تحلیل واقعه عاشورا
محرم ماه پیروزی خون بر شمشیر
در ایام ماه محرم هر شب مطالبی از کتاب ارزشمند تحلیل واقعه عاشورا از آثار علامه شهید مرتضی مطهری را با تأمل و دقت مطالعه کنیم.
تحلیل واقعه عاشورا
(ادامه مطلب از شب گذشته)
آیات اول سوره والفجر نیز در این زمینه است:
وَ الْفَجْرِ. وَ لَیالٍ عَشْرٍ. وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ. وَ اللَّیْلِ اِذا یَسْرِ. هَلْ فى ذلِکَ قَسَمٌ لِذى حِجْرٍ. اَ لَمْ‌تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِعادٍ. اِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ. الَّتى لَمْ یُخْلَقْ مِثْلُها فِى الْبِلادِ. وَ ثَمودَ الَّذینَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْوادِ. وَ فِرْعَوْنَ ذِى‌الْأَوْتادِ. الَّذینَ طَغَوْا فِى الْبِلادِ. فَاَکْثَروا فیهَا الْفَسادَ. فَصَبَّ عَلَیْهِمْ رَبُّکَ سَوْطَ عَذابٍ. اِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ24.
همچنین در اول سوره مبارکه قصص مى‌فرماید: اِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِى الْأَرْضِ وَ
جَعَلَ اَهْلَها شِیَعا یَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ...25.
آیه زیاد است، اگر بخواهیم آیات و احادیث را بخوانیم طول مى‌کشد، فقط یک جمله از على علیه‌السلام در عهدنامه‌اى که به مالک اشتر نوشته است نقل مى‌کنم. به مالک، فرماندار خودش، چنین خطاب مى‌کند: وَ لَیْسَ شَىْ‌ءٌ أدْعى اِلى تَغْییرِ نِعْمَةِ اللّه‌ِ وَ تَعْجیلِ نِقْمَتِهِ مِنْ اِقامَةٍ عَلى ظُلْمٍ26. مالک! هیچ چیزى براى این که نعمتى را که در قومى هست از آنها سلب کند و نقمت الهى را به قومى جلب کند مانند ظلم نیست.
پس یکى از امورى که در قرآن به عنوان عامل بقاى یک امت ذکر شده است عدالت است و عامل فنا و اضمحلال یک امت ظلم است.
2. فساد اخلاق
اصل دومى که از قرآن مجید در این زمینه مى‌توان استنباط کرد صلاح و فساد اخلاق فردى است. جامعه از افراد تشکیل مى‌شود. شخصیت افراد به اخلاق و خُلقیات و ملَکات و فضائلشان است. جامعه‌اى قابل بقاست که افرادش دچار فساد اخلاق نباشند. افرادى که به «راحتى» خو گرفته‌اند، به عیاشى و هرزگى خو گرفته‌اند، به قمار و شراب خو گرفته‌اند، به رشوه خو گرفته‌اند، به ربودن حقوق یکدیگر خو گرفته‌اند، به قساوت نسبت به یکدیگر خو گرفته‌اند افراد فاسدى هستند. وَ اِذا اَرَدْنا اَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً اَمَرْنا مُتْرَفیها فَفَسَقوا فیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْمیرا27. مسئله مترفین را طرح مى‌کند. از ناحیه مترفین فسق و فجور و فساد اخلاق در جامعه راه پیدا مى‌کند، پشت سرش هم به تعبیر قرآن تدمیر، هلاکت، از بین رفتن [ است. ]جامعه از افراد ساخته مى‌شود ولى [ به این صورت که ]از افراد ترکیب مى‌شود.
ادامه مطلب را فردا شب ببینیم
در ایام ماه محرم هر شب مطالبی از کتاب ارزشمند تحلیل واقعه عاشورا از آثار علامه شهید مرتضی مطهری را با تأمل و دقت مطالعه کنیم.
تحلیل واقعه عاشورا
(ادامه مطلب از شب گذشته)
آیات اول سوره والفجر نیز در این زمینه است:
وَ الْفَجْرِ. وَ لَیالٍ عَشْرٍ. وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ. وَ اللَّیْلِ اِذا یَسْرِ. هَلْ فى ذلِکَ قَسَمٌ لِذى حِجْرٍ. اَ لَمْ‌تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِعادٍ. اِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ. الَّتى لَمْ یُخْلَقْ مِثْلُها فِى الْبِلادِ. وَ ثَمودَ الَّذینَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْوادِ. وَ فِرْعَوْنَ ذِى‌الْأَوْتادِ. الَّذینَ طَغَوْا فِى الْبِلادِ. فَاَکْثَروا فیهَا الْفَسادَ. فَصَبَّ عَلَیْهِمْ رَبُّکَ سَوْطَ عَذابٍ. اِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ24.
همچنین در اول سوره مبارکه قصص مى‌فرماید: اِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِى الْأَرْضِ وَ
جَعَلَ اَهْلَها شِیَعا یَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ...25.
آیه زیاد است، اگر بخواهیم آیات و احادیث را بخوانیم طول مى‌کشد، فقط یک جمله از على علیه‌السلام در عهدنامه‌اى که به مالک اشتر نوشته است نقل مى‌کنم. به مالک، فرماندار خودش، چنین خطاب مى‌کند: وَ لَیْسَ شَىْ‌ءٌ أدْعى اِلى تَغْییرِ نِعْمَةِ اللّه‌ِ وَ تَعْجیلِ نِقْمَتِهِ مِنْ اِقامَةٍ عَلى ظُلْمٍ26. مالک! هیچ چیزى براى این که نعمتى را که در قومى هست از آنها سلب کند و نقمت الهى را به قومى جلب کند مانند ظلم نیست.
پس یکى از امورى که در قرآن به عنوان عامل بقاى یک امت ذکر شده است عدالت است و عامل فنا و اضمحلال یک امت ظلم است.
2. فساد اخلاق
اصل دومى که از قرآن مجید در این زمینه مى‌توان استنباط کرد صلاح و فساد اخلاق فردى است. جامعه از افراد تشکیل مى‌شود. شخصیت افراد به اخلاق و خُلقیات و ملَکات و فضائلشان است. جامعه‌اى قابل بقاست که افرادش دچار فساد اخلاق نباشند. افرادى که به «راحتى» خو گرفته‌اند، به عیاشى و هرزگى خو گرفته‌اند، به قمار و شراب خو گرفته‌اند، به رشوه خو گرفته‌اند، به ربودن حقوق یکدیگر خو گرفته‌اند، به قساوت نسبت به یکدیگر خو گرفته‌اند افراد فاسدى هستند. وَ اِذا اَرَدْنا اَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً اَمَرْنا مُتْرَفیها فَفَسَقوا فیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْمیرا27. مسئله مترفین را طرح مى‌کند. از ناحیه مترفین فسق و فجور و فساد اخلاق در جامعه راه پیدا مى‌کند، پشت سرش هم به تعبیر قرآن تدمیر، هلاکت، از بین رفتن [ است. ]جامعه از افراد ساخته مى‌شود ولى [ به این صورت که ]از افراد ترکیب مى‌شود.
ادامه مطلب را فردا شب ببینیم
۴۵۸
۲۰ مرداد ۱۴۰۲
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.