💠 خلاصه وقایع روز عاشورا 💠
💠 وقایع صبح عاشورا 💠
سپاه عمر سعد در عصر روز نهم محرم آماده جنگ شده بود،[۱] اما بنابر مهلتی که امام حسین(ع) خواست، جنگ به روز بعد یعنی روز عاشورا موکول شد.[۲]
💠چینش یاران و تعیین فرماندهان💠
امام حسین(ع) پس از اقامه نماز صبح عاشورا به همراه یاران،[۳] صفوف نیروهای خود را که ۳۲ تن سواره و چهل تن پیاده بودند[۴] منظم کرد. امام حسین(ع) زُهَیر بن قَین را به فرماندهی جناح راست و حبیب بن مُظاهِر را بر جناح چپ سپاه گمارد و پرچم جنگ را به دست برادرش عباس(ع) سپرد.[۵] اصحاب، خیمهها را به دستور امام حسین(ع) در پشت سر خود قرار دادند[۶] امام(ع) به اصحاب دستور داد که خیمه ها را نزدیک یکدیگر زنند و ریسمانها و طنابهایش را در هم افکنند و داخل یکدیگر قراردهند و خود میان چادر ها باشند و تنها از یک سو با دشمن روبرو شوند. [۷] و اطراف آن را که پیش از آن، خندق کنده و از هیزم و نی پر کرده بودند آتش زدند تا مانع تهاجم دشمن از پشت سر شوند.[۸]بر اساس برخی گزارش ها نقشه امام(ع) برای برپایی نزدیک خیمه ها به هم باعث شد که سپاه ابن سعد فقط از یک جهت قدرت حمله داشت و از بین خیمه ها راه عبور نبود و ابن سعد به ناچار دستور داد که خیمهها را آتش زدند و امام هم به یارانش فرمود بگذارید بسوزانند چون وقتی آتش گرفت نمیتوانند از آن بگذرند و به سویتان بیایند و همان گونه شد که امام فرمود. [۹]
در آن سوی میدان نیز عمر بن سعد نماز صبح خود را به جای آورد و فرماندهان سپاهش را که بنا بر قول مشهور سی هزار نفر بودند[۱۰] معین کرد؛ او عَمرو بن حَجّاج زُبَیدی را در جناح راست، شمر بن ذی الجوشن را در جناح چپ، عُزْرَةِ بْن قَیس اَحْمَسی را برای سواران و شَبَث بن رِبعِی را برای پیادگان به فرماندهی گماشت.[۱۱]
عمر سعد همچنین عبدالله بن زهیر اسدی را فرمانده شهریان کوفه، عبدالرحمن بن ابی سبره را فرمانده قبایل مذحج و بنی اسد، قیس بن اشعث بن قیس را فرمانده قبایل ربیعه و کنده، حر بن یزید ریاحی را بر قبایل بنی تمیم و هَمْدان امیر کرد و پرچم را نیز به دست غلام خود زوید (درید) سپرد[۱۲] و آماده نبرد با امام حسین(ع) و یارانش شد.
💠سخنرانی امام حسین(ع) و یارانش💠
امام حسین(ع) پیش از آغاز جنگ، سوار بر اسب شد و همراه با گروهی از یارانش به سوی لشکر دشمن پیش آمد. بُرَیر بن خُضَیر از قاریان سرشناس کوفه جلوی امام حسین(ع) بود. امام(ع) به او گفت: «ای بُرَیر با اینان، سخن بگو و آنان را نصیحت کن».[۱۵] بریر در برابر سپاه عمر بن سعد به موعظه آنان پرداخت.[۱۶]
کلام امام(ع):
فَإنّی لاأری المَوتَ إلاّ شهادةً، و لاالحیاةَ مَعَ الظّالمینَ إلاّ بَرَماً. (ترجمه: من مرگ را جز شهادت، و زندگی در سایه ظالمین را جز مایه ملامت نمیبینم.)
تاریخ امام حسین علیهالسلام، ج۲، ص۴۶۲.
