بخون در خراسان اواخشتریجنوبی پیش از یلدا چند گوس

#بخون‌🌹 در خراسان اَواخشتَری(جنوبی) پیش از یلدا چند گوسپند را برای خوراک زمستان پروار می‌کردند. یکی از این گوسپندان ویژه‌ی خوراک یلدا بود. گوشت آن را ریزریز کرده و در دیگی سرخ می‌کردند. سپس نان‌های بومی خود را در روغن داغ دیگ گوشت چرب می‌کردند تا نان خوشمزه شود و آن را با گوشت سرخ شده می‌خوردند. آیین "کف زدن" در این استان بسیار شناخته شده است. ریشه‌ی گیاه چوبک را در آب خیسانده و سپس در تغار سفالی می‌ریزند. جوانان در جایی سرد آن را هم می‌زنند تا کف کند. کف آماده شده با شیره و شکر آمیخته شده و پس از آراسته شدن با گردو و پسته، از مهمانان پذیرایی می‌شود. همچنین اندکی از کف را به سر یکدیگر می‌مالند و شادی می‌کنند.
❤ ️ در روستاهای استان البرز نیز همچون لرستان شالی را برای گرفتن آجیل و شیرینی به خانه‌ها آویزان می‌کردند. این آیین در شب چله برای خواستگاران بیشتر انجام می‌شد. اگر در کیسه خواستگار توت و شیرینی می‌گذاشتند، پاسخ دختر آری بود و اگر چیزی در کیسه نمی‌گذاشتند، پاسخ نه بود. این آیین گاه برای یاری به خانواده‌های تنگدست نیز انجام می‌شد.

🌹 مردم استان کاسپین(قزوین) در شب یلدا با باغلوا(باقلوا)، شیرینی پادرازی، نان چایی، دیماج، قورمه‌سبزی و قیمه‌نثار از خود پذیرایی می‌کردند. به آیین پیشکش بردن برای نواَروس در این استان "کرسی‌سری" می‌گفتند. آنان می‌گفتند اگر ننه سرما در این شب بگرید، باران می‌بارد، اگر پنبه‌های دَواج(لحاف) او بیرون بریزد، برف می‌بارد و اگر گردنبندش پاره شود، تگرگ می‌آید.

❤ ️ در آیین‌های کهن سیستان و بلوچستان نشانی از انار و آجیل نبود. در این سرزمین، زنان خوراکی‌های بومی فراوانی آماده می‌کردند و از بهترین آرد گندم زمین‌های کشاورزی خود شیرینی "چنگالی" می‌پختند و خوان یلدا نیز دستبافته‌ی زیبای خودشان بود. خوراکی‌های گندم بریان، چولی، شیرنَک، کماچ، قلیفی، تجگی، طیفی، دوشاب، خرمالندو و پودر ستو(آمیخته از گَرد جوی آبدار و بوداده با شکر و نبات) ویژه این آیین در سیستان و بلوچستان بودند. شاهنامه‌خوانی در دیار رستم هرگز فراموش نمی‌شود. آنان خود را فرزندان رستم می‌دانند و گاه بزرگان شاهنامه می‌خوانند و پسران نمایش رستم و سهراب را بازی می‌کنند.