بدگمانی یا ساده لوحی ؟
بدگمانی یا ساده لوحی ؟
****
در فرمایش ویژه ای از امام علی علیه السلام در مورد نوع نگاه به افراد دو دیدگاه ارائه شده است :« إذا استَولَی الصَّلاحُ علی الزَّمانِ وأهلِهِ ثُمّ أساءَ رَجُلٌ الظَّنَّ برَجُلٍ لَم تَظهَرْ مِنهُ حَوبَةٌ فقد ظَلَمَ، وإذا استَولی الفَسادُ علی الزَّمانِ وأهلِهِ فَأحسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ برجُلٍ فَقَد غَرَّر» یعنی هر گاه درستی و پاکی بر روزگار و مردمش حکمفرما شد، اگر کسی به دیگری بیآن که گناهی از او آشکار شود گمان بد برد ظلم کرده است و هرگاه فساد و ناراستی بر روزگار و مردم آن چیره شد، اگر کسی به دیگری گمان نیک برد و خوشبین باشد، فریب خورده است.
طبق بیان حضرت دو حالت برای سلامتی جامعه متصور است یا جامعه به واسطه صالح بودن اکثر افراد آن سالم است یا اینکه به واسطه غلبه دروغ و خیانت و گناهان دیگر جامعه مریض شده . حضرت برای سالم ماندن از گناه سو ظن از یک طرف و همینطور حفظ منافع از طرف دیگر توصیه میکنند به اوضاع و احوال جامعه نگاه کن . اگر شرایط اجتماع سالم است نباید به کسی سو ظن پیدا کنی مگر اینکه از او گناهی آشکار شده باشد و داشتن سو ظن در این جامعه گناه است . اما اگر اکثر افراد جامعه غیر قابل اعتماد شده اند و حس خوبی به زمانه نداری اینجا سو ظن جایز بلکه واجب است زیرا اگر خوش گمانی به خرج دهی در واقع ساده لوحی نشان داده ای و همین مسئله موجب ضرر میشود لذا برای حفظ زندگی در این محیط آلوده باید با عینک بدگمانی نگاه کنی و تا خوبی و صالح بودن کسی برایت محرز نشده به کسی اعتماد و اطمینان بی جا نداشته باشی .
ـــــــــــ
۱ :نهج البلاغة: الحکمة 114
****
در فرمایش ویژه ای از امام علی علیه السلام در مورد نوع نگاه به افراد دو دیدگاه ارائه شده است :« إذا استَولَی الصَّلاحُ علی الزَّمانِ وأهلِهِ ثُمّ أساءَ رَجُلٌ الظَّنَّ برَجُلٍ لَم تَظهَرْ مِنهُ حَوبَةٌ فقد ظَلَمَ، وإذا استَولی الفَسادُ علی الزَّمانِ وأهلِهِ فَأحسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ برجُلٍ فَقَد غَرَّر» یعنی هر گاه درستی و پاکی بر روزگار و مردمش حکمفرما شد، اگر کسی به دیگری بیآن که گناهی از او آشکار شود گمان بد برد ظلم کرده است و هرگاه فساد و ناراستی بر روزگار و مردم آن چیره شد، اگر کسی به دیگری گمان نیک برد و خوشبین باشد، فریب خورده است.
طبق بیان حضرت دو حالت برای سلامتی جامعه متصور است یا جامعه به واسطه صالح بودن اکثر افراد آن سالم است یا اینکه به واسطه غلبه دروغ و خیانت و گناهان دیگر جامعه مریض شده . حضرت برای سالم ماندن از گناه سو ظن از یک طرف و همینطور حفظ منافع از طرف دیگر توصیه میکنند به اوضاع و احوال جامعه نگاه کن . اگر شرایط اجتماع سالم است نباید به کسی سو ظن پیدا کنی مگر اینکه از او گناهی آشکار شده باشد و داشتن سو ظن در این جامعه گناه است . اما اگر اکثر افراد جامعه غیر قابل اعتماد شده اند و حس خوبی به زمانه نداری اینجا سو ظن جایز بلکه واجب است زیرا اگر خوش گمانی به خرج دهی در واقع ساده لوحی نشان داده ای و همین مسئله موجب ضرر میشود لذا برای حفظ زندگی در این محیط آلوده باید با عینک بدگمانی نگاه کنی و تا خوبی و صالح بودن کسی برایت محرز نشده به کسی اعتماد و اطمینان بی جا نداشته باشی .
ـــــــــــ
۱ :نهج البلاغة: الحکمة 114
۱.۱k
۱۲ مرداد ۱۳۹۶
دیدگاه ها (۱)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.