آیا به حرف خدا گوش کرده ایم

✍فرمان تقوا در این آیه تكرار و تأكید شده است كه علاوه بر تأكید، مى تواند معانى متعدّدى داشته باشد، از جمله:

1. تقواى اول مربوط به اصل كار و تقواى دوم مربوط به كیفیّت آن باشد.

2. تقواى اول مربوط به انجام كار خیر و تقواى دوم مربوط به ترك محرمات باشد.

3. و شاید تقواى اول مربوط به توبه از گذشته و تقواى دوم مربوط به ذخیره آینده باشد.

در روایات مى خوانیم: با نیمى از یك دانه خرما، یا اگر ندارید با سخنان خوب، دل هایى را شاد كنید تا در قیامت كه خداوند مى پرسد: من به تو چشم و گوش و... دادم چه ذخیره اى فرستادى، شرمنده نباشید. زیرا در آن روز بعضى به هر سو مى نگرند، ولى ذخیره اى كه وسیله نجاتشان باشد از پیش نفرستاده اند.(53)

-----

53) تفسیر نورالثقلین.
- ایمان، زمینه تقوا و شرط ثمر بخشى ایمان، داشتن تقوا است. «یا أیّها الّذین آمنوا اتّقوا»

- به امید كار خیر وارثان نباشیم، هركس به فكر قیامت خود باشد. «ولتنظر نفس ما قدّمت لغد»

- در آنچه به عنوان عمل صالح ذخیره مى كنیم، دقّت كنیم. «ولتنظر نفس ماقدّمت»

- محاسبه نفس لازم است. «و لتنظر نفس» (اگر امروز دقّت نكنیم، دقّت فردا سبب شرمندگى خواهد بود. «یوم ینظر المرء ما قدّمت یداه و یقول الكافر یا لیتنى كنت ترابا»(54))

- قیامت، نزدیك است. «لغد» (چنانكه در جاى دیگر نیز مى فرماید: «انهم یرونه بعیدا و نراه قریبا»(55))

- آینده نگرى و عاقبت اندیشى، لازمه ى ایمان است. «ما قدّمت لغد»

- تقوا، زمینه محاسبه نفس و محاسبه نفس، سبب رشد و تقویت تقوا است.

(«و لتنظر نفس» میان دو «اتّقوا اللّه» قرار گرفته است).

- هیچ كس در هیچ مرحله اى خود را ایمن نداند. «یا أیّها الّذین آمنوا اتقوا اللّه... و اتقوا اللّه»

- ایمان به خبیر بودن خداوند، عامل تقوا است. «واتقوا اللّه... ان اللّه خبیر»

-----

54) نبأ، 40.

55) معارج، 6.