دست به یقه

دست به یقه
********
از رفتارهایی که نیاز طبیعی انسانها برای ادامه حیات است گفتگو و همصحبتی است . بحث و اظهار نظر بین افراد برای حل مشکلات و رسیدن به حقیقت از ودیعه هایی است که خداوند متعال در فطرت انسانها قرار داده است . زیرا همانگونه که انسانها در رفتار استعدادهای متفاوتی دارند در نوع نگاه و نگرش به عالم نیز متفاوت نگاه میکنند ، به همین دلیل هرکدام زوایای خاصی از یک حقیقت را میبینند و با گفتگو و بحث این نقاط را برای همدیگر روشن میکنند . اما هر رفتار خوب را یک آفت و آسیب تهدید میکند زیرا رفتار خوب رفتاری که چارچوبها و حدود آن رعایت شود و مشکل ایجاد نکند و وقتی چارچوب ها شکسته شود اسیب ایجاد میکندلذا گفتگو و بحث که یک منبع مقوی برای شناخت است میتواند به عامل دشمنی و نفرت تبدیل شود .
آفت از آنجا شروع میشود که یک نفر بخواهد نظرش را به زور به دیگری بقبولاند . وقتی صدا بلند میشود و کلمات تند تند ادا میشوند ، دستها بیش از حالت طبیعی حرکت میکنند ، رنگ چهره برافروخته شده و حالتی به نام مشاجره و بگومگو یا جدال پیش آمده . شاید در واقع نظری حق و مطابق واقعیت داشته باشد ولی راه نادرستی را پیش گرفته زیرا پذیرش یک فکر و نظر از مسائل قلبی است و اجبار ظاهری نه تنها به قبول قلب کمک نمیکند بلکه منجر به لجبازی و نفرت قلب میشود .
در کلامی از امام صادق علیه السلام اثرات مخرب این عمل اینگونه بیان شده است : « از مشاجره کردن در دین بپرهیزید، که آن، دل را از یاد خداوند عزّوجلّ باز می‏دارد و موجب نفاق می‏شود و کینه به بار می‏ آورد».۱ حضرت سه دلیل عمده برای زشت بودن مشاجره بیان کرده اند : اول غفلت از یاد خداوند است زیرا انسان در احساسات شدید قرار میگیرد و از آرامش و طمأنینه ای که در آن خداوند را در یاد دارد خارج میشود . دوم نفاق می آورد زیرا نفس دچار حالت غضب میشود و حاضر است برای پیش برد نظرش به هر دلیل حق یا ناحقی تمسک کند یعنی بر یک نظر ناحق لباس حقیقت بپوشاند و این یعنی نفاق لذا به دورویی و نفاق عادت میکند . سوم کینه ایجاد میکند زیرا طرفین از حالت عادی خارج شده اند و ادب لازم در مقابل یکدیگر را رعایت نمیکنند و همچنین ممکن است برای اثبات ادعای خود دیگری را متهم به حماقت یا کم فهمی کنند لذا این کار ایجاد کینه می کند . اعاذنا الله و ایاکم
ــــــــــــ
۱ :الأمالی للصدوق: 503