امام حسین(ع) رو در روی سپاه دشمن با صدای بلند به طوری که بیشتر مردمِ حاضر در لشکر عمر بن سعد صدایش را میشنیدند، آنان را به مسیر عدل و انصاف دعوت کرد؛ پس از حمد خدا، نخست خود را معرفی کرد که فرزند دختر پیامبر(ص) و علی(ع)، وصی و پسرعموی پیامبر، است و حمزه سیدالشهداء و جعفر طیار عموهای ایشان بودهاند. امام حسین(ع) سپس به حدیثی از پیامبر(ص) اشاره کرد که میفرماید: «حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشتند»، و اصحاب زنده پیامبر(ص) ـ جابر بن عبدالله انصاری و ابوسعید خُدری و سهل بن سعد ساعدی و زید بن ارقم و انس بن مالک ـ را گواه گرفت. آن حضرت در ضمن خطابه، رو به فرماندهان سپاه کوفه شَبَث بن رِبْعی، حجار بن ابجر، قیس بن اشعث بن قیس، یزید بن حارث، نامهنگاریهای ایشان را با همان عبارات، به یاد آنان آورد که البته همگی انکار کردند و سخن از تسلیمشدن امام حسین(ع) به میان آوردند. امام حسین(ع) پاسخ داد: «نه، به خدا سوگند که هرگز دست ذلت به سوی ایشان نمیبرم».[۱۷]
پس از سخنرانی امام، زهیر بن قین به سخنرانی ایستاد و خطاب به مردم کوفه از فضایل امام حسین(ع) سخن گفت و به موعظه پرداخت.[۱۸]
در حین این سخنرانیها، شمر در میانه خطابه امام حسین(ع) فریاد زد از این سخنان چیزی نمیفهمد. او سخنان زهیر را هم با ناسزا پاسخ داد.[۱۹]
💠مخالفت امام با پیشگام شدن در آغاز جنگ💠
سپاه عمر بن سعد آماده نبرد میشد که امام حسین(ع) به یاران خود فرمان داد هیزمها و نِیهای پشت اردوگاه را آتش زدند. در این حین شمر بن ذی الجوشن به همراه گروهی از سواران خود به اطراف خیمههای امام حسین(ع) آمد و از پشت به خیمهها نزدیک شد؛ اما چون چشمشان به خندق و آتش شعلهور آن افتاد شمر به امام حسین(ع) ناسزا گفت.
مسلم بن عوسجه به شمر نزدیک بود و آمادگی خود را برای تیراندازی به شمر اعلام کرد؛ اما امام حسین(ع) مانع او شد و فرمود: «نمیخواهم آغازگر جنگ باشم».[۲۰]
سپاه عمر سعد در عصر روز نهم محرم آماده جنگ شده بود،[۱] اما بنابر مهلتی که امام حسین(ع) خواست، جنگ به روز بعد یعنی روز عاشورا موکول شد.[۲]
💠چینش یاران و تعیین فرماندهان💠
امام حسین(ع) پس از اقامه نماز صبح عاشورا به همراه یاران،[۳] صفوف نیروهای خود را که ۳۲ تن سواره و چهل تن پیاده بودند[۴] منظم کرد. امام حسین(ع) زُهَیر بن قَین را به فرماندهی جناح راست و حبیب بن مُظاهِر را بر جناح چپ سپاه گمارد و پرچم جنگ را به دست برادرش عباس(ع) سپرد.[۵] اصحاب، خیمهها را به دستور امام حسین(ع) در پشت سر خود قرار دادند[۶] امام(ع) به اصحاب دستور داد که خیمه ها را نزدیک یکدیگر زنند و ریسمانها و طنابهایش را در هم افکنند و داخل یکدیگر قراردهند و خود میان چادر ها باشند و تنها از یک سو با دشمن روبرو شوند. [۷] و اطراف آن را که پیش از آن، خندق کنده و از هیزم و نی پر کرده بودند آتش زدند تا مانع تهاجم دشمن از پشت سر شوند.[۸]بر اساس برخی گزارش ها نقشه امام(ع) برای برپایی نزدیک خیمه ها به هم باعث شد که سپاه ابن سعد فقط از یک جهت قدرت حمله داشت و از بین خیمه ها راه عبور نبود و ابن سعد به ناچار دستور داد که خیمهها را آتش زدند و امام هم به یارانش فرمود بگذارید بسوزانند چون وقتی آتش گرفت نمیتوانند از آن بگذرند و به سویتان بیایند و همان گونه شد که امام فرمود. [۹]
در آن سوی میدان نیز عمر بن سعد نماز صبح خود را به جای آورد و فرماندهان سپاهش را که بنا بر قول مشهور سی هزار نفر بودند[۱۰] معین کرد؛ او عَمرو بن حَجّاج زُبَیدی را در جناح راست، شمر بن ذی الجوشن را در جناح چپ، عُزْرَةِ بْن قَیس اَحْمَسی را برای سواران و شَبَث بن رِبعِی را برای پیادگان به فرماندهی گماشت.[۱۱]
عمر سعد همچنین عبدالله بن زهیر اسدی را فرمانده شهریان کوفه، عبدالرحمن بن ابی سبره را فرمانده قبایل مذحج و بنی اسد، قیس بن اشعث بن قیس را فرمانده قبایل ربیعه و کنده، حر بن یزید ریاحی را بر قبایل بنی تمیم و هَمْدان امیر کرد و پرچم را نیز به دست غلام خود زوید (درید) سپرد[۱۲] و آماده نبرد با امام حسین(ع) و یارانش شد.
