پژوهشی در شوچلی کوردی

ًًپژوهشی در شەوچلەی کوردی_1

شەو چلە(شب یلدا):
یلدا واژەای سُریانی بە معنی میلاد و تولد است، این واژە در فرهنگ کوردی واژە ای جدید می باشد کە با رشد ارتباطات و رسانەها کم کم می رود کە جای واژە کهن "چلە" در فرهنگ کوردی را بگیرد، و این واژه را که یادآور این آیین کهن در این سرزمین میباشد به حاشیه براند. در جوگرافیای کوردی این شب "شەو چلە" نام دارد.
شەوچلە در بعضی دیگر از ملتهای خاورمیانە، قفقاز، آسیای مرکزی، تا نواحی از شبه قاره هند، بە عنوان شبی فرهنگی و باستانی جشن گرفتە میشود، در جوگرافیای کوردی که جوگرافیایی کشاورزی در زاگروس بوده است، تقدس این شب به این خاطر بوده که بعد از سپری کردن آن مجددا روزهای سال طولانی میشدەاند و خورشید در روزهای بلند طولانی تر بر زمین و کشاورزی می تابیده است و در واقع ریشه این شب در تقویم کشاورزی است، یعنی آخرین روز پاییز کوتاهترین روز سال بوده است و شب آن نیز که شەوچلە میباشد طولانیترین شب سال بوده است، بعد از این شب روزها آرام آرام بلندتر میشدەاند، این شب را با این باور، شب تولد خورشید(خۆەر یا هۆەر در زبان کوردی) میدانستە اند. یکی از المانهای پیوند این شب با آیین مهرپرستی یا میترایسم همین تقدس "مهر" یا "خۆەر" میباشد. در کتاب آثارالباقیه بیرونی،ص ۲۲٥، از روز اول دی ماە با عنوان"خور" یاد شدە است، و در قانون مسعودی نسخە موزە بریتانیا در لندن، روز اول دی ماە "خُرە روز" ثبت شده است. هنوز هم در زبان کوردی "خوەر" معادل خورشید میباشد.


#کوردیش_فایل
#کورد_کوردستان_فرهنگ_تمدن_اصالت