تاریخ فشردهء گیلان و مازندران از سال 640 تا 913 زادروزی (

تاریخ فشردهء گیلان و مازندران از سال 640 تا 913 زادروزی (میلادی) :::::::::::::::::
در پی دلاوری های مردم گیلان و مازندران ، دست عرب های مرزدر (متجاوز) "اموی" ، حتی برای یک روز هم نتوانست به این دو سرزمین برسد (1)؛ ولی "بنی عباسیان" سرانجام توانستند در سال 761 زادروزی (میلادی) بر گیلان که قلمروی پادشاهی "دابویگان" (2) بود ، چیره شوند . در آغاز سال 839 ، پادشاهی ایرانی "طاهریان" (3)، که فرمانبر "بنی عباسیان" بودند ، با همکاری پادشاهی ایرانی "باوندیان" ، توانستند بر پادشاهی ایرانی میهن پرست "کارنوندیان" (4) چیره شوند . آنها همچنین توانستند در پایان سال 839 ، بر دو پادشاهی ایرانی میهن پرست "پادوسپانیان" (5) و "گشنسپیان" (6) چیره شوند . گسترده گوئی مبارزه های "مازیار" ، ششمین و آخرین پادشاه شاهیخاندان "کارنوندیان" ، در یکی از فرسته های (پست های) پیشین ، بدست داده شده است . با اینچگونی (با اینحال) باید گفت که ، دست عرب های مرزدر (متجاوز) و همپیمانهایشان "طاهریان" و "باوندیان" ، حتی برای یک روز هم نتوانست به پهنه های کوهستانی "گیلان و مازندران" برسد ؛ و مردم دلیر این دو سرزمین ، در گروه هائی با نامهای گوناگون ، همچون "سرخ جامگان" (سرخ علمان) ، از دسترسی آنها به این پهنه های کوهستانی ، همواره جلوگیری می کردند .
در سال 864 زادروزی (میلادی) ، "عرب های زیدی مذهب" توانستند "گیلان و مازندران" را از چنگ "طاهریان" و "باوندیان" بیرون بیاورند و در آن ، فرمانروائی خود را برپا کنند ؛ تا اینکه در سال 900 ، "سامانیان" فرمانبر "بنی عباسیان" ، که جانشین "طاهریان" شده بودند ، سرانجام بر این دو سرزمین چیره شدند (7)، و تا سال 913 بر آن فرمان راندند .

::::::::: پادشاهان "دابویگان" (642-760) ::::::::::
1- گیلانشاه (642-655)
2- دابویه (655-711)
3- فرخان بزرگ (711-721)
4- دادمهر (721-734)
5- فرخان کوچک (734-740)
6- خورشید شاه (740-760)

::::::::: پادشاهان "پادوسپانیان" (642-839) ::::::::::
1- گیلانشاه (642-655) {1}
2- پادوسپان یکم (655-694)
3-خورزاد (694-723)
4- پادوسپان دوم (723-762)
5- شهریار یکم (762-791)
6- ونداد امید (791-839)

:::::::::: پادشاهان "کارنوندیان" (555-839) ::::::::::
1- کارن یکم (555-600)
2- انداز
3- سوخرا
4- ونداد هرمز (765-815)
5- کارن دوم (815-817)
6- مازیار (817-839)

:::::: پادشاهی گشنسپیان :::::::
در پهنهء کوهستانی سرزمین گیلان ، که "دیلم" نام دارد ، و در خاور سفیدرود جای دارد ، مردمی رزمنده می زیسته اند که به آنان "گشنسپیان" می گفته اند . از آغاز پدید آمدن ایران زمین ، "گشنسپیان" یا همان "دیلمیان" ، همواره پیشهء سپاهیگری را برای خود برمی گزیده اند . در همین رهمندی (رابطه) ، گفته شده که دیلمیان در سپاه های شاهنشاهی ساسانیان ، در جایگاه های گوناگون ، از سپهبد تا سرباز ساده ، بفراوانی یافت می شده اند (6). نخستین باری که از دیلمیان نام برده شده است ، در نوشتاری از پولیبیوس ، تاریخنویس سدهء دوم پیش از زادروز (میلاد) یونان بوده است ؛ سپس در "کارنامهء اردشیر بابکان" از دیلمیان نام برده شد .

پژوهشپایه ها (منابع) :
(1)
https://en.wikipedia.org/wiki/Umayyad_Caliphate
(2)
https://en.wikipedia.org/wiki/Dabuyid_dynasty
(3)
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86
(4)
https://en.wikipedia.org/wiki/Qarinvand_dynasty
(5)
https://en.wikipedia.org/wiki/Paduspanids
(6)
گشنسپیان :
https://en.wikipedia.org/wiki/Daylamites
(7)
https://en.wikipedia.org/wiki/Isma'il_ibn_Ahmad

گستردهگوئی های (توضیحات) بیشتر :
{1}
پس از درگذشت گیلانشاه ، قلمروی او دوپاره شد ، و هر پاره به یکی از پسرانش رسید ؛ پارهء باختری به "دابویه" ، و پارهء خاوری آن به "پادوسپان یکم" رسید .