امروز سواد به معنای لغوی آن که معنای سیاه کردن کاغذ

امروز «سواد»، به معنای لغوی آن که معنای «سیاه کردن» کاغذ
را می‌دهد، تضمین‌کننده‌ی هیچ چیز نیست.
«مدارک آموزشی»، ابزار جدیدی که قرار بود «سواد» انسانها را بسنجد و ارزش «کاغذ‌های سیاه شده توسط آنها» را تعیین کند، خود به بازاری جدید، برای معامله‌ی «هویت» و «شخصیت» تبدیل شده است.
شاید امروز بتوان، بی سوادی - این غول ترسناک دهه‌های گذشته -
را، به دو دسته‌ی " سیاه و سفید " تقسیم کرد:

بی سوادی سیاه:

همان شکلی از بی سوادی است که در نخستین نگاه،
مشاهده و درک می‌گردد. اینکه چه کسی نمی‌تواند اسم خود را
روی برگه‌ی کاغذ بنویسد یا تابلوی یک خیابان را بخواند.
این شکل از بی سوادی، قابل اندازه‌گیری و ثبت در آمارهاست.

بی سوادی سفید:

کسانی که در ظاهر توانایی خواندن و نوشتن دارند،
کسانی که انبوهی از مدارک آموزشی و درجات دانشگاهی و گواهینامه‌های مختلف را در کیف خود جابجا می کنند.
اما، هنوز در ساده‌ترین تعامل ها و ارتباط‌ ها با دوستان ،
و اعضای خانواده‌ی خویش، دچار چالش‌های جدی هستند.

کسانی که عشق می ورزند، رابطه می‌سازند و محبت می‌بازند.
به جای اینکه از محبت، پله‌ای بسازند برای بالاتر رفتن
و بهتر دیدن دنیا ، دیواری می‌سازند به گرد یکدیگر.
ناآگاهانه وارد رابطه‌ها می‌شوند و ناراضی آنها را ترک می‌کنند.
زخم‌های عاطفی خود را از رابطه‌ای به رابطه‌ای
و از خانه به کار و از محیط کار به خانه جابجا می‌کنند.

کسانی که روزها و شبها، وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند. شبکه‌های اجتماعی هم، شکل مدرن همان ایستادن‌های سر کوچه می‌شود. کاری که نسل قبل می‌کرد تا از اخبار در و همسایه سر در بیاورد و امروز، به مدد تکنولوژی، این کار سریع‌تر و ارزان‌تر و در مقیاسی وسیع‌تر در حال انجام است.قبلاً در خانه به همسایه‌ی خود ناسزا می‌گفت و امروز به همراه صدها هزار نفر دیگر،
به خانه‌ی مجازی فرد دیگری حمله می‌کند و ناسزا می‌گوید.. این شکل از بی سوادی را شاید بتوان " بی سوادی سفید " نامید.
امروز، نیاز ما، «سواد خواندن و نوشتن» نیست
بلکه نوع دیگری از سواد است.
سوادی که به ما آموزش، پرورش، سواد ارتباط، سواد انتقاد،
سواد تحلیل، سواد رسانه، سواد استراتژی، سواد مالی،
سواد عاطفی و ده‌ها سواد دیگر را بیاموزد.
شاید بتوان برای همه‌ی اینها یک عنوان واحد انتخاب کرد:
" سواد زندگی "

تعریف جدید یونسکو از سواد:
باسواد کسی است که بتواند از خوانده ها و آموخته های خود
تغییری در زندگی خود ایجاد کند.