گویش لری
گویش لری
پس از انقراض ساسانیان، آنچه پایداری وغلبه ی معنوی ایرانیان بر اعراب گشت ، فرهن مردم لر نیز همانند دیگر ایرانیان ، گرچه کیش باستانی خود را به مرور زمان رها کرده وبه آیین خویش را نگاهداری نمودند . بسیاری از واژههای لری اغلب ریشه های باستانی دارند و به احتمالا ت مربوط به زبانهای کاسی و عیلامی می باشد . گفته می شود زبان پارسی در زمان امپراتوریهای در لرستان گسترش یاف در بین زبانهای جنوب غربی ایران ،زبان (گویش)لری بزرگترین رابطه را با زبان فارسی دارد میانه، زبان پارتیان قرن هشتم بعد از میلاد هستند ،و همانگونه که می دانیم پارسی میانه، ز تدریج تغییر شکل داده و به صورت زبان فارسی نزدیک است که بعضی معتقدند این زبان منشعب شده اس گویش مردم لرستان بیشتر لری ولکی است. بر اساس مطالعات زبان شناسی ، زبانهای لری و لکی جزو زبانهای هندو _ اروپایی به شمار می آیند. زبانهای ایرانی شامل زبانهای ایرانی شرقی ، و زبانهای ایرانی غربی می باشد . لکی و لری جزو زبانهای ایرانی غربی محسوب می شوند . گویش لری به طور عموم و لهجة باشتی که مورد بحث ماست، از گروه زبان های ایرانی جنوب غربی است و از لحاظ ساخت دستوری و واژگانی با فارسی نو پیوند نزدیک دارد. این لهجه 25 صامت و 6 مصوت ساده و 2 مصوت مرکب دارد برگرفته از مقاله استاد علی رضا حبیبی بررسی گویش لری مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد نکاتی چند را آشکار می سازد. نخست اینکه گویش لری دیرتر و کمتر تحت تاثیر زبانهای بیگانه قرار گرفته است و سپس اینکه گویش مردم این سامان با گویش های سایر لرهای ایران اختلاف ریشه ای ندارد و آخر اینکه بسیاری از واژگان فارسی در این گویش پرکاربرد هستند. گویش لری مردم این سامان شاخه ای از فهلویات است و قرابت و هم ریشگی با زبان فارسی دری دارد و آکنده از واژه ها و ریشه های افعال پهلوی ساسانی است. سه گونه گویش لری در این استان وجود دارد که در ادامه بطور مختصر پیرامون هرکدام شرحی می دهیم. گویش (لهجه) بویراحمدی: درگویش بویراحمدی کلمات آهنگین وبا شتاب و بریده و مختصر و بر روی نوک زبان جریان می یابد حرف دال به ندرت تلفظ میشود،مگر در اول کلمه قرار گیرد و حرف جیم به تلفظ شین در می آید. گویش چرامی-بابوئی: دراین گویش تاکید بر حروف خ،ر،ق زیاد است و تلفظ حرف ح در کلمات آشکار نیست و حرف دال نیز واضح و روشن به تلفظ در نمی آید. از فتحه در ادای کلمات زیاد استفاده می شود. گویش طیبی-بهمئی: دراین گویش کشش کلمات آشکار است و آرامشی در تلفظ ملحوظ است و تاکید کلمات بر حروف گاف ، واو ، ی ،زیاد است و از حرکات فتحه نمایی آشکار دارد. باز شدن دهان و فکین در صحبت کردن زیاد است. نکته: علامت جمع در گویش و لهجه لری مردم کهگیلویه و بویراحمد حرف ( لام ) است. نکته: در این گویش حروف فارسی پ ، چ ، گ ، تلفظ آشکاری دارند و گاه حالت مشدد می گیرند. نکته: حرف ژ بر خلاف لهجه کردی در صحبت و تلفظ کاربرد پیدا نمی کند. برای بهتر شناختن گویش و لهجه کلی مردم کهگیلویه و بویراحمد به صرف چند نمونه افعال پرداخته می شود: فعل ( رفتن ) : رهتم ، رهتی ، رهت ، رهتیم ، رهتیت ، رهتن . فعل ( بردن ) : بردم "bordom" ، بردی " bordi " ، برد " bord " ، بردیم " bordim " ، بردیت " bordit" ، بردن " borden " . + نوشته
