصى در بهشت قرار داده است،) را در بهشت مى بینند و مى فهمند زیان كرده اند مى گویند: «یاحسرتنا». (298)

-----

297) تفسیر اطیب البیان.

298) تفسیر نورالثقلین.