بدانیم...

#بدانیم...



ریشه_شناسی واژه داماد .
..
. 🔸 داماد ، یکی از واژگان کهن و زیبای زبان های ایرانیک است که حتی به سایر زبان های منطقه همچون ترکی هم نفوذ کرده است. امروزه در گویش های ایرانی ، این واژه باستاتی با خوانش های گوناگون بکار میرود.

. 🔸 واژه داماد در فارسی ، برگرفته از پهلوی ساسانی dāmāt میباشد ( دامادی dāmātih ) که در زبان ایرانی و باستانی سغذی ( در شرق فلات ایران ) به صورت zāmătē آمده است و zāmatyā در این زبان به معنای عروسی و دامادی است. در پارسی میانه مانوی ، به صورت dāmād و در پارتی مانوی zāmād آمده است. و در پارسی باستان dāmātar میباشد. همچنین در اوستایی zāmā-tar به معنای داماد میباشد که z آن در پارسی میانه به d ( همانند زانستن به دانستن ) دگرگون شده و r آن حذف شده است. معمولا در زبان ایرانی شرقی با z و در زبان ایرانی غربی با d تلفظ میشود.
. 🔸 این واژه در شکل کهن در « ایرانی باستان » خود از دو بخش : زاما + تر ، ساخته شده است که : 🔸 در زبان اوستایی زاما به معنای یک نوع نسبت خانوادگی از طرف دختر است. zāmā از ریشه هندواروپایی geme , eme به معنای ازدواج کردن آمده است که از این ریشه هندواروپایی ، در سانسکرت jāmā به معنای دختر و jāmātar به معنای داماد و jārah به معنای خاستگاری ، ساخته شده است. و در یونانی باستان gamos و gambrós به معنای زناشویی و ازدواج و امروزه در زبان انگلیسی polygamy به معنای چندهمسری هم از همین ریشه است. همچنین در آلبانیایی dhëndërr به معنای داماد از این ریشه آمده است.

. 🔸 و پسوند « تر » در زبان های هندواروپایی یک پسوند خانوادگی است که آن را در واژگان برادر ، مادر ، پدر و دختر و ... میتوان دید. در هندواروپایی ؛ mā-ter یعنی خوراک هنده خانواده یا همان دایه ، pa-ter یعنی محافظت کننده خانواده ( همریشه با پاس ، پاسبانی ، پاییدن ) ، dhugh-ter یعنی شیردوشنده خانواده ( همریشه با دوغ ) ، bhra-ter یعنی باربرنده خانواده ( همریشه با بار ) ، geme-ter یعنی ازدواج کننده از خانواده . 🔸 هرچند که در زبان ترکی برای داماد معادل وجود دارد ، اما امروزه در ترکیه بیشتر از واژه پارسی داماد با تلفظ damat استفاده میکنند و خود منابع ترک ، همچون سایت زیر ، آن را پارسی - ایرانی میدانند :
www.etimolojiturkce.com/kelime/damat .