اصطلاحچلسرد

اصطلاح_چل_سرد
بَردِشیر نمادی از آتش نامیرا در ایران باستان اعتقاد به نیاکان پرستی قرابتی نام داشته است ، وچون بزرگ خاندان در می گذشت اورا در صحن آتشگاه خانه دفن می کردند و آتش مقدس همیشه برگور او زبانه می کشید .

در بختیاری نیز زمانی که بزرگ خانواده در می گذشت به صورت نمادین آتش وچاله خانواده را خاموش می کردند و گاه تا یک سال به نشان عزا و ماتم و به نشان تازش اهریمن به آن خانه آتش افروخته نمی شد و در اصطلاح ((چُل سرد ))خانواده نشان از مرگ بزرگ خانواده می بود .
اما در سر قبر متوفی حکایت بگونه ای دیگر بود بختیاریهای پیشین بر گرد گور متوفی آتش می افروختند، ولی از آنجا که روشن نگاه داشتن آن بر گور دشوار بود به نماد پردازی و رمزپردازی روی آوردند و تنها به برافروختن چراغ که نماد آتش است در چند روز وگاه تاچهل روز اکتفا می کردند وپس از آن از نماد بهره بردند .در رمز پردازی شیر را به عنوان نماد محافظ و نگهبان آتش قلمداد می نمودند و از آنجا که مردان نگهبان آتش بودند از این رو بر سر قبر مردان بزرگ خاندان نمادی از شیر سنگی (بَردِشیر)می نهادند تا آتش همواره به صورت نمادین رحمت و لطف خود را از فرد متوفی دریغ ننماید و از سوی دیگر سایرین بدانند در این قبر که بر شیری بر آن ایستاده بزرگ مردی که حافظ آتش خاندان بوده خفته است .
____________________________________  که اشاره کردیم آتش در نزد بختیاریها دارای دو وجه کارکردی است وجه مثبت ومنفی - وجه منفی آن در بختیاری هرگاه می خواستند فردی را نفرین کنند گاهی می گفتند(( تش به جونت بیفته ))یعنی نیست و نابود شوی و یا ((تش به هونت بیفته ))آتش به خانه ات بیافتد و از هستی ساقط شوی که در این نفرینها به خوبی بر کارکرد مخرب و ویرانگر آتش اشاره دارد و نیزهرگاه فردی دچار مصیبت می شد و عزیزی را از دست می داد می گفت ((تش وست به جونم ))(( آتش به جانم افتاد )) و یا اگر فرد دچار ضرر و زیان مادی می شد می گفت ((تش وست به هونم ))((آتش به خانه ام افتاد )) و نیز هر گاه فردی دچار مشغله فکری و گرفتاری شدید شده بود در اصطلاح می گفتند((تش منه سرس اسوسه))((آتش در سرش می سوزد )) اینها نیز جنبه هایی از کاربرد آتش در نزد بختیاریها بوده .