10 ماه رمضان
10 ماه رمضان
2 ـ وفات حضرت خدیجه علیها السلام
در این روز حضرت خدیجه کبری علیها السلام از دنیا رحلت فرمودند. (2)
این قول بنابر نقل 45 روز بعد از رحلت جناب ابوطالب علیه السلام است. اقوال دیگر در رحلت آن حضرت چنین است :
23 رجب،27 رجب، 29 رجب، (3) اوّل ماه رمضان، (4) 12 ماه رمضان.
آن حضرت بعد از حضرت ابوطالب علیه السلام به سه روز فاصله و به قولی 7 روز و به قولی یک ماه و به قولی 45 روز و به قولی 50 روز و به قولی یک سال وفات کرده است. (5)
آن حضرت نخستین همسر پیامبر صلّی الله علیه و آله بود، و تا خدیجه علیها السلام زنده بود نبیّ گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله همسری اختیار نفرمودند.
سبقت به اسلام و خدمت او به پیامبر صلّی الله علیه و آله زیاده از آن است که ذکر شود. در فضیلت آن حضرت همین بس که والده ی مکرّمه حضرت صدیقه طاهره علیها السلام است، و همه ذراری پیامبر صلّی الله علیه و آله به ایشان منتهی می شوند. (6)
آن حضرت هنگام رحلت چند وصیّت به پیامبر صلّی الله علیه و آله نمودند، و با آن همه فداکاری و انفاق مال، به پیامبر صلّی الله علیه و آله عرض کردند :
«یا رسول الله، مرا ببخشید که در حق شما کوتاهی کردم».
پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمودند :
«حاشا و کلّا ! من از شما جز خوبی ندیدم؛ بلکه منتهای سعی و کوشش خود را در حقّ من نمودی. شما در خانه ی من زحمات زیادی متحمّل شدی. اموالت را در راه خدا بذل و بخشش نمودی».
آن گاه خدیجه علیها السلام عرض کرد :
«یا رسول الله، شما را وصیّت می کنم به این دختر ـ و به حضرت فاطمه علیها السلام اشاره نمود ـ این دختر بعد از من یتیم و غریب است. کسی از زن های قریش او را اذیّت نکند. کسی به صورت او لطمه ای نزند، به روی او داد نزند و مکروهی نبیند. (7)
آن حضرت اوّلین زنی است که پیامبر صلّی الله علیه و آله را تصدیق نمود، و اوّل زنی است که در مکّه با رسول خدا صلّی الله علیه و آله نماز جماعت خواند، و اوّل زنی است که ایمان خود را در مکّه در میان مشرکین اظهار نمود، و تمام اموال خود را به پیامبر صلّی الله علیه و آله بخشید، و اوّل زنی است که ایمانش با قبول ولایت امیر المؤمنین علیه السلام به درجه ی کمال رسید.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود :
«دین من بر پا و مقاوم نشد مگر به دو چیز : اموال خدیجه و شمشیر علیّ بن ابی طالب». (8)
همچنین فرمود :
«هیچ مالی به اندازه ی اموال خدیجه علیها السلام به من منفعت نرسانده است». (9)
روزی پیامبر صلّی الله علیه و آله خدیجه علیها السلام را خواست و در کنار خود نشانید و فرمود :
این جبرئیل است و می گوید :
برای اسلام شروطی است که عبارتند از : اقرار به یگانگی خداوند متعال، اقرار به رسالت رسولان، اقرار به معاد و اصول این شریعت و احکام آن، اطاعت از اولی الأمر و ائمه طاهرین از فرزندان او یکی بعد از دیگری با برائت از دشمنان ایشان.
خدیجه علیها السلام به همه ی آن ها اقرار نمود و ائمه طاهرین علیهم السلام به خصوص امیر المؤمنین علیه السلام را تصدیق کرد.
پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود :
«هُوَ مَولاکِ وَ مَولَی المُؤمِنینَ وَ إمامُهُم بَعدی» : یعنی «علی مولای تو و مولای مؤمنان بعد از من و امام ایشان است».
آن گاه از خدیجه علیها السلام در قبول ولایت امیر المؤمنین علیه السلام عهد مُؤکَّد گرفت. سپس رسول خدا صلّی الله علیه و آله یک یک از اصول و فروع دین حتّی آداب وضو و نماز و روزه و حجّ و جهاد و صله ی رحم و واجبات و محرّمات را بیان فرمود.
سپس پیامبر صلّی الله علیه و آله دست خود را بالای دست امیر المؤمنین علیه السلام نهاد و خدیجه علیها السلام دست خود را بالای دست رسول خدا صلّی الله علیه و آله نهاد و به این ترتیب با امیر المؤمنین علیه السلام بیعت نمود. (10)
📚 منابع :
2. مسار الشیعة : ص 7 ـ 6. و ... .
3. بحار الانوار : ج 19، ص 25. جنّات الخلود : ص 18.
4. توضیح المقاصد : ص 22.
5. کافی : ج 1، ص 349. و ... .
6. فیض العلام : ص 27.
7. شجره طوبی : ج 2، ص 235 ـ 234.
8. الأنوار الساطعة من الغرّاء الطاهرة خدیجة بنت خُوَیلَد علیها السلام : ص 164. و ... .
9. امالی طوسی : ص 468. و ... .
10. الطرائف : ص 4. و ...
