مریم صدرالادبایی-زهرا تالانی:.این توالی زلزله ها سبب ترس
مریم صدرالادبایی-زهرا تالانی:.این توالی زلزله ها سبب ترس و نگرانی بسیاری از مردم شده است و البته در کنار ترس شایعات زیادی را هم به همراه داشته است مثل اینکه این زلزله ها به خاطر فعالیتهای اتمی و یا هارپ است.ما هم این شایعات را در میزگردی با حضور دکتر مهدی زارع معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله و دکتر حمید زعفرانی کارشناس این موسسه مطرح کردیم :
آقای دکتر زارع این زلزله های پشت سر هم چرا و چگونه رخ می دهد و نشانه چه هستند؟به بیان ساده تر چرا اینقدر کشور ما می لرزد؟
زارع: در گذشته هم بوده که زلزله هایی پشت سر هم اتفاق بیفتد اما اتفاقاتی سبب شد که بعد از این زلزله ها، فضای روانی تشدید شود ،یکی زلزله بوشهربود که در نزدیکی نیروگاه اتمی اتفاق افتاد و همه تصور کردند که انفجار یا امتحان هسته ای بوده است. اتفاق بعد این بود که به فاصله حدود یک هفته زلزله 7.7 ریشتری اتفاق افتاد که عمق زیاد داشت.این زلزله سبب شد تا دهلی نو هم بلرزد و بیشتر از 100 میلیون نفر در دنیا این زلزله را احساس کردند و برای همین بسیار جلب توجه کرد.اما از نظر علم زلزله شناسی این توالیها طبیعی است و نباید نگران شد.مثلا زلزله 9 شهریور دشت بیاض موجب حرکت گسل فردوس و منجر به زلزله 10 شهریور فردوس شد.از سوی دیگر،در مناطقی که زلزله رخ داده است، همچنان امکان وقوع پس لرزه وجود دارد؛ به طوری که پس از وقوع زلزله های با بزرگای 7 تا حدود یک سال و زلزله های با بزرگای 6 ریشتر، تا حدود 6 ماه، انتظار رخ دادن پس لرزه وجود دارد و به همین ترتیب هرچه بزرگای زلزله کمتر باشد، پس لرزه های بعدی در دوره زمانی کوتاه تری رخ می دهد.زیرا در منطقهای که در آن زلزله رخ داده است ممکن است گسل دیگری وجود داشته باشد که با یکدیگر متصل باشند از این رو حرکت یکی از این گسلها موجب حرکت در دیگری خواهد شد.
بنابراین نمی توان این زلزله ها را به هم ربط داد؟
زارع: درنهایت همه این زلزله ها که در این دو هفته رخ داده اند را باید به عنوان هشدارهای به نسبت کم خسارت و در عوض با داده های علمی بسیار و آگاهی بخش تلقی کنیم. دانشمندان باید بر روی داده ها و اطلاعات این زمین لرزه ها با دقت کار کنند تا خود را برای رویدادهایی که می تواند در مناطق لرزه خیز و پر جمعیت ما رخ دهند آماده کنند.اما اینکه بخواهیم زلزله منطقه زاگرس در سیستان را به زلزله بوشهر و تسوج متصل و مرتبط بدانیم امکان پذیر نیست. چون بوشهر تا سیستان هزار و 200 کیلومتر فاصله دارد و ممکن نیست که حرکت گسل در بوشهر منجر به حرکت گسل در سراوان شود.
زعفرانی: زلزلههایی که در استانهای بوشهر و سیستان و بلوچستان به وقوع پیوست، به هم مرتبط نیستند اما به طور کلی منطقه زاگرس لرزهخیزی زیادی دارد و تعداد و تکرار زلزله در این منطقه زیاد است.به دلیل ویژگی گسلها در منطقه زاگرس از میناب در منتهای جنوب شرقی این رشته کوهها تا مریوان و استان کردستان و شمال عراق لرزهخیزی بسیار زیاد است.همچنین زلزله به ماه و فصل مرتبط نیست و اینکه برخی عوام فصل بهار و تابستان را زمان وقوع زلزله میدانند مسئلهای بسیار غیر منطقی است و آمار نشان میدهد که در فصول مختلف زلزلهها با بزرگای متفاوت رخ داده است.
