میر نوروز بدون شک پس از بابا طاهر (و شاید هم قبل از او) م
میر نوروز بدون شک پس از بابا طاهر (و شاید هم قبل از او) مشهور ترین وبزرگترین شاعر لر زبانی است که اشعارش نه تنها در میان لرهای کوچک در لرستان بلکه با اندکی تغییر تک بیتی های او در موسیقی و زبان لرگپه(بختیاری ) نیز راه یافته است.
میر نوروز از سران طایفه میر و اعقاب شاهوردیخان بوده است. شاهوردیخان، دو قرن قبل از لطفعلیخان زند، در عهد سلطنت شاه طهماسب دوم مقارن هجوم افغانیها و ظهور نادرشاه افشار (حدود 300سال پیش) میزیسته و تاریخ تولدش آنگونه که خود میر نوشته، سال 1133هجری قمری است ( 294 سال قبل). زادگاه میر منطقه «جایدر» در «پلدختر» لرستان است. او بعد از سیر و سیاحتها در لرستان و خوزستان و شیراز، در دهلران چهره در نقاب خاک می کشد .
از اشعار میر نوروز چنين استنباط میشود که میر نوروز صدایی گیرا و رسا داشته و اهل کوهنوردی و شکار بوده است و نیز چهره ای جذاب داشته است .او به شیراز سفر می کند و در انجا ازدواج می کند اما پس از مدتی دچار ناراحتی معده شده و چون مداوای پزشکان موثر نمی شود، در آخرین لحظات بیاد می آورد که چند دانه بلوط از لرستان با خود آورده ، میر با کوبیدن بلوط ها و خوردن انها بلافاصله مداوا و لذا یاد دیار و وطن مادری خود می کند، زنش را طلاق میدهد و روانه لرستان می شود:
همونی بلی ، رنجه کی عسگری ساز بهتره دو شال و نال شهر شیراز
میر نوروز دل سپرده عشقی بنام «شیرین» میشود ولی خانواده معشوق بدلیل فقر میر نوروز بوی جواب منفی می دهند، اما دو دلداده باهم عهد می بندند تا بجز با هم به ازدواج با ديگری تن درندهند . خانواده شیرین به سوی دهلران می روند و میر نیز بعد از مدتی از جایدر پلدختر و چگنی به سوی محال بالاگریوه رهسپار می شود ،چون از طریق آبدانان نمی تواند به دهلران برسد، راه گرمسیر را پیش گرفته و از طریق حسینیه صالح آباد به دهلران می رسد و با گذشت چند سال بالاخره موافقت خانواده شیرین با ازدواج را جلب می کند و این دو بالاخره پس از سالها دوری بنا به عهد و قولی که با همدیگر گذاشته اند بهم می رسند. شیرین نسبت به شوهرش، میر نقشی بسیار مهم، وفادار و مهربانه را ایفا می کند بگونه ای که زوايه ديد زيبا و جذاب مير نوروز بر زن مرهون و مديون وفاداری و مهربانی شيرين می گردد. مجموعه اشعار باقی مانده از میر نوروز به سه دسته تقسیم شده اند:1-اشعار فارسی 2- اشعار لری 3- تک بیتی های لری
میرنوروز، شوریدهای دلسوخته:
میرنوروز از شاعرانی است که در عرصهی تکامل شعر لری تاثیر بهسزای داشتهاست. شعر این سراینده توانا و نیز آهنگ معروف (میرنوروز) با تمایل و ذوق مردم آمیخته شده و همه او را دوست میدارند وبا علاقهی تام و تمام میخوانند و آهنگ دلنوازش را با دقت گوش میدهند:
دِینکم دِ گردنت چی سنگ دِ او رو
هر که هاستت رو بهاش ار کافری بو
معنی: (گناهم همچون سنگ کف رودخانه بر گردنت/کسی را که نسبت به تو علاقه دارد دوست بدار هر چند کافر باشد.)
