اردشیر
#اردشیر
(اَرْتَخْشْثْرَ) سوم، پادشاه #ساسانی (پیرامون ۶۲۸ تا ۶۳۰ میلادی) بود. وی فرزند شیرویه (کواذ دوم) و مادری رومی بود، به سلطنت نشست. با حکومت ۶ ماهه اردشیر سوم، خاندان ۴ قرنه ساسانی وارد سراشیبی فروپاشی شده بود. خاندان سلطنتی به سبب کشتارهای کینه توزانه و کشمکش‌های درباری، چنان اولاد ذکور خود را از دست داده بود که جز کودکی ۷ ساله، کسی برای نشستن بر تخت شاهی ساسانیان پیدا نمی‌شد. به سبب آشفتگی احوال، در گزارش منابع نیز از وحدت نظر خبری نیست.
مسعودی مدت سلطنت اردشیر سوم را ۵ ماه و طبری ۱۸ ماه ذکر می‌کند اما بیشتر منابع بر آن اند که اردشیر سوم به دست فَرُخان شهروُراز (شهربُراز، فردوسی:گراز) سردار معروف خسروپرویز کشته شده است.
[۲]به هنگام تخت‌نشینی اردشیر، مه اذر گشنسپ، خوانسالار دربار، به سبب خردسالی شاه، به قیمومت یا نیابت سلطنت انتخاب شد. شهروراز که مایل به اطلاعت از مهاذر گشنسب نبود، فرصت را برای انقراض ساسانیان و به دست گرفتن قدرت مناسب تشخیص داد و با این بهانه که برای انتخاب شاه با او مشورت نشده است، با توافق هراکلیوس، قیصر روم که او نیز در انتظار چنین فرصتی بود، به تیسفون حمله کرد. او پیش از حمله حمایت نیوخسرو، رئیس نگهبانان سلطنتی و نامدار گشنسب، سپاهبد نیمروز را جلب کرده بود. در این هنگام مهاذر گشنسب در تیسفون با هشیاری در کتار شاه و در حال سامان دادن امور بود.
شهروراز، با استفاده از اختلاف‌های درباری بر او پیروز شد و شاه را در ۲۷ آوریل ۶۳۰ به قتل رساند و با اینکه از تخمه شاهی نبود، خود را شاه خواند.
اینکه نویسنده مجمل التواریخ گمان می‌دارد که اردشیر سوم در مستی خفه شده است، به سبب خردسالی اردشیر نمی‌تواند حقیقت داشته باشد.[۳]شهربراز پیمان با هراکلیوس را منعقد کرد، به تیسفون با شش هزار مرد حمله کرد، آنجا را محاصره کرد و از طریق خیانت تیسفون را تصرف کرد، اردبیل، مهرآدور گوشنسب و بسیاری دیگر از اشراف‌زادگان را کشت و تخت شاهی را به چنگ آورد.[
۴] اردشیر در کل یک سال و شش ماه حکومت کرد، ولی حشام کلبی میزان دقیقتر حکومت او را یک سال و هفت ماه گزارش داده است.
سکه‌هایش نشان از جوانی می‌دهد که تاج کنگره‌دار سه پله‌ای (یادآور تاج‌های شاپور یکم و یزدگرد دوم) بر سر داشت، در حالی که در پشت سکه، نسخه قدیمی از شعله‌ور شدن خط گردش نوار #آتشکده تجدید شده است. در سری دوم، تاج با بال‌های عقاب آراسته شده است (همچون تاج خسرو دوم)، بالای آن یک توپ قرار دارد (همچون تاج کواد دوم)، که شاید حکایت از تاسیس حکومتش دارد. در کتاب تصویری شاهان ساسانی، اردشیر ایستاده، به شمشیری که در دست چپش است، تکیه زده در حالی که در دست راستش نیزه دارد. لباس شامل جامه آبی آسمانی و تاج سرخ‌رنگ است. بر طبق یک روایت سنتی، شاه کودک در سرزمین مشان دفن شده است.[۵]
(اَرْتَخْشْثْرَ) سوم، پادشاه #ساسانی (پیرامون ۶۲۸ تا ۶۳۰ میلادی) بود. وی فرزند شیرویه (کواذ دوم) و مادری رومی بود، به سلطنت نشست. با حکومت ۶ ماهه اردشیر سوم، خاندان ۴ قرنه ساسانی وارد سراشیبی فروپاشی شده بود. خاندان سلطنتی به سبب کشتارهای کینه توزانه و کشمکش‌های درباری، چنان اولاد ذکور خود را از دست داده بود که جز کودکی ۷ ساله، کسی برای نشستن بر تخت شاهی ساسانیان پیدا نمی‌شد. به سبب آشفتگی احوال، در گزارش منابع نیز از وحدت نظر خبری نیست.
