تاریخ کوتاه ایران و جهان-417 (ویرایش 2)

تاریخ کوتاه ایران و جهان-417 (ویرایش 2)
________________________________
در سال 224 ز. {زادروزی}(میلادی) ، «اردشیر یکم ساسانی» ، پس از شکست دادن «اردوان پنجم اشکانی» ، به سرنام (به عنوان) شاهنشاه «ایران ساسانی» ، در دشت هرمزدگان تاجگذاری کرد (1). روی فلزپول های (سکه های) ساسانی ، با دب (خط) پهلوی ، نام شاهنشاه و فرنام (لقب) او نوشته می شده است (2) . گرچه خط پهلوی به کار رفته در فلزپول ها (سکه ها) تا هنگامهء (دورهء) خسرو انوشیروان از ۵۳۱ تا ۵۷۹ ز. {زادروزی}(میلادی) به خط پهلوی «جدا ازهم» (منفصل یا خط کتیبه‌ای) بوده است ، ولی پس از خسرو انوشیروان ، از دب (خط) پهلوی چسبیده (متصل) بهره گرفته می شده است (2) . اشکانیان در مدت چهار سده (قرن) فرمانروایی خودشان ، به کوبیدن (ضرب) فلزپول (سکهء) سیمین (نقره ای) بسنده کردند (اکتفا کردند) ، ولی (اما) «اردشیر یکم ساسانی» ، فلزپول های (سکه‌های) زرین را فرآوری (تولید) کرد تا از شیوهء هنگامهء (دورهء) سرافراز کنندهء «هخامنشیان» و فلزپول (سکهء) زرین آن را پیروی کرده باشد (2) . ساسانیان ، فلزپول های (سکه‌های) زرین (طلائی) را «دینار» و فلزپول های (سکه‌های) سیمین (نقره ای) را «درهم» می‌گفته اند (2) . در پشت فلزپول های (سکه‌های) ساسانی ، «آتش» که نماد «اهورا مزدا» است ، بنگاره (به تصویر) کشیده می شده‌ است ؛ و تا نیمهء هنگامهء (دورهء) ساسانی ، در دو سوی «آتش» ، نگارهء (تصویر) «شاه و شهبانو» ، یا «شاه و جانشین (ولیعهد)» ، و یا «شاه و میترا (یکی از ایزدان زرتشتی)» و یا «شاه و آناهیتا (دیگر ایزد زرتشتی)» دیده می‌شده است ؛ ولی (اما) از میانگان (اواسط) هنگامهء (دورهٔ) ساسانی ، در دو سوی «آتش» ، دو «موبد» بنگاره (به تصویر) کشیده می شده‌ است (2).

(1) https://en.wikipedia.org/wiki/Ardashir_I
(2) https://en.wikipedia.org/wiki/Sasanian_coinage

واژه نامه:
با واژهء دب (خط) ، واژه های دیگری همچون «دبستان» ، «دبیرستان» ، «دبیر» ، «دبیرخانه» ، «دبتر (دفتر)» ، «دبترخانه (دفترخانه)» ساخته شده است.