تئوری پنجره شکسته[ برخورد با جرم وکاهش ناگهانی جرائم !!]

تئوری پنجره شکسته[ برخورد با جرم وکاهش ناگهانی جرائم !!]
* میدونم طولانیه ولی گمان می کنم ارزش تاملی دوباره داشته باشد .*

*تئوری پنجره شکسته در دهه هشتاد در نیویورك ​باج گیری در ایستگاهها و در
داخل قطارها امری روزمره و عادی بود. فرار از پرداخت پول بلیط رایج بود و
سیستم مترو ٢٠٠ میلیون دلار در سال از این بابت ضرر می کرد. مردم از روی نرده
ها بداخل ایستگاه می پریدند و یا ماشین ها را از قصد خراب می کردند و یکباره
سیل جمعیت بدون پرداخت بلیط به داخل سرازیر می شد. اما آنچه که بیش از همه به
چشم می خورد گرفیتی (Graffiti) بود. (گرفیتی نقش ها و عبارات عجیب و غریب و در
همی است که بر روی دیوار نقاشی و یا نوشته می شود). هر شش هزار واگنی که در
حال کار بودند از سقف تا کف و از داخل و خارج از گرفیتی پوشیده شده بودند. آن
نقش و نگارهای نامنظم و بی قاعده چهره ای زشت و عبوس و غریب را در شهر بزرگ
زیرزمینی نیویورک پدید آورده بودند. اینگونه بود وضعیت شهر نیویورک در دهه
١٩٨٠ شهری که موجودیتش در چنگال جرم و جنایت و کرک فشرده می شد. *

*با آغاز دهه ١٩٩٠ به ناگاه وضعیت گوئی به یک نقطه عطف برخورد کرد. سیر نزولی
آغاز گردید. قتل و جنایت به میزان ٧٠ درصد و جرائم کوچکتر مانند دزدی و غیره
۵٠ درصد کاهش یافت. در ایستگاههای مترو با پایان یافتن دهه ١٩٩٠، ٧۵ درصد از
جرائم از میان رفته بود. در سال ١٩٩۶ وقتی گوئتز برای بار دوم بدلیل شکایت
کیبی جوانی که فلج شده بود به محاکمه فراخوانده شد روزنامه ها و مردم کمترین
اعتنائی دیگر به داستان وی نکردند. زمانی که نیویورک امن ترین شهر بزرگ آمریکا
شده بود دیگر حافظه ها علاقه ای به بازگشت به روزهای زشت گذشته را نداشتند.*

*اتفاقی که در نیویورک افتاد همه حالات مختلف را بخود گرفت مگر یک تغییر
تدریجی. کاهش جرائم و خشونت ناگهانی و به سرعت اتفاق افتاد. درست مثل یک
اپیدمی. بنابراین باید عامل دیگری در کار می بود. باید توضیح دیگری برای این
وضعیت پیدا می شد. این "توضیح دیگر" چیزی نبود مگر تئوری "پنجره شکسته"
(Broken Window Theory).*

*تئوری پنجره شکسته محصول فکری دو جرم شناس آمریکائی (Criminologist) بود به
اسامی جمس ویلسون (James Wilson) و جورج کلینگ (George Kelling). این دو
استدلال می کردند که جرم نتیجه یک نابسامانی است. اگر پنجره ای شکسته باشد و
مرمت نشود آنکس که تمایل به شکستن قانون و هنجارهای اجتماعی را دارد با مشاهده
بی تفاوتی جامعه به این امر دست به شکستن شیشه دیگری می زند. دیری نمی پاید که
شیشه های بیشتری شکسته می شود و این احساس آنارشی و هرج و مرج از خیابان به
خیابان و از محله ای به محله دیگر می رود و با خود سیگنالی را به همراه دارد
از این قرار که هر کاری را که بخواهید مجازید انجام دهید بدون آنکه کسی مزاحم
شما شود.*

*در میان تمامی مصائب اجتماعی که گریبان نیویورک را گرفته بود ویلسون و کلینگ
دست روی باج خواهی های کوچک در ایستگاههای مترو، نقاشی های گرفیتی و نیز فرار
از پرداخت پول بلیط گذاشتند. آنها استدلال می کردند که این جرائم کوچک، علامت
و پیامی را به جامعه می دهد که ارتکاب جرم آزاد است هر چند که فی نفسه خود این
جرائم کوچک اند.*

*این است تئوری اپیدمی جرم که بناگاه نظرات را به خود جلب کرد. حالا وقت آن
بود که این تئوری در مرحله عمل به آزمایش گذاشته شود.*

*دیوید گان (David Gunn) به مدیریت سیستم مترو گمارده شد و پروژه چند میلیارد
دلاری تغییر و بهبود سیستم متروی نیویورک آغاز گردید. برنامه ریزان به وی
توصیه کردند که خود را درگیر مسائل جزئی مانند گرفیتی نکند و در عوض به تصحیح
سیستمی بپردازد که بکلی در حال از هم پاشیدن بود. اما پاسخ گان عجیب بود.
گرفیتی است که سمبل از هم پاشیده شدن سیستم است باید جلوی آنرا به هر بهائی
گرفت. او معتقد بود بدون برنده شدن در جنگ با گرفیتی تمام تغییرات فیزیکی که
شما انجام می دهید محکوم به نابودی است. قطار جدیدی می گذارید اما بیش از
یکروز نمی پاید که رنگ و نقاشی و خط های عجیب بر روی آن نمایان می شود و سپس
نوبت به صندلی ها و داخل واگن ها می رسد.*

*گان در قلب محله خطرناک هارلم یک کارگاه بزرگ تعمیر و نقاشی واگن بر پا کرد.
واگن هائی که روی آنها گرفیتی کشیده می شد بلافاصله به آنجا منتقل می شدند. به
دستور او تعمیرکاران سه روز صبر می کردند تا بر و بچه های محله خوب واگن را
کثیف کنند و هر کاری دلشان می خواهد از نقاشی و غیره بکنند بعد دستور می داد
شبانه واگن را رنگ بزنند و صبح زود روی خط قرار دهند. باین ترتیب زحمت سه روز
رفقا به هدر رفته بود.*

*در حالیکه گان در بخش ترانزیت نیویورک همه چیز را زیر نظر گرفته ویلیام برتون
(William Bratton) به سمت ریاست پلیس متروی نیویورک برگزیده شد. برتون نیز از
طرفداران تئوری "پنجره