مسعودی مدت سلطنت اردشیر سوم را ۵ ماه و طبری ۱۸ ماه ذکر می‌کند اما بیشتر منابع بر آن اند که اردشیر سوم به دست فَرُخان شهروُراز (شهربُراز، فردوسی:گراز) سردار معروف خسروپرویز کشته شده است.
[۲]به هنگام تخت‌نشینی اردشیر، مه اذر گشنسپ، خوانسالار دربار، به سبب خردسالی شاه، به قیمومت یا نیابت سلطنت انتخاب شد. شهروراز که مایل به اطلاعت از مهاذر گشنسب نبود، فرصت را برای انقراض ساسانیان و به دست گرفتن قدرت مناسب تشخیص داد و با این بهانه که برای انتخاب شاه با او مشورت نشده است، با توافق هراکلیوس، قیصر روم که او نیز در انتظار چنین فرصتی بود، به تیسفون حمله کرد. او پیش از حمله حمایت نیوخسرو، رئیس نگهبانان سلطنتی و نامدار گشنسب، سپاهبد نیمروز را جلب کرده بود. در این هنگام مهاذر گشنسب در تیسفون با هشیاری در کتار شاه و در حال سامان دادن امور بود.
شهروراز، با استفاده از اختلاف‌های درباری بر او پیروز شد و شاه را در ۲۷ آوریل ۶۳۰ به قتل رساند و با اینکه از تخمه شاهی نبود، خود را شاه خواند.
اینکه نویسنده مجمل التواریخ گمان می‌دارد که اردشیر سوم در مستی خفه شده است، به سبب خردسالی اردشیر نمی‌تواند حقیقت داشته باشد.[۳]شهربراز پیمان با هراکلیوس را منعقد کرد، به تیسفون با شش هزار مرد حمله کرد، آنجا را محاصره کرد و از طریق خیانت تیسفون را تصرف کرد، اردبیل، مهرآدور گوشنسب و بسیاری دیگر از اشراف‌زادگان را کشت و تخت شاهی را به چنگ آورد.[
۴] اردشیر در کل یک سال و شش ماه حکومت کرد، ولی حشام کلبی میزان دقیقتر حکومت او را یک سال و هفت ماه گزارش داده است.
سکه‌هایش نشان از جوانی می‌دهد که تاج کنگره‌دار سه پله‌ای (یادآور تاج‌های شاپور یکم و یزدگرد دوم) بر سر داشت، در حالی که در پشت سکه، نسخه قدیمی از شعله‌ور شدن خط گردش نوار #آتشکده تجدید شده است. در سری دوم، تاج با بال‌های عقاب آراسته شده است (همچون تاج خسرو دوم)، بالای آن یک توپ قرار دارد (همچون تاج کواد دوم)، که شاید حکایت از تاسیس حکومتش دارد. در کتاب تصویری شاهان ساسانی، اردشیر ایستاده، به شمشیری که در دست چپش است، تکیه زده در حالی که در دست راستش نیزه دارد. لباس شامل جامه آبی آسمانی و تاج سرخ‌رنگ است. بر طبق یک روایت سنتی، شاه کودک در سرزمین مشان دفن شده است.[۵]
۱.۳k
۱۱ شهریور ۱۳۹۴
دیدگاه ها (۴۱)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.