💠سخنرانی امام حسین(ع) و یارانش💠
امام حسین(ع) پیش از آغاز جنگ، سوار بر اسب شد و همراه با گروهی از یارانش به سوی لشکر دشمن پیش آمد. بُرَیر بن خُضَیر از قاریان سرشناس کوفه جلوی امام حسین(ع) بود. امام(ع) به او گفت: «ای بُرَیر با اینان، سخن بگو و آنان را نصیحت کن».[۱۵] بریر در برابر سپاه عمر بن سعد به موعظه آنان پرداخت.[۱۶]
کلام امام(ع):
فَإنّی لاأری المَوتَ إلاّ شهادةً، و لاالحیاةَ مَعَ الظّالمینَ إلاّ بَرَماً. (ترجمه: من مرگ را جز شهادت، و زندگی در سایه ظالمین را جز مایه ملامت نمیبینم.)
تاریخ امام حسین علیهالسلام، ج۲، ص۴۶۲.
امام حسین(ع) رو در روی سپاه دشمن با صدای بلند به طوری که بیشتر مردمِ حاضر در لشکر عمر بن سعد صدایش را میشنیدند، آنان را به مسیر عدل و انصاف دعوت کرد؛ پس از حمد خدا، نخست خود را معرفی کرد که فرزند دختر پیامبر(ص) و علی(ع)، وصی و پسرعموی پیامبر، است و حمزه سیدالشهداء و جعفر طیار عموهای ایشان بودهاند. امام حسین(ع) سپس به حدیثی از پیامبر(ص) اشاره کرد که میفرماید: «حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشتند»، و اصحاب زنده پیامبر(ص) ـ جابر بن عبدالله انصاری و ابوسعید خُدری و سهل بن سعد ساعدی و زید بن ارقم و انس بن مالک ـ را گواه گرفت. آن حضرت در ضمن خطابه، رو به فرماندهان سپاه کوفه شَبَث بن رِبْعی، حجار بن ابجر، قیس بن اشعث بن قیس، یزید بن حارث، نامهنگاریهای ایشان را با همان عبارات، به یاد آنان آورد که البته همگی انکار کردند و سخن از تسلیمشدن امام حسین(ع) به میان آوردند. امام حسین(ع) پاسخ داد: «نه، به خدا سوگند که هرگز دست ذلت به سوی ایشان نمیبرم».[۱۷]
پس از سخنرانی امام، زهیر بن قین به سخنرانی ایستاد و خطاب به مردم کوفه از فضایل امام حسین(ع) سخن گفت و به موعظه پرداخت.[۱۸]
در حین این سخنرانیها، شمر در میانه خطابه امام حسین(ع) فریاد زد از این سخنان چیزی نمیفهمد. او سخنان زهیر را هم با ناسزا پاسخ داد.[۱۹]
💠مخالفت امام با پیشگام شدن در آغاز جنگ💠
سپاه عمر بن سعد آماده نبرد میشد که امام حسین(ع) به یاران خود فرمان داد هیزمها و نِیهای پشت اردوگاه را آتش زدند. در این حین شمر بن ذی الجوشن به همراه گروهی از سواران خود به اطراف خیمههای امام حسین(ع) آمد و از پشت به خیمهها نزدیک شد؛ اما چون چشمشان به خندق و آتش شعلهور آن افتاد شمر به امام حسین(ع) ناسزا گفت.
مسلم بن عوسجه به شمر نزدیک بود و آمادگی خود را برای تیراندازی به شمر اعلام کرد؛ اما امام حسین(ع) مانع او شد و فرمود: «نمیخواهم آغازگر جنگ باشم».[۲۰]
۲.۸k
۲۹ تیر ۱۴۰۳
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.