چگونه دقت خود را افزایش دهیم؟

چگونه دقت خود را افزایش دهیم؟
کامل بخونید‌⇩⇩⇩

بیدقتی یکی از رایجترین مسائل دانشآموزان و داوطلبان کنکور است. بارها اتفاق افتاده است که دانشآموزان به دلیل بیدقتی (علیرغم داشتن اطلاعات بالا) در امتحانات نمره از دست دادهاند. قطعاً برای شما هم اتفاق افتاده است که بعد از امتحان، افسوس سؤالات را بخورید که علیرغم آنکه پاسخ آنها را میدانستید، به دلیل (بیدقتی) نتوانستید به آنها پاسخ دهید. البته بیدقتی انواع متفاوتی دارد؛ ندیدن قسمتهایی از صورت سؤال، اشتباهات محاسباتی و... برخی از انواع بیدقتی است.
یادمان باشد که برای موفقیت در تحصیل، داشتن اطلاعات علمی کافی نیست. استفاده از مهارتهایی که بتواند میزان بهرهوری ما از این اطلاعات را افزایش دهد نیز امری بسیار مهم است. اما از آنجاییکه تعریف دقت در شناخت راههای افزایش آن بسیار مؤثر است، ابتدا میخواهیم دقت را تعریف کنیم.
دقت به معنی توجه غیر ارادی از طریق حواس 5گانه است.
برای اینکه بتوانید معنی و مفهوم دقت را بهتر لمس کنید، به اطراف خود نگاه کنید. سعی کنید تمام اجسام و وسایلی که را که (مثلاً به رنگ آبی) هستند به خاطر بسپارید.
اکنون چشمان خود را ببندید و سعی کنید اجسام و وسائل را که به رنگ دیگری (مثلاً سفید) هستند، یادآوری کنید! این کار قطعاً دشوار خواهد بود. توانایی حفظ توجه (ارادی) به موضوعی بدون اینکه موضوعات دیگر توجه ما را از بین ببرد، به معنی تمرکز است. اما دقت بهمعنی توجه غیرارادی است.
در مثالی که زده شد، رنگی که آگاهانه به خاطر سپرده میشود (رنگ آبی)، نمادی از مطالب مهم و یا قسمتهایی از سؤال است که ما میدانیم باید به آن توجه کنیم و رنگ دیگر (رنگ سفید در این تمرین) نماد مطالب و قسمتهایی است که ما فکر میکنیم مهم نیستند و به همین دلیل به آن بیتوجهی میکنیم.
اگر در هنگام حل سؤال (یا مطالعه) اهمیت مطلبی را بدانیم، قطعاً به آن توجه خواهیم کرد و بیدقتی زمانی رخ میدهد که ما از کنار مطلبی میگذریم (به صورت ناآگاهانه) پس برای تقویت دقت باید (توجه غیرارادی) خود را تقویت نماییم.
طبق تحقیقات صورتگرفته، 75درصد از اطلاعات از طریق حس بینایی (قوهی باصره) وارد حافظهی ما میشود. این موضوع نشان از میزان اهمیت حس بینایی دارد. جدول درصد ورود اطلاعات از طریق حواس 5گانه به حافظهی انسان در زیر آمده است. البته این موضوع به منزلهی بیاهمیت بودن حواس دیگر نیست. ولی میتواند کمک قابل توجهی در روشهای افزایش دقت داشته باشد.

حس درصد ورود اطلاعات

بینایی %75
شنوایی %13
لوپایی %6
چشایی- لامسه هر کدام %3
2نکتهی مهم:

1- دقت، ذاتی نیست: دقت، یک مهارت است نه یک دانش و هر مهارتی با تمرین، قابل پرورش است. بنابراین یقین داشته باشید که خواهید توانست دقت خود را با انجام تمرینات زیر افزایش دهید.

2- دقت، اولین مرحله از مراحل انتقال اطلاعات به حافظهی بلندمدت است:
(در مقالهی حافظه) مراحل انتقال مطلب به حافظهی بلند مدت به ترتیب زیر گفته شد:
همانطور که در شکل نیز میبینید، اولین شرط انتقال اطلاعات (توجه یا دقت) است. شاهد این مدعی، مطالب بسیار زیادی است که ما در طول روز میبینیم، میشنویم و... ولی فقط آنهایی وارد حافظهی بلند مدت میشود که ما به آنها دقت میکنیم، پس (دقت) موضوع بسیار مهمی است چراکه اگر به موضوعی دقت نکنیم، اصلاً وارد مراحل انتقال مطلب به حافظهی بلندمدت نخواهد شد.
انواع بیدقتی:
دانشآموزان و داوطلبان کنکوری، بیشتر در سه زمان (مطالعه- کلاس- آزمون) بیدقتی میکنند. در زیر به دلایل بیدقتی در این سه مورد و نیز راهبردهای ذهنی برای افزایش دقت میپردازیم ولی قبل از آن میخواهیم ببینیم که چرا بیدقتی میکنیم. روانشناسان و متخصصان مطالعه و یادگیری بر این باورند که بیدقتی در هنگام (مطالعه و آزمون) به 3دلیل رخ میدهد:

1- داشتن عجله: حتماً برای شما رخ داده است که میخواستید در مدتزمان کوتاهی کاری را انجام دهید (مثلاً لحظهی آخر که از منزل خارج میشویم خیلی هم عجله داریم. یادمان میافتد که باید به کسی تلفن کنیم) در این مواقع ما معمولاً بیدقتی میکنیم و به برخی از موارد مهم توجه نمیکنیم این مورد در آزمون نیز رخمیدهد. عموماً داوطلبانی که در حل سؤالات یا خواندن سؤال عجله میکنند، از ضریب دقت بسیار پایینی برخوردارند.

2- سرگردانی چشم بین خطوط و برگشتهای غیر ارادی چشم به عقب:
حتماً در هنگام مطالعه (و یا آزمون) برای شما اتفاق افتاده است که خطوط را گم کردهاید و حتی گاهی چشمهای شما چند کلمه عقبتر را نگاه کرده است.

3- کاهش غیر ارادی توجه:
تحقیقات نشان میدهد بیشترین بیدقتی در جلسهی آزمون، مربوط به سؤالات ساده است. این موضوع اشاره به کاهش ناآگاهانهی توجه دارد.

در جلسهی آزمون، زمانی که ما با یک تست (سؤال) ساده مواجه میشویم، احساس خوشایند موفقیت و رضایت درونی سبب