چهار شنبه سوری
#چهار شنبه #سوری #
آیینهای چهارشنبهسوری در گفتگوی شاهین سپنتا با مریم رئیس دانا (شهرزاد نیوز) ٢٢ اسفند ماه ١٣٨٨
🔴 شهرزادنیوز: به چه دلیل چهارشنبهسوری را شب قبل از چهارشنبهی آخر سال، یعنی سهشنبه شب، میگیرند؟
👈 جشن چهارشنبهسوری پیشینهای کهن و چند هزارساله دارد. بنمایههای چهارشنبهسوری به آخرین گاهانبارِ سال، جشن «همس پت میدیم گاه»، بازمیگردد. نیاکان ما این جشن را پس از اسلام هم در نواحی مختلف ایران ِبزرگ با نام جشن «سوری» در شب یکی از روزهای پایانی سال برگزار میکردند. به تدریج این جشن در شبِ آخرین چهارشنبه سال تثبیت شد و چهارشنبهسوری بهمعنی چهارشنبهی سرخ و آتشین نام گرفت. با این که در فرهنگ ایران همه روزهای هفته فرخنده هستند، ولی در این میان چهارشنبه جایگاهی ویژه دارد و از دیرباز گاه ِشادکامی و سور و سرور بوده است. در گذشته، این آتشافروزی در سپیدهدم انجام میشده، اما به تدریج و امروزه، هنگام آن به شب آخرین چهارشنبه سال کشیده شده و مردم با شادمانی و برافراشتن آتش به پیشواز این روز فرخنده میروند.
🔴 آیا ممکن است این سور اقتباسی باشد از آتش افروزی زرتشتیان ایران باستان در شب آخر سال؟ ظاهرا زرتشتیان شب آخر سال چراغی بر بالای بام میگذاشته و سحرگاه به روی بام میرفتهاند و آتش افروزی با نوای اوستا درهم میآمیخته است.
👈 بله همانطور که گفته شد بنمایههای جشن چهارشنبهسوری به جشن آخرین گاهانبار سال یا «گاهانبار پنجه» بازمیگردد که در پنج روز پایانی سال برگزار میشده است. ایرانیان باستان، در آخرین روزِ گاهانبار پنجه، مقداری هیزم بر فراز بام خانه که بلندترین جای خانه بوده است، گرد میآوردند و در سپیدهدم روز بعد روی بام خانه آتش روشن میکردند و طی آیینی، فَروَهَر نیاکان درگذشته را به پیشواز می رفتند، زیرا به باورشان در چنین روزهایی فروهر آنان برای همراهی در جشن بازمیگشتهاند. روشنکردنِ آتش بر پشتبام خانهها یا تپههای مشرف بر شهر یا روستا اگرچه در برخی از مناطق شرقی و غربی و مرکزی کشور و برخی شهرستانها و روستاها هنوز پابرجاست، اما در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور فراموش شده؛ البته این امر با توجه به امکانات محدود مناطق مسکونی شهری طبیعی به نظر میرسد.
آیینهای چهارشنبهسوری در گفتگوی شاهین سپنتا با مریم رئیس دانا (شهرزاد نیوز) ٢٢ اسفند ماه ١٣٨٨
🔴 شهرزادنیوز: به چه دلیل چهارشنبهسوری را شب قبل از چهارشنبهی آخر سال، یعنی سهشنبه شب، میگیرند؟
👈 جشن چهارشنبهسوری پیشینهای کهن و چند هزارساله دارد. بنمایههای چهارشنبهسوری به آخرین گاهانبارِ سال، جشن «همس پت میدیم گاه»، بازمیگردد. نیاکان ما این جشن را پس از اسلام هم در نواحی مختلف ایران ِبزرگ با نام جشن «سوری» در شب یکی از روزهای پایانی سال برگزار میکردند. به تدریج این جشن در شبِ آخرین چهارشنبه سال تثبیت شد و چهارشنبهسوری بهمعنی چهارشنبهی سرخ و آتشین نام گرفت. با این که در فرهنگ ایران همه روزهای هفته فرخنده هستند، ولی در این میان چهارشنبه جایگاهی ویژه دارد و از دیرباز گاه ِشادکامی و سور و سرور بوده است. در گذشته، این آتشافروزی در سپیدهدم انجام میشده، اما به تدریج و امروزه، هنگام آن به شب آخرین چهارشنبه سال کشیده شده و مردم با شادمانی و برافراشتن آتش به پیشواز این روز فرخنده میروند.
🔴 آیا ممکن است این سور اقتباسی باشد از آتش افروزی زرتشتیان ایران باستان در شب آخر سال؟ ظاهرا زرتشتیان شب آخر سال چراغی بر بالای بام میگذاشته و سحرگاه به روی بام میرفتهاند و آتش افروزی با نوای اوستا درهم میآمیخته است.
👈 بله همانطور که گفته شد بنمایههای جشن چهارشنبهسوری به جشن آخرین گاهانبار سال یا «گاهانبار پنجه» بازمیگردد که در پنج روز پایانی سال برگزار میشده است. ایرانیان باستان، در آخرین روزِ گاهانبار پنجه، مقداری هیزم بر فراز بام خانه که بلندترین جای خانه بوده است، گرد میآوردند و در سپیدهدم روز بعد روی بام خانه آتش روشن میکردند و طی آیینی، فَروَهَر نیاکان درگذشته را به پیشواز می رفتند، زیرا به باورشان در چنین روزهایی فروهر آنان برای همراهی در جشن بازمیگشتهاند. روشنکردنِ آتش بر پشتبام خانهها یا تپههای مشرف بر شهر یا روستا اگرچه در برخی از مناطق شرقی و غربی و مرکزی کشور و برخی شهرستانها و روستاها هنوز پابرجاست، اما در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور فراموش شده؛ البته این امر با توجه به امکانات محدود مناطق مسکونی شهری طبیعی به نظر میرسد.
- ۱۲.۷k
- ۲۷ اسفند ۱۳۹۸
دیدگاه ها (۱)
در حال بارگزاری
خطا در دریافت مطلب های مرتبط