بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ قسمت اول :
آیا خداوند علیم و حکیم، کسانی که از خود اختیاری ندارند رابرای هدایت دیگرانی که اختیار دارند، می‌ فرستد؟!
نه فقط فرمان‌پذیر بودن، با اختیار منافاتی ندارد، بلکه از ما خواسته شده تا با اختیار خود، خدا بشناسیم و او را إله و ربّ خود بشناسیم و برگزینیم و با اختیار خود او را بندگی و اطاعت نماییم.
خداوند سبحان، انسان را با قابلیت خلیفة الله شدن در زمین آفرید؛ لذا اسماء و صفات خود را در او تجلی داد و نهادینه نمود که از جمله آنها، فضیلت اختیار می‌باشد؛ فضیلتی که حتی فرشتگان نیز مانند انسان از آن برخوردار نمی‌باشند.
الف) -اختیار، تابع امکان دریافت بینایی و شنوایی - سمع و بصیر و عقل شناختی و نیز قلبی که فهم می‌کند، ایمان می‌آورد، کفر می‌ورزد، دوست می‌دارد و متنفر می‌گردد، موهبت شده است: وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ - او كسی است كه برای شما گوش و چشم و قلب عقل ايجاد كرد، اما كمتر شكر او را به جا می‏آوريد.(سوره مؤمنون آیه 78)
بر همین اساس فرمود که بر آن چه علم ندارید، ایستادگی نکنید و تعصب نورزید، چرا چشم و گوش و قلب، مسئولند، یعنی مورد سؤال واقع می‌شوند و شما باید پاسخگو باشید: وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا - از آنچه نمی‏دانی پيروی مكن بر آن ایستادگی نکن، چرا كه گوش و چشم و دلها همه مسئولند!(سوره اسراء آیه 36)
ب) - اختیار، در مقابل جبر قرار داد؛ چنان جبر به چیزی یا امری می‌ گویند که آدمی در برابر آن هیچ اختیاری ندارد. به عنوان مثال: ما هیچ اختیاری نداریم که چشمۀ آب از کجا بجوشد، اما اختیار داریم که از آب آن بهره‌مند گردیم، یا هدر دهیم، یا حتی آن را کثیف و آلوده سازیم.
ج) - اختیار انسان، فقط در حوزۀ انتخاب می‌باشد و انتخاب آنگاه امکان‌پذیر می‌ شود که آدمی بین دو یا چند گزینه قرار گیرد و بتواند یکی را انتخاب نماید. اگر کسی عزم رسیدن به مقصدی نموده باشد و مقابلش یک راه و جاده‌ای بیشتر وجود نداشته باشد، دیگر انتخابی ندارد، اما اگر دو یا چند راه وجود داشت، می‌ تواند یکی را انتخاب کند.
از این‌ رو، انسان می‌تواند بین ایمان و کفر - خیر و شرّ - و خوبی و بدی کسب حلال یا حرام،عدل و نیکویی - و احسان و ظلم به خود ودیگران نیزیکی را انتخاب نماید.(ادامه دارد...)