آئین های عزاداری محرم در چهار محال و بختیاری

آئین های عزاداری محرم در چهار محال و بختیاری__________________
به گزارش جهانبین، در این آیین ها در روزهای اول ماه محرم مردم با پوشیدن لباس سیاه متبرک که از عتبات عالیات یا مشهد به عنوان سوغات آورده شده یا در امامزادگان استان متبرک شده اند اقدام به برپایی هیات ها و دسته های عزاداری سینه زنی، زنجیرزنی و پخت و توزیع نذری در محله های مختلف اقدام می کنند.

تعزیه خوانی که از زمان های قدیم در استان مرسوم بوده هنوز در برخی از نقاط استان به ویژه به صورت خاص در شهر' طاقانک ' اجرا می شود.

گروه های شبیه خوان و تعزیه خوان استان هر روز در دهه اول این ماه با حضور در تکایا و حسینیه ها و برپایی تعزیه امام حسین(ع)، حر، ابوالفضل عباس، ظهرعاشورا، و اسارت زینب(س) مصیبت این روزها را برای مردم بازگو می کنند.

گردانندگان علم و علامت و کتل در روزهای هفتم و هشتم در کوچه و محله های برخی مناطق شهرستان شهرکرد توام با جمع آوری آرد و نذورات مردم از دیگر ایین های این دیار است.

در این روزها مردان با حضور در کنار حسینیه ها و گلزار شهدا به یاد زندگی امام حسین (ع) و قیام عاشورا خیمه های سفید و سبز را برپا و به یاد آنها روضه خوانی می کنند.

در آیین روز عاشورا عزاداران حسینی به یاد قافله خاندان آل عبا،در صحرای کربلا با راه انداختن کاروان، اقدام به آتش کشیدن نمادین خیمه های برافراشته می کنند.

همچنین گروهی به صورت نمادین به عنوان اسرای کربلا در کنار این خیمه های در حالت سوختن ، جمع می شوند عزاداری و شیون و ماتم می کنند.

آیین سنتی 'چک چکو ' نیز در برخی نقاط استان برگزار می شود که در این روز مردم با زدن سنگ و چوب های صیقل داده شده آیین سنگ زنی را برگزار می کنند.

شب تاسوعای حسینی در بین برخی از ساکنان چهارمحال وبختیاری به شب' چوب و دهل ' معروف است و روز عاشورا را روز ' تیغ ' می نامند و آیین های ویژه تاسوعا و عاشورا در نقاط مختلف چهارمحال و بختیاری در اصل یکی است، ولی تفاوت هایی نیز در اجرا با یکدیگر دارد.

جوانان بیشتر در هیات های عزاداری به زنجیرزنی می پردازند و بزرگسالان نیز در این استان در آیین های سینه زنی شرکت می کنند.

در برخی از روستاها و شهرهای حاشیه زاینده رود و بیشتر در بین آنهایی که با گویش ترکی صحبت می کنند، عزاداران زنجیر سه ضرب می زنند.

مداحان با دو گویش فارسی رایج و ترکی قشقایی مداحی می کنند و طبالان و سنج زنان نیز ریتم عزایشان سه ضربی است.

در برخی از این هیاتهای عزاداری امام حسین (ع) درمناطق ترک نشین استان، نیز زنجیرزنی و مداحی به صورت تک زنجیر و پنج ضرب و هفت ضرب نیز وجود دارد ، که این شیوه در بین جوانان کمی کمرنگ تر شده است.

همچنین در شهرکرد نیز در هیات های عزاداری، زنجیرزنی به صورت جفت و تک ضربی است و مداحان و طبالان نیز ضربه های را هماهنگ با زنجیرزنی، سنگین و تک می زنند.

در این دسته های عزاداری که در ستون سه و دو ستون موازی در خیابان حرکت می کنند، نیز بزرگان هیاتها در رده نخست ستون ها قرار می گیرند و به هنگام ' دم دادن ' و جواب نوحه خوانها ، زنجیرزنی تک ضرب خواهد شد.

عزاداران در شهرکرد ابتدا برای حضور مردم و گرم شدن مجالس عزاداری اقدام به برپایی آیین های سینه زنی که به صورت جفت و با دودست انجام می شود، می کنند و پس ازآن دسته های زنجیرزن راه می افتند، که پایان این عزاداری به صورت سه ضرب و زن به صورت تک و جفتی انجام می شود و عزاداران دعای شفا و قبولی سوگواری را از خداوند طلب می کنند.

' علامت گردانی' یا به لجهه محلی' علومت ' و بستن حمایل های علامت گردانی به رسم دیرین و براساس پاسداشت علمدار دشت کربلا در بین جوانان شهرهای شهرکرد ، فرخشهر، کیان و دیگر شهرهای شهرستان شهرکرد جایگاه خاص خود را دارد.

در این برنامه نیز بزرگان دسته های عزاداری علامت های سیزده فنره را بلند می کنند و جوانان و تازه کارها نیز اقدام به بلند کردن و گردانند علامتهای هفت فنره یا پنج فنره می کنند و کسانی که می خواهند علامت سیزده فنره را بلندکنندگان باید یکی از بزرگان و پیشکسوتان علامت گردان ، معرف او به سردسته علامت گردانها باشد و یا بزرگ علامت گردانها، حمایل او را بسته باشد.

همچنین علامت ها پیشاپیش دسته های عزاداری حرکت می کنند و بزرگ علامت گردان های هیات، در چهارراه و یا یکی از میدانهای شلوغ شهرها،با تعظیم دادن علامت اقدام به ' سلام ' به دیگر عزاداران می کند.

در شهر نافچ شهرستان شهرکرد نیز که به شهر 'حسینیه ها' چهارمحال و بختیاری معروف است ، آیین های سینه زنی به صورت چرخشی و مدور سه ضربی انجام می گیرد.

همچنین در مناطق دیگر استان نظیر شهرستان فارسان نیز آیین های سینه زنی در بین جوانان به صورت 'واحد ' و یا سینه زنی' خرمشهری ' برگزار می شود.

در این بین ، عزاداران شهرستان