حکومت بر مردم از نظر احادیث

حکومت بر مردم از نظر احادیث

اولو الامر
عوامل روی کار آمدن زمام داران نابکار
زمام داران دادگر
زمام داران ستمگر
شریک بودن زمام داران در ستم کارگزارانشان
وظایف شخصی حکمران
مهمترین وظایف حکمران در حکومتش
حکمران باید مهربان و نرمخو باشد
حکمران وظیفه دارد رضایت توده مردم را فراهم آورد
آنچه باید حکمران در استخدام کارگزاران رعایت کند
آنکه حکمران نباید به کارش گمارد
هرکه بی لیاقت بالا برده شود
آنکه زمامدار باید ریشه اش را قطع کند
لزوم رسیدگی حکمران به کارهای کارگزاران
نهی از گماشتن حاجب
لزوم رسیدگی به کار خراج
نهی شدن حکمرانان از بخشش اموال مسلمانان
پرداخت بدهی تنگ دست به عهده حکمران است
کارهایی که حکمران باید شخصاً انجام دهد
وجوب توجّه حکمران به مستضعفان
اولو الامر
امام علی علیه السلام ـ در یک روایت طولانی ـ فرمود :
و أجری فِعلَ بَعضَ الأشیاءِ علی أیدی مَنِ اصطَفی مِن اُمَنائهِ ، و کانَ فِعلُهُم فِعلَهُ و أمرُهُم أمرَهُ ، کما قالَ اللّه تعالی : «مَن یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أطاعَ اللّه َ» .
کار برخی امور را به دست امنای برگزیده خود جاری ساخت.بنا بر این، کار آنها کار اوست و فرمانشان فرمان او، چنان که خداوند متعال فرمود: «و هر که از پیامبر فرمان برَد، در حقیقت از خدا فرمان برده است».
تفسیر المیزان ـ به نقل از ابن عباس درباره آیه «ولیّ شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده اند•••» ـ :
نَزَلَت فی علیٍّ علیه السلام .
این آیه درباره علی علیه السلام نازل شد.
کمال الدین ـ به نقل از جابر جعفی ـ :
سمعتُ جابرَ بنَ عبدِ اللّه ِ الأنصاریّ یقول : لَمّا أنزَلَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ علی نَبیِّهِ محمّدٍ صلی الله علیه و آله : «أطِیعُوا اللّه َ و أطِیعُوا الرَّسُولَ و اُولی الأمْرِ مِنْکُم» قلتُ : یا رسولَ اللّه ِ ، عَرَفْنا اللّه َ و رَسولَهُ ، فمَن اُولو الأمرِ الّذینَ قَرَنَ اللّه ُ طاعَتَهُم بطاعَتِکَ ؟ فقالَ علیه السلام : هُم خُلَفائی یا جابِرُ ، و أئمَّةُ المُسلِمینَ مِن بَعدی ، أوَّلُهُم علیُّ بنُ أبی طالِبٍ ، ثُمَّ الحَسَنُ ، و الحُسَینُ ، ثُمّ علیُّ بنُ الحُسَینِ ، ثُمّ محمّدُ بنُ علیٍّ المَعروفُ فی التَّوراةِ بِالباقِرِ ، و سَتُدرِکُهُ یا جابِرُ فإذا لَقِیتَهُ فأقرِئْهُ مِنّی السَّلامَ ، ثُمّ الصّادقُ جعفرُ بنُ محمّدٍ ، ثُمّ موسَی بنُ جعفرٍ ، ثُمّ علیُّ بنُ موسی ، ثمُّ محمَّدُ بنُ علیٍّ ، ثُمّ علیُّ بنُ محمّدٍ ، ثُمّ الحَسَنُ بنُ علیٍّ ، ثُمّ سَمِیِّی و کَنِیِّی حُجَّةُ اللّه ِ فی أرضِهِ و بَقِیَّتُهُ فی عِبادِهِ ابنُ الحَسَنِ بنِ علیٍّ ، ذاکَ الّذی یَفتَحُ اللّه ُ تعالی ذکرُهُ علی یَدَیهِ مَشارِقَ الأرضِ و مَغارِبَها ، ذاکَ الَّذی یَغیبُ عَن شِیعَتِهِ و أولیائهِ غَیبَةً لا یَثبُتُ فیها علَی القَولِ بإمامَتِهِ إلاّ مَنِ امتَحَنَ اللّه ُ قَلبَهُ للإیمانِ قالَ جابِرٌ : فقلتُ له: یا رسولَ اللّه ِ ، فَهل یَقَعُ لِشیعَتِهِ الانتِفاعُ بهِ فی غَیبَتِهِ ؟ فقالَ علیه السلام : إی و الّذی بَعَثَنی بِالنُّبُوَّةِ ، إنَّهُم یَستَضِیؤونَ بِنورِهِ و یَنتَفِعونَ بوَلایَتِهِ فی غَیبَتِهِ کانتِفاعِ النّاسِ بِالشّمسِ و إن تَجَلَّلَها سَحابٌ . یا جابِرُ ، هذا مِن مَکنونِ سَرِّ اللّه ِ و مَخزونِ عِلمِهِ فاکتُمهُ إلاّ عَن أهلِهِ .
شنیدم جابر بن عبد اللّه انصاری می گفت: چون خداوند عزّ و جلّ آیه «خدا را اطاعت کنید و از پیامبر و اولیای امر خود نیز فرمان برید» را بر پیامبر خود محمّد صلی الله علیه و آله نازل کرد، عرض کردم: ای رسول خدا! خدا و رسول او برای ما معلوم است، اما اولیای امر که خداوند اطاعت از آنان را به اطاعت خود بسته است، چه کسانی هستند؟
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ای جابر! آنان همان جانشینان من و پیشوایان مسلمانان بعد از من هستند.اولین آنها علی بن ابی طالب است، سپس حسن، بعد حسین، بعد علی بن حسین، بعد محمّد بن علی که در تورات به باقر معروف است و تو ای جابر او را درک خواهی کرد و هر گاه دیدارش کردی سلام مرا به او برسان. پس از او جعفر بن محمّد صادق است، سپس موسی بن جعفر، بعد علی بن موسی، آنگاه محمّد بن علی، بعد علی بن محمّد، بعد حسن بن علی و سپس همنام و هم کنیه من، حجّت خدا در زمین او و باقی مانده او در میان بندگانش، فرزند حسن بن علی . او کسی است که خداوندِ بلند نام به دست وی شرق و غرب عالم را فتح می کند؛ همان کسی که از شیعیان و دوستان خود غایب می شود، چنان غیبتی که بر عقیده به امامت او پا برجا نمانَد مگر کسی که خداوند دلش را به ایمان آزموده باشد جابر گفت: عرض کردم: ای رسول خدا! آیا در زمان غیبت او، شیعیان از وجودش بهره مند می شوند؟ فرمود: آری، به خدایی که مرا به پیامبری برانگیخت، آنان در زمان غیبت او از وجودش بهره مند می شوند و از نور ول