تاریخچهء بسیار کوتاه پیدایش و گسترش دانشگرائی (سکولاریسم)

تاریخچهء بسیار کوتاه پیدایش و گسترش دانشگرائی (سکولاریسم)
_____________________________________________________________________
از سال 1600 زادروزی (میلادی) که «دانش نوین» پدیدار گشت ، و پیشرفتی پرشتاب خود را آغاز نمود ؛ مردم اروپا به دانش بسیار روی آوردند ، و از اندیشه های انگارگرایانه (ایده آلیستی) دوری گزیدند . در پیرامون سال 1708 ، آنتونی کالینز (1729-1678) (1) ، که از پیروان و دوستداران جان لاک (1704-1632) (2) بود ، برای این رویکرد مردم به سوی دانش و دوری گزیدن آنها از باورهای انگارگرایانه (ایده آلیستی) ، نام «آزاداندیشی» (3) را پدید آورد . کالینز که گروهی بنام «آزاداندیشان» را پدید آورده بود ، و نسکه ای (مجله‌ای) بنام «آزاداندیش» را نیز چاپ و پخش (منتشر) می‌ کرد ؛ این واژه را برای نامیدن برپدان (مخالفان) باورهای انگارگرایانه (ایده آلیستی) بکار می گرفت . وی در فرجامندترین (مهمترین) نوشتارش (کتابش) با سرنام (عنوان) «گفتاری در آزاداندیشی» که در سال 1713 چاپ و پخش شد ، چرائی های (دلایل) روی آوردنش به «آزاداندیشی» را بدست داد (ارائه نمود) .

در فرانسه ، پس از اینکه واژهء «آزاداندیشی» برای نخستین بار در سال 1756 در نوشتاره ای (مقاله‌ای) با نام «آزاداندیش» ، از دنیس دیدرو (4) ، ژان لروند دالامبر ، و ولتر (5) بکار گرفته شد ؛ «آزاداندیشی» آنچنان در اروپا فراگیر شد که حتی در شهرهای دوردست اروپا نیز آزاداندیشان نامداری (مشهوری) پدید آمدند.

در سال 1851 ، جورج جاکوب هالیوک (1906-1817) (6) ، واژهء «سکولاریسم» (دانشگرائی) را جانشین واژهء «آزاداندیشی» نمود .

پژوهشپایه ها (منابع تحقیق):
(1)
https://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_Collins

(2)
جان لاک ، یک خردشناس (فیلسوف) آروینگرا (تجربه گرا) بود.
https://en.wikipedia.org/wiki/John_Locke

(3)
https://en.wikipedia.org/wiki/Freethought

(4)
https://en.wikipedia.org/wiki/Denis_Diderot

(5)
https://en.wikipedia.org/wiki/Voltaire

(6)
https://en.wikipedia.org/wiki/George_Holyoake


واژه نامه:
نسکه (زبر "ن" ، زیر "ک") : مجله
برپد (زبر "ب" و "پ") : 1- علیه 2- مخالف
برپدان (زبر "ب" و "پ") : مخالفان
برپدی (زبر "ب" و "پ") : مخالفت
فرجامند (زبر "ف" و "م") : مهم