میر نوروز با توجه به تاثیرو شایستگیاش در عرصهی گسترش علم و دانش بسیار مورد توجه فرهنگ دوستان این مرز و بوم قرار گرفت تا جاییکه در معرفی و شناخت زبان و ادبیات غنی لرستان به دنیای فرهنگ دوستان این مرز و بوم از هیچ کوششی فرو گذار نبوده و بر این باوریم که سروده های میر نوروز این شایستگی را دارند که در این امر مهم پیشگام شوند میرنوروز از جهات دیگر نیز بر سایر شعرای لر مقدم میباشد که مهمترین آن وجود سه گونه شعر (پارسی، ملمع و لری) میباشد که امید داریم خوانندگان و کسانی که در حوزهی ادبیات عامیانه لرستان پیشقدم هستند، به این سبک ادبیات آشنا شوند تا کم کم از پارسی به ترکیبی از لری و پارسی روی آوردند که برای مطالعه و استفاده از اشعار بسیار نغز و شیوای لکی که اساس ادبیات اصیل لرستان را تشکیل میدهد، آماده سازیم.
در مورد میرنوروز آنچه لازم است بدانیم از اشعارش استنباط میشود؛ او مدتها مشغول فرا گرفتن علوم دینی، فلسفی و قسمت مهمی از معلومات متداوله عربی و پارسی بوده و در این امر به نوعی پیش رفته بود که اکنون درک مفاهیم اشعار توحیدی و گفتاری (معراجیه) ایشان بدون مراجه و استعانت از قرآن مجید و تفاسیر و کتب فلسفه امکان پذیر نمیباشد و آن قسمت از اشعاری که سروده چنان پر مغز و عمیقاند که از پیروان سبک خراسانی نظایر آن را شاید فقط در آثار ناصرخسرو و خاقانی بتوان یافت. از نظر بیان مفاهیم عشقی، صحنهآرایی و طنز و کنایه اشعار میرنوروز از شیوهی سهل و ممتنع نظامی نیز متاثر بوده است.این سرایندهی ارجمند لرستانی با سه شیوه (خراسانی، عراقی و هندی) آشنایی کامل داشته و سخن گفتهاست.
میر جدا از مذهب و تعصب و تعبد که تا سر حد کمال رفته شخصیت دیگری نیز داشته که مشحون از احساسات سرکش یک موجود لاابالی عاشق پیشه با ه
میر نوروز از سران طایفه میر و اعقاب شاهوردیخان بوده است. شاهوردیخان، دو قرن قبل از لطفعلیخان زند، در عهد سلطنت شاه طهماسب دوم مقارن هجوم افغانیها و ظهور نادرشاه افشار (حدود 300سال پیش) میزیسته و تاریخ تولدش آنگونه که خود میر نوشته، سال 1133هجری قمری است ( 294 سال قبل). زادگاه میر منطقه «جایدر» در «پلدختر» لرستان است. او بعد از سیر و سیاحتها در لرستان و خوزستان و شیراز، در دهلران چهره در نقاب خاک می کشد .
