ذکر نام آناهیتا و میترا در کنار نام اهورامزدا بدون شک تا

ذکر نام آناهیتا و میترا در کنار نام اهورامزدا، بدون شک تازگی دارد، اما اینکه آیا این امر حاکی از تحول در آیین پارسیان بوده یا از تأثیر فرهنگ‌های دیگر در عقاید رایج پارسیان می باشد، چیزی است که یک مورخ نمی‌تواند به آسانی آن را تعیین کند. اینکه داریوش بزرگ از اهورامزدا همچون خدای بزرگ، نه خدای یگانه یاد می‌کند، نیز خود حاکی از آنست که وی اهمیت خدایان دیگر را نیز در جای خود نمی‌تواند نادیده بگیرد.

ارادت و ارتباط شخصی اردشیر نسبت به آناهیتا و میترا، مسئله‌ای است که باید به آن توجه کرد. اردشیر در معبد آناهیتا از سوء قصدی که کوروش کوچک به جانش کرد، نجات پیدا کرد و به همین علت نسبت به آناهیتا احساس قدردانی و سپاسگزاری داشته است. همچنین شکست کوروش جوان را در نتیجهٔ انتقام میترا که خدای عهد و پیمان بود می‌دانست، زیرا کوروش جوان، بعد از سوء قصد به برادرش، پیمان وفاداری نسبت به اردشیر را نقض کرده و به سوی او لشکر کشیده بود. اردشیر شکست و قتل کوروش را همچون حمایت میترا در حق خویش تلقی می‌کرد. با این سابقه‌ها طبیعی بود که در کتیبه‌های خویش دایم از آنها یاری و پناه بجوید. میترا و آناهیتا از قبل از آن زمان هم معبود پارسی‌ها به شمار می رفتند و ذکر این نام‌ها را نمی‌توان بدعت در دین و مذهب به شمار آورد[