انواع تصرف عدوانی و حکم قانون
🇮🇷🕊⚖
🔸تصرف عدوانی ، ارکان و عناصر تحقق جرم
✳️ ترمینولوژی تصرف عدوانی
🔹👈تصرف عُدوانی یا #زور_ستانش موضوعی حقوقی بوده و بدین معنی می‌باشد که شخص دوم (#متصرف_لاحق) مال غیرمنقول را بدون رضایت یا وجه مشروع و قانونی از تصرف شخص اول (#متصرف_سابق) که به وصف قانونی و شرعی ملک را در تصرف داشته با اعمال قوه قهریه خارج نماید اعم از آنکه خود استیفای منفعت بنماید یا ننماید.
✅ متصرف سابق و تحقق تصرف عدوانی
🔹👈 بر خلاف تصور غلط رایج که تصرف عدوانی تنها در صورتیکه مال غیر منقول در تصرف مالک بوده و از تصرف وی خارج شود محقق می‌شود، در تصرف عدوانی الزاما مالک بودن متصرف اول شرط نبوده و با خارج نمودن ملک از تصرف مالک یا هر شخص از قبیل #مستاجر #سرایدار #نگهبان #خادم #امین و ... که از قبل مالک اذن به تصرف قانونی دارد نیز محقق می‌شود.
✳️ تصرف عدوانی و جوانب آن
🔹👈در تصرف عدوانی یا ید عدوانی یا تصرف من غیر حق دو جنبه شامل #جنبه_حقوقی (مدنی) و #جنبه_کیفری متصور است.
✅ جنبه کیفری
🔹👈 در جنبه کیفری احراز وقوع واقعه تصرف لازم است و مرجع قضایی با احراز تحقق و انتساب اینکه تصرف فعلی (#متصرف_لاحق) عدوانی بوده و وضع ید متصرف فاقد وصف قانونی و اباحه است حکم به #فک_ید از ملک و محکومیت متصرف عدوانی و تحمیل کیفر بر وی می‌نماید.
✅ جنبه حقوقی
🔹👈 در جنبه حقوقی رسیدگی بر پایه احراز سه موضوع صورت می‌گیرد:
🔸 سبق تصرف متصرف اول (خواهان/شاکی)
🔸لحوق تصرف متصرف دوم (خوانده/متهم)
🔸عدوانی بودن تصرف متصرف لاحق
✳️ تصرف عدوانی در فقه و قانون
✅ در قوانین موضوعه
🔸 جنبه حقوقی
🔹👈 مستند به ماده ۳۰۸ قانون مدنی تصرف عدوانی تحت عنوان #غصب که اثبات ید بر مال غیر بدون اذن و رضا و استیلا به نحو عدوان بیان شده مورد تقنین قرار گرفته است.
🔹👈مستند به ماده ۱۵۸ قانون آ.د.م #دعوای_تصرف_عدوانی را چنین بیان نموده:
«دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌نماید.»
✅ جنبه کیفری
🔹👈 جنبه کیفری طی ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی- تعزیرات مصوب ۷۵ به عنوان عنصر قانونی توسط مقنن مورد حکم قرار گرفته است.
دامنه این ماده فقط اموال غیرمنقول بوده و در خصوص اموال منقول قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب ۱۳۵۲ که بر خلاف تصور عده‌ای نسخ نگردیده حاکم می‌باشد.
✳️ در فقه
🔹👈 در فقه حکم تصرف عدوانی در قاعده #ضمان_ید وارد شده است. مستند روایی قاعده حدیث مشهور نبوی است که می‌فرماید «علی الید ما اخذت حتی تؤدیه»
🔸تصرف عدوانی ، ارکان و عناصر تحقق جرم
✳️ ترمینولوژی تصرف عدوانی
🔹👈تصرف عُدوانی یا #زور_ستانش موضوعی حقوقی بوده و بدین معنی می‌باشد که شخص دوم (#متصرف_لاحق) مال غیرمنقول را بدون رضایت یا وجه مشروع و قانونی از تصرف شخص اول (#متصرف_سابق) که به وصف قانونی و شرعی ملک را در تصرف داشته با اعمال قوه قهریه خارج نماید اعم از آنکه خود استیفای منفعت بنماید یا ننماید.
✅ متصرف سابق و تحقق تصرف عدوانی
🔹👈 بر خلاف تصور غلط رایج که تصرف عدوانی تنها در صورتیکه مال غیر منقول در تصرف مالک بوده و از تصرف وی خارج شود محقق می‌شود، در تصرف عدوانی الزاما مالک بودن متصرف اول شرط نبوده و با خارج نمودن ملک از تصرف مالک یا هر شخص از قبیل #مستاجر #سرایدار #نگهبان #خادم #امین و ... که از قبل مالک اذن به تصرف قانونی دارد نیز محقق می‌شود.
✳️ تصرف عدوانی و جوانب آن
🔹👈در تصرف عدوانی یا ید عدوانی یا تصرف من غیر حق دو جنبه شامل #جنبه_حقوقی (مدنی) و #جنبه_کیفری متصور است.
✅ جنبه کیفری
🔹👈 در جنبه کیفری احراز وقوع واقعه تصرف لازم است و مرجع قضایی با احراز تحقق و انتساب اینکه تصرف فعلی (#متصرف_لاحق) عدوانی بوده و وضع ید متصرف فاقد وصف قانونی و اباحه است حکم به #فک_ید از ملک و محکومیت متصرف عدوانی و تحمیل کیفر بر وی می‌نماید.
✅ جنبه حقوقی
🔹👈 در جنبه حقوقی رسیدگی بر پایه احراز سه موضوع صورت می‌گیرد:
🔸 سبق تصرف متصرف اول (خواهان/شاکی)
🔸لحوق تصرف متصرف دوم (خوانده/متهم)
🔸عدوانی بودن تصرف متصرف لاحق
✳️ تصرف عدوانی در فقه و قانون
✅ در قوانین موضوعه
🔸 جنبه حقوقی
🔹👈 مستند به ماده ۳۰۸ قانون مدنی تصرف عدوانی تحت عنوان #غصب که اثبات ید بر مال غیر بدون اذن و رضا و استیلا به نحو عدوان بیان شده مورد تقنین قرار گرفته است.
🔹👈مستند به ماده ۱۵۸ قانون آ.د.م #دعوای_تصرف_عدوانی را چنین بیان نموده:
«دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌نماید.»
✅ جنبه کیفری
🔹👈 جنبه کیفری طی ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی- تعزیرات مصوب ۷۵ به عنوان عنصر قانونی توسط مقنن مورد حکم قرار گرفته است.
دامنه این ماده فقط اموال غیرمنقول بوده و در خصوص اموال منقول قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب ۱۳۵۲ که بر خلاف تصور عده‌ای نسخ نگردیده حاکم می‌باشد.
✳️ در فقه
🔹👈 در فقه حکم تصرف عدوانی در قاعده #ضمان_ید وارد شده است. مستند روایی قاعده حدیث مشهور نبوی است که می‌فرماید «علی الید ما اخذت حتی تؤدیه»
۴۵۴
۱۴ فروردین ۱۴۰۳
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.