در این مناطقی که زلزله آمده دلیل تکرار زلزلههای بالای چهار ریشتر چیست و آیا ممکن است، زلزله بزرگ دیگری در پیش باشد ؟
زعفرانی: کشورمان دستکم روزی 30 بار میلرزد، اما مردم بیشتر این زلزلهها را احساس نمیکنند و بیخبر میمانند تا وقتی که لرزش ناگهانی زمین غافلگیرشان کند.نگاه من این پس لرزهها کاملا طبیعی است و انتظار داریم تا ماهها ادامه داشته باشد. اما همان گونه که آمار و ارقام نشان میدهد، به مرور این لرزهها از نظر تعداد و اندازه کم خواهند شد.
آیا زلزله های اخیر به تکنولوژی هارپ ربطی دارد؟ این روزها شایعه دراین مورد زیاد شنیده می شود.
زارع:هارپ یک فناوری است که در آمریکای شمالی مورد استفاده است اما با این فناوری نمی توان زلزله های مهمی مانند زلزله بوشهر در 9 آرویل 2013 یا زلزله سراوان در 16 آوریل 2013 ایجاد کرد. چون مثلا زلزله سراوان در ژرفای 63 کیلومتری رخ داده است و هیچ بشری در هیچ جا نتوانسته پدیده ای طبیعی در این ژرفا را تحریک کند یا برآن اثر بگذارد. اثر بشر از طریق هارپ یا فناوری های دیگر معمولا بر پدیده هایی است که در سطح زمین یا نزدیک آن رخ می دهند و بنابراین اغراق در این مساله به شبه علم و طرح مسائل غیر علمی و باورهای غیر وااقع بینانه می انجامد. ضمنا پدیده ای مانند زلزله ها از نظر اندازه و مکانیسم امروزه توسط ده ها، صدها و گاه هزاران ایستگاه لرزه نگاری در جهان ثبت و رصد می شوند و اینطور نیست که کسی بتواند با نظریه های خیالی آنها را توضیح دهد.
آقای دکتر زارع این زلزله های پشت سر هم چرا و چگونه رخ می دهد و نشانه چه هستند؟به بیان ساده تر چرا اینقدر کشور ما می لرزد؟
زارع: در گذشته هم بوده که زلزله هایی پشت سر هم اتفاق بیفتد اما اتفاقاتی سبب شد که بعد از این زلزله ها، فضای روانی تشدید شود ،یکی زلزله بوشهربود که در نزدیکی نیروگاه اتمی اتفاق افتاد و همه تصور کردند که انفجار یا امتحان هسته ای بوده است. اتفاق بعد این بود که به فاصله حدود یک هفته زلزله 7.7 ریشتری اتفاق افتاد که عمق زیاد داشت.این زلزله سبب شد تا دهلی نو هم بلرزد و بیشتر از 100 میلیون نفر در دنیا این زلزله را احساس کردند و برای همین بسیار جلب توجه کرد.اما از نظر علم زلزله شناسی این توالیها طبیعی است و نباید نگران شد.مثلا زلزله 9 شهریور دشت بیاض موجب حرکت گسل فردوس و منجر به زلزله 10 شهریور فردوس شد.از سوی دیگر،در مناطقی که زلزله رخ داده است، همچنان امکان وقوع پس لرزه وجود دارد؛ به طوری که پس از وقوع زلزله های با بزرگای 7 تا حدود یک سال و زلزله های با بزرگای 6 ریشتر، تا حدود 6 ماه، انتظار رخ دادن پس لرزه وجود دارد و به همین ترتیب هرچه بزرگای زلزله کمتر باشد، پس لرزه های بعدی در دوره زمانی کوتاه تری رخ می دهد.زیرا در منطقهای که در آن زلزله رخ داده است ممکن است گسل دیگری وجود داشته باشد که با یکدیگر متصل باشند از این رو حرکت یکی از این گسلها موجب حرکت در دیگری خواهد شد.
