گناه شناسی:

گناه شناسی:
🌺 داستان #مرد_بخیل و #مرد_با_سخاوت/ شأن نزول آیاتی از سوره لیل🌺
#بخل #سخاوت #انفاق
ابن عباس گوید: در مدینه مردی بود که درخت خرمایی در خانه داشت که شاخه های آن به خانه همسایه آویزان شده بود و آن همسایه نیز فقیر و عیالمند بود.
صاحب درخت خرما، هر گاه وارد خانه خود می شد، بالای درخت خرما می رفت تا خوشه های خرما را بچیند، گهگاهی یکی دو تا خرما به خانه همسایه می ریخت بچه فقیر همسایه آن خرماها را برداشته و می خوردند. صاحب درخت پایین می آمد و خرما را از دست بچه ها می گرفت ، حتی اگر خرما را در دهان بچه ها می دید، انگشتانش را به دهان آنها کرده و خرما را بیرون می آورد و به این ترتیب نانجیبی خود را آشکار می کرد.
مرد فقیر به حضور رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) آمده و جریان را به عرض رساند و از آن شخص شکایت کرد.
پیامبر (صلی الله علیه و آله ) فرمود: برو (من در فکر این قضیه هستم ).
تا اینکه صاحب درخت با پیامبر (صلی الله علیه و آله ) ملاقات نمود. پیامبر (صلی الله علیه و آله ) به او فرمود: درخت خرمای خودت را که شاخه هایش ‍ به خانه فلانی سرازیر است ، به من بده که در برابر او دارای درخت خرمایی در بهشت شوی .
او گفت : من دارای نخله های بسیار هستم ولی هیچ یک از آنها خرمایی بهتر و عالی تر از این درخت ندارد، این را گفت و از حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله ) رفت .
شخصی نجیب به نام ((ابو دحداح )) فرمایش های پیامبر (صلی الله علیه و آله ) را می شنید. به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله ) آمد و عرض ‍ کرد: آیا من اگر آن درخت را خریداری کنم و به شما بدهم ، به من نیز درخت خرمای بهشتی می دهید.
پیامبر (صلی الله علیه و آله ) فرمود: آری .
ابو دحداح ، نزد صاحب درخت رفت و با او درباره خرید آن درخت گفتگو کرد.
صاحب درخت گفت : پیامبر این درخت را خواست با درخت بهشتی عوض کند، ندادم ، میوه این درخت بسیار عالی است که مرا شگفت زده کرده است ، من نخله های بسیار دارم ولی خرمای هیچ کدام از آنها به لطافت خرمای این درخت نمی رسد.
ابو دحداح گفت : می خواهی آن را بفروشی ؟
او گفت : خیر، مگر در برابر مال بسیار.
ابو دحداح گفت : مثلا چقدر؟
او گفت : در برابر چهل نخله خرما.
ابو دحداح گفت : خیلی بالا گفتی و بعد از کمی سکوت گفت : ((باشد من چهل نخله به جای آن درخت به تو می دهم )).
او گفت : اگر راست می گویی ، گواه بیاور.
ابو دحداح رفت چند نفر را به عنوان گواه آورد و همه گواهی دادند که ابو دحداح فلان درخت را در برابر چهل درخت خریداری نمود، آنگاه ابو دحداح به حضور رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) آمد و عرض کرد: اکنون آن درخت خرما در ملک من است و آن را در اختیار شما گذاشتم ، پیامبر (صلی الله علیه و آله ) نزد آن فقیر عیالمند رفت و فرمود: این درخت مال تو و اهل خانه تو است .
از آنجا که ابو دحداح جوانمردی کرد و در سطح عالی ، راه نجابت را پیمود و به عکس صاحب نخله ، که نانجیبی کرد و به سخن پیامبر (صلی الله علیه و آله ) و پاداش بهشت اعتنا ننمود سوره ((لیل )) در مدح ابو دحداح و سرزنش صاحب نخله نازل گردید.

که آیه 5 تا 11 آن چنین است :
﴿٤﴾ فَأَمَّا مَنْ أَعْطَی وَاتَّقَی ﴿٥﴾ وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَی ﴿٦﴾ فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَی ﴿٧﴾ وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَی ﴿٨﴾ وَکَذَّبَ بِالْحُسْنَی ﴿٩﴾ فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرَی ﴿١٠﴾ وَمَا یُغْنِی عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّی ﴿١١﴾

و اما آن کسی که عطا کرد و پرهیزکاری نمود و سخن نیک را پذیرفت ، آسودگی را برای او آماده سازیم و اما آن کس که بخل کرد و خود را بی نیاز (از #بهشت ) شمرد و سخن حق را تکذیب کرد او را برای سختی و دشواری آماده سازیم و هنگامی که او به هلاکت رسد، ثروت او به حالش سودی نبخشد.

📚 مجمع البیان ، ج 10، ص 501 و داستانهای صاحبدلان ، ج 1، ص 217.
yon.ir/9F0j
لینک مطلب:yon.ir/z1by
🔅 کانال گناه شناسے 🔅
🆔 telegram.me/c313fadaii