2 ـ وفات حضرت خدیجه علیها السلام
در این روز حضرت خدیجه کبری علیها السلام از دنیا رحلت فرمودند. (2)
این قول بنابر نقل 45 روز بعد از رحلت جناب ابوطالب علیه السلام است. اقوال دیگر در رحلت آن حضرت چنین است :
23 رجب،27 رجب، 29 رجب، (3) اوّل ماه رمضان، (4) 12 ماه رمضان.
آن حضرت بعد از حضرت ابوطالب علیه السلام به سه روز فاصله و به قولی 7 روز و به قولی یک ماه و به قولی 45 روز و به قولی 50 روز و به قولی یک سال وفات کرده است. (5)
آن حضرت نخستین همسر پیامبر صلّی الله علیه و آله بود، و تا خدیجه علیها السلام زنده بود نبیّ گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله همسری اختیار نفرمودند.
سبقت به اسلام و خدمت او به پیامبر صلّی الله علیه و آله زیاده از آن است که ذکر شود. در فضیلت آن حضرت همین بس که والده ی مکرّمه حضرت صدیقه طاهره علیها السلام است، و همه ذراری پیامبر صلّی الله علیه و آله به ایشان منتهی می شوند. (6)
آن حضرت هنگام رحلت چند وصیّت به پیامبر صلّی الله علیه و آله نمودند، و با آن همه فداکاری و انفاق مال، به پیامبر صلّی الله علیه و آله عرض کردند :
«یا رسول الله، مرا ببخشید که در حق شما کوتاهی کردم».
پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمودند :
«حاشا و کلّا ! من از شما جز خوبی ندیدم؛ بلکه منتهای سعی و کوشش خود را در حقّ من نمودی. شما در خانه ی من زحمات زیادی متحمّل شدی. اموالت را در راه خدا بذل و بخشش نمودی».
آن گاه خدیجه علیها السلام عرض کرد :
«یا رسول الله، شما را وصیّت می کنم به این دختر ـ و به حضرت فاطمه علیها السلام اشاره نمود ـ این دختر بعد از من یتیم و غریب است. کسی از زن های قریش او را اذیّت نکند. کسی به صورت او لطمه ای نزند، به روی او داد نزند و مکروهی نبیند. (7)
آن حضرت اوّلین زنی است که پیامبر صلّی الله علیه و آله را تصدیق نمود، و اوّل زنی است که در مکّه با رسول خدا صلّی الله علیه و آله نماز جماعت خواند، و اوّل زنی است که ایمان خود را در مکّه در میان مشرکین اظهار نمود، و تمام اموال خود را به پیامبر صلّی الله علیه و آله بخشید، و اوّل زنی است که ایمانش با قبول ولایت امیر المؤمنین علیه السلام به درجه ی کمال رسید.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود :
«دین من بر پا و مقاوم نشد مگر به دو چیز : اموال خدیجه و شمشیر علیّ بن ابی طالب». (8)
همچنین فرمود :
«هیچ مالی به اندازه ی اموال خدیجه علیها السلام به من منفعت نرسانده است». (9)
روزی پیامبر صلّی الله علیه و آله خدیجه علیها السلام را خواست و در کنار خود نشانید و فرمود :
این جبرئیل است و می گوید :
برای اسلام شروطی است که عبارتند از : اقرار به یگانگی خداوند متعال، اقرار به رسالت رسولان، اقرار به معاد و اصول این شریعت و احکام آن، اطاعت از اولی الأمر و ائمه طاهرین از فرزندان او یکی بعد از دیگری با برائت از دشمنان ایشان.
خدیجه علیها السلام به همه ی آن ها اقرار نمود و ائمه طاهرین علیهم السلام به خصوص امیر المؤمنین علیه السلام را تصدیق کرد.
پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود :
«هُوَ مَولاکِ وَ مَولَی المُؤمِنینَ وَ إمامُهُم بَعدی» : یعنی «علی مولای تو و مولای مؤمنان بعد از من و امام ایشان است».
آن گاه از خدیجه علیها السلام در قبول ولایت امیر المؤمنین علیه السلام عهد مُؤکَّد گرفت. سپس رسول خدا صلّی الله علیه و آله یک یک از اصول و فروع دین حتّی آداب وضو و نماز و روزه و حجّ و جهاد و صله ی رحم و واجبات و محرّمات را بیان فرمود.
سپس پیامبر صلّی الله علیه و آله دست خود را بالای دست امیر المؤمنین علیه السلام نهاد و خدیجه علیها السلام دست خود را بالای دست رسول خدا صلّی الله علیه و آله نهاد و به این ترتیب با امیر المؤمنین علیه السلام بیعت نمود. (10)
📚 منابع :
2. مسار الشیعة : ص 7 ـ 6. و ... .
3. بحار الانوار : ج 19، ص 25. جنّات الخلود : ص 18.
4. توضیح المقاصد : ص 22.
5. کافی : ج 1، ص 349. و ... .
6. فیض العلام : ص 27.
7. شجره طوبی : ج 2، ص 235 ـ 234.
8. الأنوار الساطعة من الغرّاء الطاهرة خدیجة بنت خُوَیلَد علیها السلام : ص 164. و ... .
9. امالی طوسی : ص 468. و ... .
10. الطرائف : ص 4. و ...
۲۴.۸k
۲۲ فروردین ۱۴۰۱
