آرش کمانگیر یا آرش کمانکش نام یکی از اسطوره های کهن ایران

آرش کمانگیر یا آرش کمانکش نام یکی از اسطوره‌های کهن ایرانی و همچنین نام شخصیت اصلی این اسطوره‌است.
آرش، از سپاهیان منوچهر بود که پس از پایان جنگ ایران و توران به عنوان کماندار ایرانی برای بازشناختن مرز ایران و توران برگزیده شد و از بالای کوه «اییریو خشوتا» -دماوند -از چهارمین کشور روی زمین در زادگاه فریدون رفت و با تمام نیرو تیری را به سوی کوه «خوانونت» در خاور رها کرد.
مردمِ فارسی‌زبانِ سین‌کیانگ در غرب چین معتقدند که این تیر در درخت گردویی در آن دیار فرود آمده‌است که آن را «درخت آرش» می‌گویند و به همین دلیل کوه افراسیاب و درهٔ شینگان را که در کنار آن است «مرز ایران و توران» می‌خوانند.
طبری  این کماندار را «آرش شاتین» می‌نامد معنی آن «خداوند تیر شتابنده» است که ویژگی یا سرنام آرش بوده‌است؛ و به گفته‌ای دیگر ایزد زمین تیر و کمانی به آرش داد و گفت این تیر دورپرتاب است و هر که آن را بیفکند درجای بمیرد؛ و آرش با این آگاهی تن به مرگ درداد و تیر اسفندارمذ را برای گسترش مرز ایران بدان گونه که گفتیم بیفکند و درجا مرد.