پس از انقراض ساسانیان، آنچه پایداری وغلبه ی معنوی ایرانیان بر اعراب گشت ، فرهن مردم لر نیز همانند دیگر ایرانیان ، گرچه کیش باستانی خود را به مرور زمان رها کرده وبه آیین خویش را نگاهداری نمودند . بسیاری از واژههای لری اغلب ریشه های باستانی دارند و به احتمالا ت مربوط به زبانهای کاسی و عیلامی می باشد . گفته می شود زبان پارسی در زمان امپراتوریهای در لرستان گسترش یاف در بین زبانهای جنوب غربی ایران ،زبان (گویش)لری بزرگترین رابطه را با زبان فارسی دارد میانه، زبان پارتیان قرن هشتم بعد از میلاد هستند ،و همانگونه که می دانیم پارسی میانه، ز تدریج تغییر شکل داده و به صورت زبان فارسی نزدیک است که بعضی معتقدند این زبان منشعب شده اس گویش مردم لرستان بیشتر لری ولکی است. بر اساس مطالعات زبان شناسی ، زبانهای لری و لکی جزو زبانهای هندو _ اروپایی به شمار می آیند. زبانهای ایرانی شامل زبانهای ایرانی شرقی ، و زبانهای ایرانی غربی می باشد . لکی و لری جزو زبانهای ایرانی غربی محسوب می شوند . گویش لری به طور عموم و لهجة باشتی که مورد بحث ماست، از گروه زبان های ایرانی جنوب غربی است و از لحاظ ساخت دستوری و واژگانی با فارسی نو پیوند نزدیک دارد. این لهجه 25 صامت و 6 مصوت ساده و 2 مصوت مرکب دارد برگرفته از مقاله استاد علی رضا حبیبی بررسی گویش لری مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد نکاتی چند را آشکار می سازد. نخست اینکه گویش لری دیرتر و کمتر تحت تاثیر زبانهای بیگانه قرار گرفته است و سپس اینکه گویش مردم این سامان با گویش های سایر لرهای ایران اختلاف ریشه ای ندارد و آخر اینکه بسیاری از واژگان فارسی در این گویش پرکاربرد هستند. گویش لری مردم این سامان شاخه ای از فهلویات است و قرابت و هم ریشگی با زبان فارسی دری دارد و آکنده از واژه ها و ریشه های افعال پهلوی ساسانی است. سه گونه گویش لری در این استان وجود دارد که در ادامه بطور مختصر پیرامون هرکدام شرحی می دهیم. گویش (لهجه) بویراحمدی: درگویش بویراحمدی کلمات آهنگین وبا شتاب و بریده و مختصر و بر روی نوک زبان جریان می یابد حرف دال به ندرت تلفظ میشود،مگر در اول کلمه قرار گیرد و حرف جیم به تلفظ شین در می آید. گویش چرامی-بابوئی: دراین گویش تاکید بر حروف خ،ر،ق زیاد است و تلفظ حرف ح در کلمات آشکار نیست و حرف دال نیز واضح و روشن به تلفظ در نمی آید. از فتحه در ادای کلمات زیاد استفاده می شود. گویش طیبی-بهمئی: دراین گویش کشش کلمات آشکار است و آرامشی در تلفظ ملحوظ است و تاکید کلمات بر حروف گاف ، واو ، ی ،زیاد است و از حرکات فتحه نمایی آشکار دارد. باز شدن دهان و فکین در صحبت کردن زیاد است. نکته: علامت جمع در گویش و لهجه لری مردم کهگیلویه و بویراحمد حرف ( لام ) است. نکته: در این گویش حروف فارسی پ ، چ ، گ ، تلفظ آشکاری دارند و گاه حالت مشدد می گیرند. نکته: حرف ژ بر خلاف لهجه کردی در صحبت و تلفظ کاربرد پیدا نمی کند. برای بهتر شناختن گویش و لهجه کلی مردم کهگیلویه و بویراحمد به صرف چند نمونه افعال پرداخته می شود: فعل ( رفتن ) : رهتم ، رهتی ، رهت ، رهتیم ، رهتیت ، رهتن . فعل ( بردن ) : بردم "bordom" ، بردی " bordi " ، برد " bord " ، بردیم " bordim " ، بردیت " bordit" ، بردن " borden " . + نوشته
۹.۲k
۳۰ تیر ۱۳۹۳
دیدگاه ها (۳)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.