مالکیت (عادت) – تناسخ و حلول

مالکیت (عادت) – تناسخ و حلول

بهترین و ساده ترین توضیح غریزه مالکیت در انسان همان عادت به اشیاء و آدمها و شرایط است از جمله عادت به خویشتن.

و اما عادت کردن یعنی چه؟ یعنی جابجائی و خلافت انسان و اشیاء . این بیان دیگری از وضعیتی است که عشق نامیده می شود در کاربرد وسیع کلمه.

و اما اشیاء چگونه بر انسان وارد شده و در وجودش اقامت می گزینند و نیز نفس انسان چگونه بر شی ای وارد می شود و در آن شی مقیم میگردد؟ از طریق حواس بدانگونه که شرحشان رفت.

این همان تناسخ و حلول است. و این است که گفته شده که انسان مالک، مملوک است. احساس مالکیت حاصل چنین واقعه ای است پس چه واقعه نابود کننده ای است. آیا واقعه ای هولناکتر از این برای وجود انسان در جهان ممکن است .

مالکیت بسیار هولناکتر از دزدی است بلکه نابودی است. انسانی که اتصال به ذات خود ندارد در جستجوی ذات خود در جهان به تسخیر جهان در می آید .

کل احکام دین و معرفت که امر به تقوا میکنند در جهت پیشگیری از این فاجعه است . تقوا به معنی ترس و پرهیز از خویشتن و جهان است: ترس از به دام جهان افتادن و بیگانه شدن از خویشتن و به تسخیر جهان در آمدن ! عادت کردن و عادی شدن امور زمینه چنین مهلکه ای است.

و اما عذاب آور ترین نوع این تناسخ و تسخیر و نابودی همانا عادت به سائر انسانها و احساس مالکیت بر آنهاست که در اعماق دل رخ میدهد و صورتی بظاهر لطیف و عاشقانه دارد. و این است که در عرصه دین و معرفت همسر و فرزندان دشمن آشکار ایمان محسوب میشوند.

فقط از این دیدگاه عظمت کار حضرت ابراهیم در طرد و ذبح خانمان خود، درک میشود و برتر از آن واقعه ذبح کربلاست که کل خاندان ذبح میشوند و این واقعه سفینه نجات روح انسان محسوب می گردد.

از کتاب مبانی خودشناسی عرفانی تألیف استاد علی اکبر خانجانی ص ۳۱