تحلیل شعر کی با ما زوزه میکشه از علی سورنا

تحلیل شعر (کی با ما زوزه میکشه) از «علی سورنا»
بخش نخست
............
به نام خدا
شعر پیش‌رو، نمونه‌ای برجسته از رپ اعتراضی است که با زبانی بی‌پرده، خشن و صریح، به بیان دردهای فردی و اجتماعی می‌پردازد. شاعر نه‌تنها از زخم‌های شخصی سخن می‌گوید، بلکه صدای نسلی است که در برابر ساختارهای سرکوب‌گر، فساد، بی‌عدالتی و انفعال اجتماعی ایستاده است. زبان شعر، آمیخته‌ای از اصطلاحات عامیانه، کنایه‌های سیاسی، و استعاره‌های چندلایه است که هم تجربه‌ی زیسته‌ی شاعر را بازتاب می‌دهد و هم فضای اجتماعی را به چالش می‌کشد.

--------------------------

«کی با ما زوزه می‌کشه؟»
این پرسش، نه فقط یک جمله‌ی ساده، بلکه فراخوانی است برای هم‌صدایی با کسانی که در حاشیه مانده‌اند و اکنون فریاد اعتراض سر داده‌اند. «زوزه» در اینجا نماد فریاد جمعی، درد مشترک، و اتحاد در برابر ظلم است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

همخوان
نصف بره
نصف سگ گله
کی تو لونه هاست؟
کی بیرون از خونه ها؟
با ما زوزه می‌کشه؟
نصف بره
نصف سگ گله
کی تو لونه هاست؟
کی بیرون از خونه ها؟
با ما زوزه می‌کشه؟

معنی و مفهوم:
شاعر با ترکیب دو حیوان متضاد—بره و سگ گله—شخصیت چندلایه‌ی نسل معترض را تصویر می‌کند. «بره» نماد مظلومیت و «سگ گله» نماد خشونت ضروری است. پرسش پایانی، دعوتی است به هم‌صدایی با کسانی که در حاشیه مانده‌اند.

آرایه‌ها:
- تشبیه: بره و سگ گله به‌عنوان دو وجه شخصیت
- تضاد: مظلومیت در برابر خشونت
- کنایه: «زوزه کشیدن» به‌عنوان فریاد اعتراضی
- تکرار: برای تأکید و ریتم

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ما خود جنگیم نه جنگ‌جو

معنی و مفهوم:
شاعر خود را نه صرفاً مبارز، بلکه تجسم جنگ می‌داند؛ یعنی درگیری و مقاومت بخشی از هویت اوست.

آرایه‌ها:
- استعاره: «جنگ» به‌عنوان بخشی از وجود
- تضاد: بین «جنگ» و «جنگ‌جو»
- ایجاز: بیان مفهومی عمیق در قالبی کوتاه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بچپ تو لونه خونت / هیچ شرخری ما رو نترسوند

معنی و مفهوم:
مخاطب به عقب‌نشینی و سکوت دعوت می‌شود. «شرخر» نماد نیروهای سرکوب یا مزدوران قدرت است.

آرایه‌ها:
- کنایه: «بچپ تو لونه خونت» یعنی پنهان شدن از ترس
- طنز: تحقیر تهدیدکنندگان
- لحن تحقیرآمیز: برای طرد مخاطب ترسو

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ما رو نبند هشدار! / نمی‌مونه سدت تا ابد

معنی و مفهوم:
شاعر به ناپایداری سانسور و محدودیت اشاره دارد. «سد» نماد مانع و سرکوب است.

آرایه‌ها:
- کنایه: «نبند هشدار» یعنی تلاش برای خاموش کردن اعتراض
- استعاره: «سد» به‌عنوان نماد سرکوب
- تضاد و ایجاز: برای تأکید بر گذرا بودن فشار

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

نشستی توی سکون با سبد / انگار هر روز می‌خوابه جدت با نوه‌ات

معنی و مفهوم:
نقدی طنزآمیز به رکود فکری و چرخه‌ی بسته‌ی نسل‌های بی‌اثر. «سبد» نماد روزمرگی است.

آرایه‌ها:
- طنز: تصویر «خوابیدن جد با نوه»
- اغراق: شدت انفعال
- کنایه: «سبد» به‌عنوان نماد انفعال

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

قانونتون بوی دار داره / مجوزتون خایه‌مالیتونه

معنی و مفهوم:
نقد فساد و تملق در ساختار قدرت. زبان زننده اما افشاگر است.

آرایه‌ها:
- کنایه: «بوی دار بودن قانون» یعنی فساد پنهان
- استعاره: «مجوز از خایه‌مالی» یعنی مشروعیت از چاپلوسی
- طنز: برای افشاگری

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

شکارچی‌های شوریده / این شهر خیلی وقته بو می‌ده

معنی و مفهوم:
شاعر از فساد و تباهی در شهر می‌گوید؛ «شکارچی‌های شوریده» نماد نیروهای بی‌منطق و خشن‌اند.

آرایه‌ها:
- کنایه: «بو دادن شهر» اشاره به فساد
- استعاره: «شکارچی‌های شوریده» نماد سرکوب‌گران

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ما / آخرین پاییز سالیم / رو صورت سرخ تاریخ کارتون

معنی و مفهوم:
شاعر خود را واپسین فصل یک دوران می‌داند. «پاییز» نماد فرسایش و پایان است. «کارتون» نماد سطحی‌سازی تاریخ است.

آرایه‌ها:
- تشبیه: «پاییز» به‌عنوان نماد پایان
- کنایه: «کارتون» برای تحقیر تاریخ
- تضاد: بین عظمت تاریخ و نمایش کودکانه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