باید بر خود سخت گرفت

باید بر خود سخت گرفت
***
برای #تربیت_نفس و رسیدن به #عنایات_ویژه_الهی باید سختی های بسیاری تحمل کرد ، چرا که طی این مسیر ساده و راحت نیست. در این که زحمت و سختی هایی که باید بر نفس تحمیل نمود تا فوائد آن بر انسان آشکار شود چیست ، چند امر متصور است .
اول این که باید دانست برای بهره برداری از نفس و تربیت آن باید خود اورا شناخت ، یعنی دانست که از چه ویژگی هایی برخوردار است ، تا بعد از آن بتوان اصلاحش نمود.
دوم این که باید نفس را اصلاح نمود و آن به رفع آفات و رذائل ، دفع و جلو گیری از آفات احتمالی و آلایش نفس با اتصاف به محاسن اخلاقی است
این دو فرایند مذکور اموری هستند که برای متعالی شدن انسان و بهره مند شدن از نفس باید صورت بگیرند ، وقتی این دو امر محقق شدند انسان به سرمایه ای عظیم که رأس تمامی فضائل است دست پیدا می کند ، در این هنگام نفس انسان مرکبی برای دریافت حقائق ماورائی و اطلاع از اسرار غیبی خواهد بود و در اصطلاح به او عارف خواهند گفت ، از همین رو امیر المومنین علیه السلام فرمود :
«الْعَارِفُ مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَأَعْتَقَهَا وَ نَزَّهَهَا عَنْ کُلِّ مَا یُبْعِدُهَا وَ یُوبِقُهَا» [1] امام علی علیه السلام : عارف ، کسی است که نفْس خویش را بشناسد و آن را آزاد سازد و از هر آنچه نفس را دور و هلاک می کند ، پاکیزه اش گرداند .

طبیعت نفس آدمی به عالم خاک تعلق دارد ، یعنی میل به عالم محسوسات و لذائذ دنیای فانی مطلوب نفس آدمی است ، این میل تا اندازه ای که حیات آدمی را اداره کند مطلوب و سرکوب آن مذموم است، اما مشکل وقتی پیش می آید که افراد بی خبر و غیر مطلع از حقیقت انسان که نمی دانند انسان چند صباحی در این دنیا مهمان سفره نعمت های خداست تا با بهره گیری عاقلانه و تنظیم شده از آنها خود را برای سفری در متن عوالم دیگر آماده کند ، این لذات نفسانی که وسیله تعالی او بودند را هدف خود پنداشته و همه سرمایه عمر خود را صرف آنها می کنند ، سرمایه عمری که باید برای کسب مقدمات تعالی معنوی و آماده شدن برای سفر آخرت صرف می شد ، به پای اموری خرج می شود که نهایتاً در همین دنیا باقی می مانند و انسان با کوله باری از بی حاصلی راهی عالم ابد می شود در حالی که خسارت زده و بی توشه است .

این جاست که باید علم شناختن حد و مرز های نیاز های فطری آدمی را تحصیل نمود تا فهمید استفاده از نعمت ها و لذائذ عالم خاک تا چه اندازه مفید و ضروری است و به آن اکتفاء نمود و فهمید که در چه اموری باید نفس را مهار نمود تا مانع تعالی انسان نشود .
این است تفسیر قول امام صادق علیه السلام که فرمود :
« إحْمِلْ‏ نَفْسَکَ‏ لِنَفْسِکَ‏ فَإِنْ‏ لَمْ‏ تَفْعَلْ‏ لَمْ‏ یَحْمِلْکَ‏ غَیْرُکَ‏.» [2]
امام صادق علیه السلام فرمود : نفست را به خاطر خودت به زحمت و مشقت بیانداز زیرا اگر چنین نکنی دیگری خودش را برای تو به زحمت نمی افکند
متاسفانه اکثر افراد بشر از ضرورت مجاهده و مبارزه با هواهای نفسانی و لزوم تربیت و تهذیب آن اطلاعی ندارند و بسیاری از افرادی که از این امر اطلاع دارند نسبت به راه صحیح آن آگاهی ندارند ، به همین دلیل هیچ گاه موفق نشده و همواره گرفتار افراط و یا تفریط می شوند و برخی افرادی که راه را می دانند به علت سختی های مجاهده، یا وارد میدان مجاهده با نفس نمی شوند یا آن که در میانه راه کارزار را رها می کنند و اندک اند افرادی که به توفیق الهی موفق به سیر این مراحل شده و به سر چشمه خورشید می رسند ، هنیئا لهم و حسن مئاب .
پیام امام صادق علیه السلام در این بیان نورانی به همه افراد بشر این است که ، درست است که مجاده با نفس سختی های بسیاری دارد اما بدانید که اگر آن سختی ها را به جان نخرید و آن سیر را به اتمام نرسانید در عالم قیامت که محل به ظهور آمدن صفات نفس است هیچ کس نمی تواند کمکتان کند به همین دلیل سختی های دنیایی مجاهده با نفس را به جان بخرید تا در قیامت غرق در نعیم و سرور ابدی شوید .
────────────────────────────
[1] (غرر الحکم و درر الکلم، ص: 96 ، عیون الحکم والمواعظ : ص 53 ح 1384)
[2] (وسائل الشیعة، ج‏15، ص: 161، الکافی (ط - الإسلامیة)، ج 2 ، ص: 452 )
#آفات_سلوک_الی الله
#مجاهده