بنابراین نمی توان این زلزله ها را به هم ربط داد؟
زارع: درنهایت همه این زلزله ها که در این دو هفته رخ داده اند را باید به عنوان هشدارهای به نسبت کم خسارت و در عوض با داده های علمی بسیار و آگاهی بخش تلقی کنیم. دانشمندان باید بر روی داده ها و اطلاعات این زمین لرزه ها با دقت کار کنند تا خود را برای رویدادهایی که می تواند در مناطق لرزه خیز و پر جمعیت ما رخ دهند آماده کنند.اما اینکه بخواهیم زلزله منطقه زاگرس در سیستان را به زلزله بوشهر و تسوج متصل و مرتبط بدانیم امکان پذیر نیست. چون بوشهر تا سیستان هزار و 200 کیلومتر فاصله دارد و ممکن نیست که حرکت گسل در بوشهر منجر به حرکت گسل در سراوان شود.
زعفرانی: زلزلههایی که در استانهای بوشهر و سیستان و بلوچستان به وقوع پیوست، به هم مرتبط نیستند اما به طور کلی منطقه زاگرس لرزهخیزی زیادی دارد و تعداد و تکرار زلزله در این منطقه زیاد است.به دلیل ویژگی گسلها در منطقه زاگرس از میناب در منتهای جنوب شرقی این رشته کوهها تا مریوان و استان کردستان و شمال عراق لرزهخیزی بسیار زیاد است.همچنین زلزله به ماه و فصل مرتبط نیست و اینکه برخی عوام فصل بهار و تابستان را زمان وقوع زلزله میدانند مسئلهای بسیار غیر منطقی است و آمار نشان میدهد که در فصول مختلف زلزلهها با بزرگای متفاوت رخ داده است.
در این مناطقی که زلزله آمده دلیل تکرار زلزلههای بالای چهار ریشتر چیست و آیا ممکن است، زلزله بزرگ دیگری در پیش باشد ؟
زعفرانی: کشورمان دستکم روزی 30 بار میلرزد، اما مردم بیشتر این زلزلهها را احساس نمیکنند و بیخبر میمانند تا وقتی که لرزش ناگهانی زمین غافلگیرشان کند.نگاه من این پس لرزهها کاملا طبیعی است و انتظار داریم تا ماهها ادامه داشته باشد. اما همان گونه که آمار و ارقام نشان میدهد، به مرور این لرزهها از نظر تعداد و اندازه کم خواهند شد.
آیا زلزله های اخیر به تکنولوژی هارپ ربطی دارد؟ این روزها شایعه دراین مورد زیاد شنیده می شود.
زارع:هارپ یک فناوری است که در آمریکای شمالی مورد استفاده است اما با این فناوری نمی توان زلزله های مهمی مانند زلزله بوشهر در 9 آرویل 2013 یا زلزله سراوان در 16 آوریل 2013 ایجاد کرد. چون مثلا زلزله سراوان در ژرفای 63 کیلومتری رخ داده است و هیچ بشری در هیچ جا نتوانسته پدیده ای طبیعی در این ژرفا را تحریک کند یا برآن اثر بگذارد. اثر بشر از طریق هارپ یا فناوری های دیگر معمولا بر پدیده هایی است که در سطح زمین یا نزدیک آن رخ می دهند و بنابراین اغراق در این مساله به شبه علم و طرح مسائل غیر علمی و باورهای غیر وااقع بینانه می انجامد. ضمنا پدیده ای مانند زلزله ها از نظر اندازه و مکانیسم امروزه توسط ده ها، صدها و گاه هزاران ایستگاه لرزه نگاری در جهان ثبت و رصد می شوند و اینطور نیست که کسی بتواند با نظریه های خیالی آنها را توضیح دهد.
۱۵.۶k
۰۶ مهر ۱۳۹۲
دیدگاه ها (۳)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.