از اشعار میر نوروز چنين استنباط میشود که میر نوروز صدایی گیرا و رسا داشته و اهل کوهنوردی و شکار بوده است و نیز چهره ای جذاب داشته است .او به شیراز سفر می کند و در انجا ازدواج می کند اما پس از مدتی دچار ناراحتی معده شده و چون مداوای پزشکان موثر نمی شود، در آخرین لحظات بیاد می آورد که چند دانه بلوط از لرستان با خود آورده ، میر با کوبیدن بلوط ها و خوردن انها بلافاصله مداوا و لذا یاد دیار و وطن مادری خود می کند، زنش را طلاق میدهد و روانه لرستان می شود:
همونی بلی ، رنجه کی عسگری ساز بهتره دو شال و نال شهر شیراز
میر نوروز دل سپرده عشقی بنام «شیرین» میشود ولی خانواده معشوق بدلیل فقر میر نوروز بوی جواب منفی می دهند، اما دو دلداده باهم عهد می بندند تا بجز با هم به ازدواج با ديگری تن درندهند . خانواده شیرین به سوی دهلران می روند و میر نیز بعد از مدتی از جایدر پلدختر و چگنی به سوی محال بالاگریوه رهسپار می شود ،چون از طریق آبدانان نمی تواند به دهلران برسد، راه گرمسیر را پیش گرفته و از طریق حسینیه صالح آباد به دهلران می رسد و با گذشت چند سال بالاخره موافقت خانواده شیرین با ازدواج را جلب می کند و این دو بالاخره پس از سالها دوری بنا به عهد و قولی که با همدیگر گذاشته اند بهم می رسند. شیرین نسبت به شوهرش، میر نقشی بسیار مهم، وفادار و مهربانه را ایفا می کند بگونه ای که زوايه ديد زيبا و جذاب مير نوروز بر زن مرهون و مديون وفاداری و مهربانی شيرين می گردد. مجموعه اشعار باقی مانده از میر نوروز به سه دسته تقسیم شده اند:1-اشعار فارسی 2- اشعار لری 3- تک بیتی های لری
میرنوروز، شوریدهای دلسوخته:
میرنوروز از شاعرانی است که در عرصهی تکامل شعر لری تاثیر بهسزای داشتهاست. شعر این سراینده توانا و نیز آهنگ معروف (میرنوروز) با تمایل و ذوق مردم آمیخته شده و همه او را دوست میدارند وبا علاقهی تام و تمام میخوانند و آهنگ دلنوازش را با دقت گوش میدهند:
دِینکم دِ گردنت چی سنگ دِ او رو
هر که هاستت رو بهاش ار کافری بو
معنی: (گناهم همچون سنگ کف رودخانه بر گردنت/کسی را که نسبت به تو علاقه دارد دوست بدار هر چند کافر باشد.)
میر نوروز با توجه به تاثیرو شایستگیاش در عرصهی گسترش علم و دانش بسیار مورد توجه فرهنگ دوستان این مرز و بوم قرار گرفت تا جاییکه در معرفی و شناخت زبان و ادبیات غنی لرستان به دنیای فرهنگ دوستان این مرز و بوم از هیچ کوششی فرو گذار نبوده و بر این باوریم که سروده های میر نوروز این شایستگی را دارند که در این امر مهم پیشگام شوند میرنوروز از جهات دیگر نیز بر سایر شعرای لر مقدم میباشد که مهمترین آن وجود سه گونه شعر (پارسی، ملمع و لری) میباشد که امید داریم خوانندگان و کسانی که در حوزهی ادبیات عامیانه لرستان پیشقدم هستند، به این سبک ادبیات آشنا شوند تا کم کم از پارسی به ترکیبی از لری و پارسی روی آوردند که برای مطالعه و استفاده از اشعار بسیار نغز و شیوای لکی که اساس ادبیات اصیل لرستان را تشکیل میدهد، آماده سازیم.
در مورد میرنوروز آنچه لازم است بدانیم از اشعارش استنباط میشود؛ او مدتها مشغول فرا گرفتن علوم دینی، فلسفی و قسمت مهمی از معلومات متداوله عربی و پارسی بوده و در این امر به نوعی پیش رفته بود که اکنون درک مفاهیم اشعار توحیدی و گفتاری (معراجیه) ایشان بدون مراجه و استعانت از قرآن مجید و تفاسیر و کتب فلسفه امکان پذیر نمیباشد و آن قسمت از اشعاری که سروده چنان پر مغز و عمیقاند که از پیروان سبک خراسانی نظایر آن را شاید فقط در آثار ناصرخسرو و خاقانی بتوان یافت. از نظر بیان مفاهیم عشقی، صحنهآرایی و طنز و کنایه اشعار میرنوروز از شیوهی سهل و ممتنع نظامی نیز متاثر بوده است.این سرایندهی ارجمند لرستانی با سه شیوه (خراسانی، عراقی و هندی) آشنایی کامل داشته و سخن گفتهاست.
میر جدا از مذهب و تعصب و تعبد که تا سر حد کمال رفته شخصیت دیگری نیز داشته که مشحون از احساسات سرکش یک موجود لاابالی عاشق پیشه با ه
۳۰.۱k
۲۹ آبان ۱۳۹۲
دیدگاه ها (۱)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.