بسم الله الرحمن الرحیم

(بسم الله الرحمن الرحیم)

در دولت امام مهدی (علیه السلام) آیا حاکمیت اسلام، بر تمام پهنه‌ی زمین است به گونه‌ای که همه‌ی جوامع بشری در مناطق مختلف جغرافیایی در زیر لوای دین توحیدی پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) درخواهند آمد یا این‌که گستره‌ی آن، در محدوده‌ای خاص و بخشی از جهان می‌باشد؟ در پاسخ به این پرسش، مراجعه به تفسیر آیه‌ی 33 سوره‌ی توبه و بررسی روایات و اقوالی که در این باره آمده راه‌گشاست.
«هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ‌» (12)؛
او کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین درست فرستاد تا آن را بر هرچه دین است پیروز گرداند، هرچند مشرکان خوش نداشته باشند.
درباره‌ی تفسیر و تأویل این آیه‌ی شریف و این که مراد از غلبه چه نوعی از آن است؟ آیا غلبه‌ی با استدلال و برهان منظور است یا پیروزی ظاهری و یا نوع دیگری که شامل هر دو بشود؟ میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد؛ ولی تفسیری که روایات زیادی هم آن را تأیید می‌کند، این آیه را بر دوره‌ی ظهور امام مهدی (علیه السلام) منطبق دانسته است.
فخرالدین رازی در مورد این آیه، پنج تفسیر را یادآور شده که دومین تفسیر از آنها همین مفهوم را بیان داشته است. وی از ابوهریره نقل کرده که این آیه، وعده‌ای الهی است بر این که خدای متعال، اسلام را بر همه‌ی آیین‌ها پیروز خواهد کرد و این اتفاق، به هنگام نزول عیسی (علیه السلام) تحقق می‌یابد، و سُدّی نیز گفته است: چنین پیروزی، در عصر ظهور امام مهدی (علیه السلام) خواهد بود. (2)
قرطبی نیز در تفسیرش همین را ذکر کرده است. (3)
امین‌الاسلام طبرسی نیز همین قول را نقل کرده و در ادامه، برای تأیید آن، روایتی این چنین از رسول خدا (صل الله علیه و آله و سلم) آورده است:
بر روی زمین هیچ خانه‌ی سنگی و گلی و نیز هیچ خیمه کرکی یافت نخواهد شد جز این که خداوند، اسلام را در آن خانه وارد می‌کند. (4)
در تفسیر این آیه، عیاشی از امام صادق (علیه السلام) چنین نقل کرده است:
إذا خَرجَ القائمُ لم یَبقَ مشرکٌ بالله العظیم، و لا کافرٌ إلّا کره خروجَه (5)؛
به هنگام خروج قائم (علیه السلام) هیچ کافر و مشرکی یافت نمی‌شود جز این که از آمدن او ناخرسند می‌باشد.
روشن است این ناخرسندی، بیشتر برای آن است که آمدن امام مهدی (علیه السلام) را پایان‌بخش عقاید شرک‌آلود خود می‌دانند، وگرنه چندان دلیل منطقی برای این نارضایتی نمی‌توان یافت.


ّقندوزی نیز در تفسیر آیه‌ی یاد شده از امام صادق (علیه السلام) روایت می‌کند:
و اللهِ! ما یجی تأویلُها حتی یَخرجَ المهدیُّ (6)؛
به خدا قسم، تا زمان خروج مهدی (علیه السلام)، تأویل این آیه فرا نمی‌رسد.
افزون بر آن‌چه در تفسیر آیه‌ی 33 سوره‌ی توبه ذکر شد، شمار زیادی از حدیث‌های اسلامی بر فراگیری حکومت امام مهدی (علیه السلام) تأکید ورزیده‌اند؛ در این باره حدیث معروفی در برخی از کتاب‌های اهل سنت از رسول خدا (صل الله علیه و آله و سلم) نقل شده است:
... لو لم یَبقَ من الدنیا إلّا یومٌ واحدٌ لطَوَّل اللهُ ذلک الیومَ حتی یَخرُجَ فیه وَلدی المهدیُّ... فیَبلغُ سلطانُه المشرقَ و المغرب (11)؛
... اگر بیش از یک روز از عمر دنیا باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را به اندازه‌ای طولانی می‌کند تا فرزندم مهدی (علیه السلام) در آن ظهور کند... و فرمان‌روایی‌اش شرق و غرب عالم را دربرگیرد.
در حدیث دیگر چنین آمده است:
عن حذیفة الیمان، عن النّبی (صل الله علیه و آله و سلم) قال: ... یُبایِع له النّاسُ بینَ الرّکنِ و المقامِ، یَرُدّ اللهُ به الدّینَ، و یَفتحُ له فتوحاً، فلا یَبقی علی وجهِ الأرضِ إلّا من یقول: لا إله إلّا الله (8)؛ مردم در میان رکن و مقام با امام مهدی (علیه السلام) بیعت می‌کنند و خداوند به واسطه‌ی او، دین را (به جایگاه خودش)‌ برمی گرداند و پیروزی‌هایی برای او به وجود می‌آورد تا بدان جا که هیچ کس بر زمین نماند جز آن‌که بگوید: لا اله الّا الله.
مقدسی شافعی از رسول خدا (صل الله علیه و آله و سلم) نقل کرده است:
لن تَذهَب الدنیا حتّی یملکَ الدنیا رجلٌ من أهلِ بیتی... (9)؛
دنیا به پایان نخواهد آمد مگر این که یکی از اهل بیت من بر دنیا حاکمیت پیدا کند... .
و نیز در حدیثی مشابه حدیث بالا از آن حضرت چنین روایت شده است:
لا تَقومُ الساعةُ حتّی یَلی الأرضَ رجلٌ من أهلِ بیتی اسمُه کاسمی (10)؛
رستاخیز برپا نخواهد شد تا این که یکی از فرزندان من بر زمین حاکمیت یابد.
ابوهریره از رسول خدا (صل الله علیه و آله و سلم) این چنین نقل می‌کند:
إنّ روحَ اللهِ عیسی ابنُ مریَم نازلٌ فیکم... فیَدقُّ الصلیبَ... و یَدعو الناسَ إلی الإسلامِ... و تَقع الأمنة علی أهل الأرضِ..عیسی بن مریم به میان شما خواهد آمد و صلیب را می شکند... مردم را